Mark Zuckerberg yada Bill Gates denildiğinde herkesin bir fikri vardır ama internetin gizli kahramanlarından Matt Mullenweg’i çok az kişi tanır. Belki çoğunuzun şirket sitelerinizin yoksa girip yazılarını okuduğu sitelerin çoğunun kullandığı altyapı (zira internet üzerindeki sitelerin %70’i kullanıyor) wordpress’in sahibi olan Automattic şirketinin ortağı. Matt Mullenweg, Donald Trump’ın seçimi kazandığı o en havalı dönemlerinde, ona karşı dik durmuş bir isim.

Matt geçenlerde “dağıtılmış çalışma alanları” hakkında bir makale paylaştı. Son dönemde aslında başarılı bulduğunuz her şeyi bir yere yazacak olursanız, çoğunun başarısının altında dağıtık yapılar olduğunu göreceksiniz. Ben buna gelecek 10 yılın asprini diyorum. Her hastalığın her sorunun çözümü dağıtık yani merkeziyetsizleştirilmede olacak.

Mesela şu son dönemde Türkiye’de çokça duyulan siber güvenlik zaaflarına bakalım. e-Bebek olayında verilerin bir kripto ile kilitlenip, işleyişin durdurulması ve arkasından fidye istenmesi olayı vardı. Veriler merkeziyetsizleştirilmeden, yani dağıtık bir yapıda tutulmuş olsaydı fidyeciler kilitleyecek veri bulabilirler miydi? Hayır!

Peki yemeksepeti.com’un kullanıcı ve adres verilerinin çalınması olayı. Her ne kadar zamanla planlanmış hedefe yönelik bir tehdit olsa da, bunu merkeziyetsizleştirilmiş bir veri tabanında gerçekleştirmek mümkün olabilir miydi? Yine hayır!

Geçen haftalarda Fransızlara ait büyük veri merkezlerinden biri olan OVH’in Avrupa’daki veri depolarının üçte ikisi yandı. Bu nedenle .fr uzantılı alan adlarının yüzde olarak küçük! bir kısmı (3 milyon kadar) bir hafta çalışamaz hale geldi. Birçok büyük şirket kısa veya uzun sürelerde çalışmaz hale geldi. Hatta şu an hala toparlamaya çalışan şirketler olduğunu biliyoruz. Peki bu veri altyapısı dağıtık bir sistem üzerinde çalışsaydı bu durum yaşanır mıydı? Tabii ki yaşanmazdı.

Merkeziyetsizleşme, son iki haftada oluşan birçok IT sorununa aspirin gibi bir cevap. Peki şirketler bu kadar kolaysa, neden hızlıca merkeziyetsizleşemiyorlar diye sorduğunuzu hissediyorum. Öncelikle bu kafada bitiyor. Merkeziyetsizleşmek için ona inancınız tam olmalı. Her alanda bunu gerçekleştirmek için şüphe duymamalısınız. Bunun hayatınızı zorlaştıracağına değil, kolaylaştıracağına ve sizi tehditlerden kurtaracağına inanmanız gerekir.

Peki kafada nasıl bitemiyor. Size hayatınızdan bir örnek vereyim. Evin bütün parası sizde değil de kim için harcanacaksa onda durduğunu düşünün. Bunu neden yapamayacağınız ile ilgili yüzlerce bilgi gözünüzün önünde dolaşmaya başladı değil mi? Zor değil mi? Şimdi tam tersini, bunu yaparsanız hayatınızın ne kadar kolaylaşacağını düşünün… İşte tam da böyle birşey.

Adres paylaşmak artık sadece 1 saniye sürecek

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de online alışveriş, pandemi döneminde ciddi bir ivme kazandı. E-Ticaret Bilgi Platformu verilerine göre 2020’nin ilk 6 ayında pazar %64 büyüdü. Artan e-ticaret ve gönderi hacminin yanı sıra, evden çalışma ve değişen yaşam koşulları nedeniyle milyonlarca kişinin farklı yerlere taşınması, e-ticaret sitelerinde hem yeni üye sayılarını hem de yapılan adres değişikliği işlemlerini artırdı. Adres bilgisi paylaşılan her platformda uzun adres detaylarını girme gerekliliği ise kullanıcıların zorlandığı başlıca konular arasında yer aldı.

