Atıf Ünaldı

Dört yıldır Mersin’de yaşıyorum. Buraya geliş sebebim mevcut bir İstanbul depreminde önceden hazırlık yapmaktı. Ama öyle olmadı. Mersin deprem bölgesi olmasa da ne yazık ki fay hattı Adana’ya kadar geliyor. Son bilgiler ışığında yakınlarda bir deprem bekleniyor. Zaten son bir aydır hiç durmadan sallanıyoruz.

İstanbul’u arıyorum. Onlarda da durum farklı değil. Kiminle konuştuysam ya taşınmayı düşünüyor ya da işyerini taşımayı.

Hep söylerim benim için bir sorunun üç çözümü vardır. Kısa, orta ve uzun vade. Bu üçünü birden stratejik olarak uygulamazsanız sonuç alamazsınız. Şu an önceliğimiz kısa vadede yapılması gerekenler.

Deprem olgusuna kısa vadede hazırlanmak için yapılması gerekenleri (en azından benim bakışımla) sıralamaya çalıştım. Bu arada eksiklerim tabii ki olabilir ama mükemmel olmasa da en azından hazırlandım demek için bunlar bir başlangıç olacaktır.

1. Evinizi sigortalatın. Hayır DASK’tan bahsetmiyorum. Ev sahipleri zaten onu yapacaktır ama evinizin içindeki eşyaları sigortalatın. Poliçenize depremi, seli mutlaka ekletip evdeki bütün eşyaları yazın.

2. Düştüğünüz anda bunu haber veren bir saat kullanın. Belli bir yaşın üzerindeyseniz ve akrobat değilseniz günlük hayatta pek de düşme alışkanlığınız yoktur. O zaman mutlaka düştüğünüz anda başka şehirlerdeki akrabalarınıza haber veren bir saat kullanın.

3. Çocuklar ve yaşlılar için airtag kullanın. Evinizde belli bir yaşın altında ve üstündeki kişilerin saat kullanması zor olabilir. Herhangi bir durumda ulaşabilmek için mutlaka airtag kullanın. Ben evdeki dostlarım Tina ve Mila için bile bir yıldır Apple airtag kullanıyorum. Kullanımı ve kurulumu çok kolay. Muadili Samsung’da var ama nasıl çalışıyor hiç bilmiyorum.

4. Son olarak deprem eğer bulunduğunuz yerin hemen altında olmuyorsa size ulaşması zaman alacaktır. Bu zaman ne yazık ki saniyeler kadar. Ama yine de bir zaman. Bu durumda size bilgi verecek bir yazılımı, telefonunuzun sesi kapalıyken bile alarm verecek şekilde kurup ayarlayın. Ben Earthquake Network isimli bir program kullanıyorum. Bu programı yazan Francesco Finazzi ile de mesajlaştık. Yazılımda yeni güncellemeler de olacakmış ama bu haliyle de gayet iyi çalışıyor. Uygulamaya sismo.app adresinden ulaşabilirsiniz.

Tabii ki umarım bir daha yaşamayız ama biz mevsimi kış tutalım yaz gelirse bahtımıza.

Yapay Zeka Yazdı : Depreme ailece nasıl hazırlanmalıyız?

Soruyu yardımcı yazarıma da sordum. İşte hepimizin daha alışık olduğu bir yapay zeka cevabı:

Deprem gibi doğal afetlere karşı hazırlıklı olmak önemlidir. Aşağıdaki adımları takip ederek ailece depreme hazırlıklı olabilirsiniz:

1. Deprem çantası hazırlayın: Deprem çantası, afet durumunda kullanabileceğiniz malzemeleri içermelidir. Bu çantaya su, gıda, ilaçlar, radyo, pil, el feneri, uyku tulumu ve çadır gibi temel ihtiyaçlarınızı ekleyin. Ayrıca, her aile üyesinin özel ihtiyaçlarına uygun malzemeler de eklemeyi unutmayın.

2. Acil durum planı yapın: Acil durum planı, ailenizin nerede toplanacağını, neler yapacağınızı ve nasıl iletişim kuracağınızı belirler. Her aile üyesinin bu planı bilmesi ve uygulayabilmesi önemlidir. Planın bir kopyasını çantanıza da ekleyin.

3. Evinizi depreme dayanıklı hale getirin: Evinizin depreme dayanıklı olup olmadığını kontrol edin ve gerekiyorsa gerekli önlemleri alın. Örneğin, dolap ve raflarınızı sabitleyin, duvarlara askı aparatları takın ve kırılgan eşyalarınızı korumak için köpük ya da diğer malzemeler kullanın.

