Nur Erdem Özeren

Önce sana dikkat etmen gerekenleri söyleyelim…
• Bölümüne ve Üniversitene karar vermeden tercih listesi oluşturma
• Sıralamalar her yıl değişiyor, talep de her yıl farklı şehir ve bölümlere göre değişiyor. Dolayısıyla, sıralama aralığını geniş tut. Sıralamanı 2’ye böl, 2 ile çarp. Bu senin havuz oluşturmak için limitin.
o Yeterince güvenilir aralıkta alternatifler listende. Ancak bunları sıralamaya göre büyükten küçüğe dizme, önemli olan İSTEK sıran.
• Tüm yeni açılan programları dahil edebilirsin, ama yeni açılan programlarda mucize bekleme, aynı üniversitenin benzer programlarına yakın olacaktır.
• Vakıf Üniversitelerine listende yer vereceksen ve maliyetini hesaplayacaksan, burs oranlarına değil eğitim ücretlerine bak.
• Sıralama aralığında kalan tüm hedeflediğin bölümleri ve üniversiteleri istek sırana göre dizmeye geldi sıra. Sana bir formül verelim;

Adım Adım, içine sinecek ve doğru tercih listesi nasıl yapabilirsin?

1. Her Şehir için bir puan ver. Çok istediğin şehre 10 puan, az istediğine 1 puan, gibi

2. Her üniversite için bir puan ver. Araştırmaların sonucu hangisi daha çok içine sindiyse ve daha çok istiyorsan ona 10 puan ver, listende olmasına rağmen en az istediğine 1 ver mesela

3. Her bölüm için bir puan ver. Aynı listede birbiri ile ilgisiz en fazla 2 grup olsun, ama birbirinden ilgisiz programlara yer verme.

a. Yine de bazılarını daha çok istiyor olacaksın, onlara daha yüksek puan ver.

4. Yaşam maliyetleri önemli. Yüksekse ama değerse yüksek puan ver, o üniversiteye ya da şehre o kadar maliyete değmez diyorsan düşük puan ver

5. Mesela öğretim diline puan verebilirsin, kampüse verebilirsin. Kendince seçtiğin birkaç kriteri daha ekle her program için.

6. Sonra da belirlediğin kriterlere ağırlık puanı ver. Şehir senin için x2 önemlidir de, asıl önemli olan bölümdür, onu x10 yap mesela.

7. Bu şekilde listedeki her program için bir puan çıkacak. Aslında senin İSTEK puanın oldu!

8. Şimdi bu puana göre diz.

9. Yaptığın elemelerden sonra başarı sıralarına bak. Hala sıralamanın 1,5 – 2 katına yakın olan birkaç bölüm listede herhangi bir yerde duruyorsa, sorun yok, rahat olabilirsin.

10. Son kontrolü yap – Kazandığında sevinemeyeceğin yeri listene yazma

a. Tek tek her tercihine bak ve sonuçların açıklandığı günü hayal et!

b. Mutlu musun? Herhangi biri için “Keşke alttaki olsaydı!” diyorsan onu hemen üste al

c. Son kontroller

a. Vakıf üniversitelerin tercih burslarını tek tek kontrol ettin mi?

Bölüm bazlı farklılıklar varsa buna dikkat ettin mi?

b. Bazı programların özel koşulları var, tek tek kontrol et, ÖSYM sistemde en altta göreceksin.

Burada anlatılan şekilde, tüm programlara, şehirlere, üniversitelere, bölümlere, kampüse, üniversitenin akademik çalışmalarına, daha birçok kritere puan vererek tercih listeni UniversiteKarnesi.com’da hazırlayabilirsin.

Bonus
● Herkese sor, son kararı sen ver
Çevrendeki herkesten aldığın “YORUM”ları “BİLGİ”ye dönüştürüp son kararı kendin verdiğinden emin misin?

Başarı Sıraları Düşecek mi, Çıkacak mı? Yığılma da Neyin Nesi?

Önce “Yığılma”dan başlayalım. Sıralamada yığılma olmaz. Çünkü her sıralamada yalnızca 1 kişi vardır. 99.999’uncu 1 kişi var. Dolayısıyla başarı sırasında yığılma yoktur, puanlarda vardır. Ancak biz puana bakmıyoruz. Çünkü puanlar her yıl değişiyor.