Neden olduğu zaman kaybıyla kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyen bu sorunun çözümü, iki Türk girişimci Buğra Kocatürk ve Yiğit Çallı tarafından kurulan Postnick’ten geldi. Adreslere takma isim vererek, kullanıcılara adreslerini 1 saniyede paylaşma imkanı veren girişim, tüm dünyada sokak, cadde, daire no, posta kodu, ilçe, il gibi ayrıntılar içeren adresleri “>>postnick” adını verdiği “>>isim.ev”, “>>firma” gibi takma isimlerle sistemine işliyor ve entegre platformlarda kullanım imkanı sağlıyor. 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren tüm kullanıcılarına ücretsiz hizmet vermeye başlayan ve bugün 18 ülkede 66 şehirde yaşayan kullanıcılara ulaşan girişim, tüm dünyada kullanılacak ortak adres formatını oluşturmayı hedefliyor.

Doğru adrese teslim edilemeyen gönderiler 20 milyar dolara mal oluyor

İş fikirleri hakkında detayları paylaşan Postnick Kurucu Ortağı ve CEO'su Buğra Kocatürk, “Birçok bilgiyi barındıran adreslerin dünya genelinde kabul görmüş bir standardı bulunmuyor. Her ülkede, hatta ülke içinde dâhi adres formatları farklılık gösterebiliyor. Ayrıca dünya nüfusunun büyük bir kısmı, niteliksiz adres sistemine sahip ya da hiç adres sistemi olmayan coğrafyalarda yaşıyor. Adres sisteminin gelişmiş olduğu ABD’yi ele alacak olursak, eksik ya da hatalı adres paylaşımları, her yıl yaklaşık olarak 6 milyar adet gönderinin doğru adrese teslim edilememesine neden oluyor. Bu problemin ekonomik yükünün ise 20 milyar doları geçtiği belirtiliyor. Artan ve daha da artmaya devam edecek olan e-ticaret hacmini, kargo gönderi adetlerini ve uluslararası ticaret pazarını da göz önünde bulundurduğumuzda, nitelikli ve güncel adres paylaşımının önemi aşikar. Bizler de Postnick'i, dünya üzerinde hâlâ çözülememiş bir problem olan adres karmaşıklığını ortadan kaldırmak amacıyla hayata geçirdik. Her ülkede farklı formata sahip olan adres detaylarını ortak bir formatta buluşturuyor ve kullanıcılarımıza adresleri için istedikleri ismi seçme özgürlüğünü sunuyoruz. Adreslerin dijital dönüşümü olarak da nitelendirebileceğimiz Postnick ile birlikte, global adres standardını oluşturarak, adres paylaşımının neden olduğu verim ve zaman kaybını en aza indirmeyi hedefliyoruz” dedi.

TTGV Ödülleri 2021 için Aday Gösterme Süreci Başladı!

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nn kurumsal amaçları doğrultusunda bilim, teknoloji, ticarileşme, Ar-Ge ve inovasyon yönetimi alanlarında başarılı örneklerin ödüllendirilmesine yönelik başlattığı ödül programı TTGV Ödülleri kapsamında her yıl genç teknoloji profesyonelleri 2 ayrı kategoride ödüllendiriliyor.

Teknoloji ve inovasyon ekosisteminde başarılı örneklerin çoğalması ve teşvik edilmesi için geleneksel olarak her yıl tekrarlanan ‘TTGV Ödülleri’ 2021 için Dr. T. Fikret Yücel Ödülü ve Mehmet Şuhubi Ödülü kategorilerinde aday gösterme süreci başladı.

Dr. T. Fikret Yücel Ödülü

 Ar-Ge, inovasyon, bilim ve teknoloji politikaları ve teknoloji yönetimi alanlarında Türkiye odaklı yapılmış araştırma çalışmalarını (tez, makale, yayın, vb.) desteklemek ve teşvik etmek amacıyla bu araştırma sahiplerine verilen bir ödül.

Mehmet Şuhubi Ödülü

Teknoloji ve inovasyon ekosisteminde görünürlük ve başarı hikayesi yakalamış girişimcilere ve/veya girişimcilik yoluyla teknoloji ekosistemine katkı sağlamış kişilere verilen bir ödül. 

Başvuru için

Başvuracak herkese başarılar diliyorum.