Atıf Ünaldı

UX UI, dijital dünyada kullanıcının sistem ile etkieşime girmesini sağlayan arayüzün tasarımı ve bu sayede oluşan deneyime verilen isimdir. Dijital dünyada var olan her kurum için bu konuya dikkat etme zorunluluğu vardır.

Uzun yıllardır web siteleri ve işleyişler ile ilgili çalıştığım için olsa gerek, yanlışlığın kokusunu alıyorum. Geçen hafta içinde işte tam da böyle bir an yaşadım. Bir arkadaşımla uzun bir teknoloji sohbetinin içindeyken konu bir emaile takıldı ve arkadaşım o maili göstermek için uygulamasını açtı. Ancak karşıma çıkan ilk mail beni şaşkına çevirmişti. Mail CİMER ( Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi)’nden geliyordu ve aynen şöyle diyordu :

E-Posta adresini onaylamak için tıklayınız.

E-Posta adresi size ait değilse buraya tıklayınız.

İlk önermede sorun yok ama ya ikincisi. Bir kişinin eposta hesabına düşen bir eposta nasıl kendisine ait olmayan bir eposta adresinden gelebilir? Evet, eğer eposta başka bir adresten “forward” edilmişse olabilir ama o zaman da bunun için yazılmış kural gereği bu alıcı tarafından her zaman bilinir.

O zaman bu eposta’nın ikinci önermesi aslında ne demek istiyordu?

Aslında söylenmek istenen eğer CİMER’e başvurmadıysanız buraya basın ve bizi haberdar edin ki; yanlış iletişim bilgisi aldığımızdan haberdar olalım. Öyle ya birileri belki de sizin adınıza bir şikayette bulunarak sizi zor durumda tutmayı planlıyor ve o gerçek sorunu olan kişiye bu adresten ulaşamayacağımızı bilelim.

Tabii bunun için yazılması gereken mesajın en evrensel şekli ise “Bu e-postanın size yanlışlıkla geldiğini düşünüyorsanız buraya tıklayınız” olurdu. Bunu CİMER’e iletmeyi düşündüm ama sanıyorum bu konularda hep yekün bir uzmanla çalışmaları daha doğru olur.

Sağlık Bakanlığının Aşı Mesajları

Sağlık Bakanlığı aşılamaya başladığında bunu özel bir siteyle takip edilebilir hale getirdi. Ben de arada takip ediyorum. Bu sayede hem gelen aşının ne kadarı kullanıldı. Planlama nasıl gidiyor görebiliyorum. Şu an ne yazık ki aşılama konusunda çok gerideyiz. Bu hafta içinde gelen 6,5 milyon aşı ile birlikte toplam aşı stokumuz 10 milyona ulaştı. Ancak siteye göre bu aşıların sadece 1,5 milyonunu yapabildik. ( Kaynak :

Unutmamak lazım ki; pandemi sürecinde nasıl salgının yaygınlaşmasını önlemek gerekiyorsa, aşı döneminde de en kısa zamanda bütün atandaşların aşıya ulaşmasını sağlamak o derece önemli. Bunu yapan ülkeler başarılı görünecek. Bu konudaki beklenti; her ülke için vatandaşlarının yüzde 60’ını aşılamış olmak. Bu bir başarı noktası. Şu an en öndeki ülke yüzde 41 ile İsrail. Arkasından Arap Emirlikleri, İngiltere, Bahrain ve Amerika geliyor. Biz ilk onda görünmüyoruz ( Kaynak :

Bu bilgilere bakarken Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde “Önce Kayıt, Sonra Aşı” diye bir başlık gördüm. Öncelikli grupta olmadığımı bildiğim halde sistemi kullanayım istedim. İki farklı kayıt/sorgulama sistemi var ve bunu anlatan bir infografik. İki kayıt sisteminden biri e-Nabız. Benim o sisteme kaydım yok. O yüzden SMS ile sorgulamayı tercih ettim. Genelde SMS ile sorgulamada iki önemli konu vardır. Birincisi o SMS hangi numaraya gönderilecek ve nasıl bir formatla yazılacak. İnfografikte mesajın 2023’e yollanacağı söylense de şablon hakkında bir bilgi yoktu. Bu tip durumlarda mutlaka bir help (yardım) komutu sistemde olmalıdır. Bu sayede “yardım” yazarak format hakkında bilgi alabilirsiniz. Ben de hemen “yardım” yazıp yolladım. Gelen cevap “Gonderdiginiz mesaj formatina uygun bir islem bulunmamaktadir. B001” şeklinde oldu. O zaman “Aşı” yazdım. Yine gelen cevap “Gonderdiginiz mesaj formatina uygun bir islem bulunmamaktadir. B001”. Bunun üzerine infografikteki önermeye bir daha baktım. Şöyle yazıyordu “Vatandaş “Aşı Durumunu” e-Nabız hesabından veya 2023’e Kısa Mesaj (SMS) göndererek öğrenir.” yazıyordu. Ben de “Aşı Durumu” yazdım. Belki bir geri dönüş olur diye. Sanıyorum üçüncü yanlış mesajım olması dolayısıyla bu sefer aradığım cevap geldi. “Mesaj bicimi ASI BOSLUK TCKimlikNo BOSLUK KimlikSeriNoSon4Hane seklinde olmalidir. B001”. Neden cevap SMS’lerinde Türkçe karakterler yok bilmiyorum, o dönemi çoktan geçtiğimizi düşünüyorum. Ancak artık şablonu öğrenmiştim.

Eğer siz de aşı durumunuzu öğrenmek istiyorsanız, 2023’e “ASI TCKimliknumaranız NüfusKağıdınızdakiSeriNumarasınınSon4Rakamını yollayınız”

UX UI hataları ne kadar yaygın?

UX, UI hataları özellikle uygulama geliştiriciler arasında çok yaygın. Bunun en önemli sebepleri, uygulamanın yeteri kadar test edilmeden yayına çıkarılma gereksinimi geliyor. Bu konuda baskı çoğunlukla yöneticilerden geliyor. Ancak bu tip durumlarla karşılaşıldığında, mutlaka n kısa zamanda düzeltilmesi gerekiyor. Bunun için de özellikle sosyal ağlarda, uygulama mağazalarında gelen yorumları takip etmek gerekiyor.