Ancak başarı sıralarına etkisi olan çeşitli konular var. Önce, bu yıla özel etkiden bahsedelim.

Geçen yıl Matematik testinin, puan ve sıralama hesaplamalarında etkisi çok daha yüksekti. Bu yıl ise etkisi azaldı. Yani örneğin EA puanı ve sıralaması hesaplanırken geçen yıl Matematik ’in etkisi daha yüksek iken, bu yıl Türkçe ve Matematik ‘in ağırlığı birbirine yaklaştı.

Peki, bunun nasıl etkisi oldu? Malum, her öğrencinin üniversite sınav sonucunda birden çok giriş bileti var. Birçok sayısalcının EA puanı da hesaplanıyor. İşte tam da bu noktada, bu yıl için EA ilk 100.000’de bazı değişikliklerle karşılaşıyoruz.

Geçen yıl EA puanı hesaplanan ve ilk 100.000’de çok sayıda sayısaldan tercih hakkını kullanan adaylar vardı. Ancak bu yıl bu sayı oldukça azaldı. Bu ne demek?

Geçen yıl EA’da 50.000’inci olan bir adayın önünde, ilk 50.000 içinde, EA hakkını, biletini kullanmayan, sayısaldan tercih hakkını kullanıp aradan çekilen çok sayıda aday vardı, belki de 25 – 30 bin kişi. Bu yıl ise, Türkçe yapmadan Matematik yapan adayların EA puanı çok yüksek olmadığı için, EA’da ilk 50.000’de belki de 5 – 10.000 aday var.

Bu ne demek? Ne işimize yarayacak? Nasıl kullanacağız bu bilgiyi? Eşit ağırlık ilk 50 – 100.000 arası sırada iseniz, sıralamanızın 1,5 – 2 katına kadar daha düşük sıralara girecekmişsiniz gibi tercihlerinizi geniş bir aralıkta tutmalısınız. Yani bu yılın 50.000’i geçen yılın 70 – 80.000’ine karşılık gelebilir.

Başka Hangi Etkenler var Başarı Sıralarını Etkileyen?
YÖK ve ÖSYM, son yıllarda üniversitelerin talep ettiği kontenjanları belirlerken, dolan programların, talep edilen programların kontenjanlarını arttırırken, dolmayan programların ise kontenjanlarını azaltıyor. Bu da, üst sıralamalardaki programların artan kontenjanları nedeniyle girme ihtimali artıyor.

Örneğin, bu yıl Tıp’ta, Eczacılık ’ta, Diş Hakimliği’nde, Bilgisayar ve Yazılım gibi bölümlerde her birinde 1.000’er kontenjan arttığını düşünelim. Bu kontenjan artışı, ilk 100.000 içinde 5 – 10.000 yeni adaya yer açıldığı anlamına geliyor.

Ancak bu noktada, ikinci bir faktör olan öğrenci talebi giriyor. Bu yıl Bilgisayar ve Yazılım gibi Bilişim gibi alanlara talep arttığı için, kontenjanlar artsa da başarı sıraları pek düşmeyecektir. Sağlık programlarında ise talep aynı kalırsa, daha çok kişiye yer açıldığı için başarı sıraları gerileyebilecektir. Ya da talebi azalan bir programda başarı sıraları daha da düşecektir.

Bu yıla özel arz-talep tahminleri
Kontenjanları gördük, yorumluyoruz. Bölümlerle ilgili talepleri de yukarıda bir miktar yorumladık. Ancak bir başka talep de üniversiteler arasında değişiyor. Devlet üniversitelerinde bu yıl talebi şehir değişikliği konusu etkileyecek gibi görünüyor. Yaşam maliyetleri nedeniyle birçok gencin kendi şehrinde okumayı tercih etmesi durumunda da üniversitelerin talebi değişmiş olacak. Vakıf üniversitelerinde ise eğitim ücretleri ve üniversitenin eğitim kalitesi bu yılın talep etkisi olacak gibi görünüyor. Üst segment üniversitelerde ücret talebe çok etki etmeyecek gibi görünürken, orta ve alt segmentteki üniversitelerde ise ücret artışının az olması talebi arttıracaktır.

Yarın
ÖSYM Yerleştirme Mantığı Nasıl?
• Tercihte Sık Sorulan Sorular
Tercihte Sık Yapılan Hatalar

Tercih Dönemi Özel / Genç Kariyer Akademisi katkılarıyla…