4. Deprem sırasında güvende kalın: Deprem sırasında güvende kalmak için, açık alana ya da dayanıklı bir yapıya yakın olun. Eğer açık alana çıkamazsanız, duvarlardan, camlardan ve nesnelerden uzak durun.

5. Deprem sonrasında nasıl hareket edeceğinizi bilin: Deprem sonrasında güvende olduğunuzdan emin olun. İlk öncelik sağlık ve güvenliktir. Acil durum planınızı uygulayın, yaralıların yardımına koşun ve yardım almak için gerekli kurumlarla iletişime geçin.

Bu adımları takip ederek ailenizle birlikte depreme hazırlıklı olabilirsiniz.

Başarsoft’tan bina risk tespit uygulaması

Kahramanmaraş depreminin ardından, deprem hazırlıkları yeniden ülke gündeminde. Olası bir deprem durumunda, oturduğunuz binanın risk değerini kısa bir sürede öğrenmek ve gerekli adımları atmak ‘Deprem Riskim’ uygulaması ile artık çok kolay.

Türkiye’nin öncü konum teknolojileri şirketlerinden Başarsoft’un sosyal sorumluluk anlayışıyla geliştirdiği ‘Deprem Hasar Tahmin Uygulaması’; Türkiye’de bir ‘ilk’ olmasının yanı sıra tamamen ücretsiz ve ülkemizin tamamını kapsayan ‘tek’ uygulama olmasıyla da dikkat çekiyor. 2020 yılında hayata geçirilen uygulama ile vatandaşlarımızın olası depremlere karşı hazırlıklı olmaları; daha güvenli bölge ve binalarda yaşama konusunda farkındalıklarının arttırılması amaçlanmaktadır.

Uygulama nasıl çalışıyor?

Olası depremler için risk ve zarar azaltma evresine daha çok odaklanmamız gerektiğine dikkat çeken Başarsoft CEO’su Alim Küçükpehlivan, uygulamaya ilişkin şunları söyledi: “Uygulama Başarsoft’un en güncel harita alt yapısı üzerine MTA verilerinin, Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA) standartlarında işlenmesiyle oluşturuldu. Bilimsel katkıyı ise Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu verdi. Uygulamaya giriş yapıldıktan sonra GPS konumu açık olarak binanızın bir fotoğrafının çekilmesi, yapım yılı ve yapı sistemi üzerine birkaç sorunun cevaplandırılması gerekiyor.  Bu veriler ışığında zemin tipi analizi, olası sismik tehlikeler için bina görsel taraması ve depremsellik bölge analizini içeren tahmini bir risk değeri raporlanıyor.”

Yazılım, MTA verileri ve FEMA standartlarını kullanıyor

Deprem Riskim mobil uygulaması, Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansının, FEMA-154 – ‘Potansiyel Deprem Tehlikeleri için Binaların Hızlı Görsel Değerlendirme’ standartlarına dayalı olarak geliştirilmiş bir yazılım.

Değerlendirme için gerekli olan sismik bölgeleme, 2018 yılı sonunda Resmi Gazete’de yayımlanan MTA’nın ‘Türkiye Deprem Tehlike Haritası’ verilerine göre gerçekleştirilmektedir. Binalarla ilgili açık bir veri tabanı kaynağı bulunmadığından değerlendirmesi yapılacak binanın yapısal düşey ve yatay düzensizlikleri sunulan görseller üzerinden kullanıcının seçimine bırakılmaktadır. Seçimlere bağlı olarak kullanıcıya sorguladığı binanın söz konusu potansiyel depremde ağır hasar alma olasılığı hesaplanarak raporlanmaktadır.

Risk Puanı 2’nin altındaysa dikkat!

Binanın bulunduğu zemin türüne ait yüksek çözünürlüklü açık bir veri tabanına erişim olmadığından rapor, tüm zemin koşullarına göre sunulmakta. FEMA standardına göre ağır hasar, bir binanın ilk yapım maliyetinin yüzde 60’ını aşan derecede hasar olarak tanımlanmaktadır. Hesaplama sonucunda uygulamanın ürettiği skor (S değeri), 2 ve altında ise risk yüksek, 3’e yakın ve yukarda ise risk düşük olarak algılanmalıdır.

Uygulama her kullanıcıya 5 adet raporu ücretsiz üretme hakkı verirken üretilen rapor, daha sonra en düşük puan olan yumuşak zemin puanı ile birlikte kullanıcının kayıt esnasında kullandığı mail adresine gönderiliyor. Bina zemininiz daha sert bir formasyonda ise üst puanları kullanabilirsiniz. Puanı 2 ve özellikle 1’in altında çıkan vatandaşlarımızın ise acilen daha detaylı inceleme yönünde gerekli adımları atmaları tavsiye edilmektedir.

Detaylı bilgiyi