Atıf Ünaldı

Whatsapp’in sözleşmesini değiştirdiğini duyurmasından bu yana belki daha birkaç saat oldu ama bütün dünya şimdi biz hangi uygulamayı kullanacağız sorusuyla çalkalanmaya başladı.
Daha uygulamanın ismini tam olarak öğrenemeyen ülkemin bu gerilimden çok ciddi travmalar çıkardığını Twitter’daki “watsAPPsiliyoruz” trending topic’i ile net şekilde ortaya çıkıyor.
Bilgilerin kulanılıyor olmasına tepkiler farklı şekillerde geliyor. Kimisi “ya benim bilgimi ne yapacaklar?” diyor kimisi ise “ben bişey yapmıyorum ama bilgimi kullanmasınlar” diyor.
Gün içinde gelen telefonlara bakarsak, herkesin kafasında tek bir soru var. Peki şimdi ne olacak?
İsterseniz bu konuya, öncelikle, Türkiye’de pek de gündemde olmayan Apple, Facebook kapışmasından bakalım. Apple, yeni işletim sistemi iOS 14 ile birlikte, kullanıcı verilerini korumak amacı ile bazı düzenemeler gerçekleştirdi. Bu düzenlemeler grup olarak facebook’u çok rahatsız etti. Zira Instagram ve Facebook’un kullanıcıların verilerini bazen etik olduğu sorgulanacak şekilde elde ettiği, çoğunlukla arka yolları kullandığı bir süredir özellikle bilişim güvenliği alanında konuşuluyordu. Facebook bu duruma Aralık ayının ortasında gazetelere verdiği çarşaf çarşaf ilanlarla cevap verdi. Özellikle yaklaşımı küçük esnafın doğru kitleye reklam verebilmesi için bu bilgilere ihtiyaç olduğu yolundaydı.
Ben de dahil birçok kişinin Instagram’dan dinlenmek suretiyle reklamlarla karşılaştığı bir dünyada Apple’ın bu yaklaşımının doğru olduğunu düşünüyorum.
Facebook tabii bilgi kaynaklarını kaybedince, Whatsapp üzerinden ihtiyacı olan veriye ulaşmak için kullanıcı sözleşmesinde bazı değişiklikler yaptı. Sözleşme kademeli olarak kullanıcıların önüne çıkarılmaya başlandı.
Son tarih 8 Şubat!
Whatsapp’ın yenilenen kullanıcı sözleşmesinin onaylanması için son gün 8 Şubat 2021. Bu tarihten sonra sözleşmesi onaylanmayan kullanıcıların verilerine ulaşması mümkün olmayacak. Facebook bu konuda bir açıklama yapmaktan kaçınırken, “bu tip kullanıcı sözleşmelerinin güncellenmesi sektörümüzde çokça karşılaşılan bir durumdur” demeyi tercih ediyor.
Sözleşmede değişen tam olarak nedir?
Kullanıcı sözleşmesinde değişen kısım, Whatsapp’ın hangi verileri topladığı ile ilgili değil. Asıl mesele bu verileri Facebook ve diğer grup şirketlerinin kullanımına ve işlemesine izin vermesi. Bunun iki büyük grup arasında kişisel veriler açısından nerdeyse her şeyi bilmeye denk gelecek kadar büyük bir havuz oluşturması. Bunun sonuçlarının neler olacağını hep beraber göreceğiz.
Anlık mesajlaşma uygulamaları hangi verilerimizi topluyor?
Rakipleri ile birlikte Whatsapp’in topladığı verilerin neler olduğuna hep birlikte bakalım:
Signal: Neredeyse hiçbir veriyi almıyor. Signal sadece cep telefonu numaranızı alıyor ancak bunu kişisel verilerinizle birleştirmemeye özen gösteriyor.
iMessage: eMail, telefon numarası, aranan kelimelerin geçmişi, cihaz ID bilgisini tutuyor. Uygulama sadece Apple cihazlarda kullanılabiliyor.
Telegram: İsim, telefon numarası, rehber, kullanıcı ID.
Whatsapp: Cihaz ID, kullanıcı ID, reklam verisi, alışveriş geçmişi, lokasyon bilgisi, telefon numarası, email adresi, rehber bilgileri, ürün etkileşim bilgileri, çökme bilgileri, performans bilgileri, diğer tanı bilgileri, ödeme bilgileri, içerik. Whatsapp’in ayrıca kullanıcılar hakkında meta bilgileri tuttuğu biliniyor. Ancak şirket bu konuda detaylı bilgi vermekten çekiniyor.
Facebook Messenger: Üçüncü taraflardan elde edilen reklam bilgisi, alışveriş bilgisi, finans bilgisi, lokasyon bilgisi (tam olarak), fiziksel adres, email adresi, isim, telefon bilgisi, diğer kontak bilgisi, rehber bilgisi, fotoğraflar ve üzerinden elde edilen meta bilgisi, videolar ve üzerinden elde edilen bilgiler, oyun oynama bilgisi ve üzerinden elde edilen kişisel etkileşimler, kişi ve kelime arama bilgisi, geçmişte gezilen kişisel sayfalar bilgisi, kullanıcı ID, cihaz ID, ürün etkileşimleri, reklam bilgisi, diğer kullanıcı bilgileri, çökme verileri, performans verileri, diğer tanı verileri, sağlık bilgileri, fitness bilgileri, ödeme bilgileri, ürün kişiselleştirme verileri, kredi finans bilgileri, diğer finansal veriler, mesajlaşma verileri.
Facebook Messenger’ın açıklanan tutulan veriler listesi çok uzun. Bir kişiye ait elde edilebilecek neredeyse her veriyi tutuyorlar.
Bu durumda hangi mesajlaşma uygulamasını kullanmalıyız?
Bu konuda genel görüş, Whatsapp dışında bir uygulamayı kullanmaya karar verildiyse, öncelikle 8 Şubat’a kadar diretilen kullanıcı sözleşmesinin kesinlikle onaylanmaması yönünde. Tabii gelen sözleşmenin onaylanmaması Whatsapp’in kapanmasına sebep olduğu yönünde şikayetler de oluşmaya başladı. Bu arada hangi uygulamayı kullanalım sorusunun iki cevabı olabilir. Bu cevaplardan ilki en güvenli olanı, ikincisi ise çevrenizdekilerin en çok kullandığını. Sanıyorum Türkiye’de bu iki cevap birbirini tutmayacak. Güven konusunda bilinen belli başlı uygulamalar arasında en güveniliri Elon Musk’ın da kullandığını ilan ettiği Signal. Ancak uygulama Elon Musk’ın mesajından sonra yığılmalardan dolayı yeni kullanıcı almakta zorlanmaya başladı.
Güvenlik açısından sunucusuz bir deneyim sunan Signal’den de daha güvenilir uygulamalar var. Bu uygulamalar çoğunlukla şu ara popüler para birimi haline gelen Bitcoin’in kullandığı merkezisizleştirilmiş (Decentralized) block chain yapısını kullanan Mark Cuban’a ait olan Dust. Uygulamayı

Whatsapp
◆ 16 mb dosya paylaşımına izin veriyor.
◆ Bir grup en fazla 256 kişi olabiliyor
◆ Kanal oluşturmak imkanı yok
◆ Birinin telefon numarasını bilmeden onunla iletişime geçemiyorsunuz.
◆ 2 milyar aktif kullanıcı var
◆ Şirket yetkilileri mesajlaşmanın uçtan uca şifrelendiğini söylüyor.
◆ Sadece indirilen dosyalar iletilebiliyor.
◆ Birden fazla cihazdan aynı anda erişim zor
◆ Attığınız mesajı düzenlemek yada silmek ancak ilk bir saat için mümkün
◆ Kişisel mesaj geçmişinizi karşı taraftan silemiyorsunuz.
◆ Yazılım robotları kullanamıyorsunuz.
◆ Bulutta depolama yapamıyorsunuz.
◆ Kendiliğinden kaybolan fotoğraflar ve videolar yok
◆ Mesajlarınızı ileri bir tarihte gönderilmek üzere ayarlayamıyorsunuz.
Telegram
◆ 1.5 GB’a kadar dosya paylaşımına izin veriyor.
◆ Bir grupta 200.000 kişi olabiliyor.
◆ Kanallar oluşturabiliyorsunuz.
◆ Sadece telefonunu değil, kullanıcı adını bildiklerinizle de iletişime geçebiliyorsunuz.
◆ 400 milyon aktif kullanıcısı var.
◆ Gizli mesajlaşmalar yapabiliyorsunuz.
◆ İndirmediğiniz dosyaları da yollayabiliyorsunuz.
◆ Birden fazla cihazda kullanabiliyorsunuz.
◆ Mesajlarınızı istediğiniz zaman silebiliyor, düzenleyebiliyorsunuz.
◆ Yapılan mesajlaşmaları her iki tarafın da geçmişinden silebiliyorsunuz.
◆ Yazılım robotları oluşturup kullanabiliyorsunuz.
◆ Verileriniz bulutta kaydedilebiliyor (böylece yedekleme sorunu kalmıyor)
◆ İsterseniz yolladığınız mesaj kendini yok edebiliyor.
. Mesajlarınızı daha sonra iletilmek üzere kurabiliyorsunuz.

Diğer alternatifler

Bu uygulamaların dışında, anlık sohbet için kullanılabilecek daha birçok uygulama var. Bunların arasında iş mesajlaşmaları için Slack, eski günlerden Skype hatta son dönemde çokça kullandığımız Zoom da sayılabilir. Yada birden fazla uygulama yüklemek de mantıklı olabilir. Ancak her ne olursa olsun, 2020’yi aratmayan 2021’de bile bu özel durum teknoloji tarihine geçecek!