Kubilay Kaptan

Fransız Empresyonist Ressam Edouard Manet 1832’de Paris’te doğdu. Bir yargıcın oğlu olan Manet, ressamlık mesleğini sürdürmek üzere babasının onayını ancak Denizcilik okulunun giriş sınavlarında 2 kez başarısızlığa uğradıktan sonra alabildi. 1850-1856 arasında Thomas Couture’ün yanında çalıştı. 1853’te ve 1856’da İtalyan Müzelerini gezdi. Alman, Avusturya, Hollanda gibi ülkelere gitti.

Manet, gerçekçilik akımından izlenimciliğe geçişte önemli bir rol oynadı. İlk dönem başyapıtlarından Kırda Öğle Yemeği ve Olympia, kendisinden genç ressamlara esin kaynağı oldu. Daha sonraki yıllarda ise o ressamlar izlenimciliğin en önemli isimleri oldular. Günümüzde, bu iki resim, modern sanatın başlangıcı kabul edilir.

Charles Baudelaire’in tavsiyesiyle yaptığı bu açık hava resmi, bir burjuvazi eğlencesi olan, Louvre yakınındaki Tuileries Bahçeleri’nde haftada iki defa düzenlenen konserleri izlemeye gelen Parislileri tasvir ediyor. Resmin yansıttığı anın aksine, resimde hiçbir müzisyenin görünmemesi Manet’ye ait ilginç bir seçim. Hem konu seçimi, hem de üstünkörü yapılmış hissi veren tekniğiyle empresyonizmin başlangıcı sayılabilecek nitelikte.

Manet, eskizlerini Tuileries Bahçeleri’nde tamamladığı bu resmi stüdyosunda yaptı. Resimde yer alan karakterlerin yüzleri özellikle kabaca, gevşek fırça darbeleriyle betimlenmiş. Konser sebebiyle Tuileries Bahçeleri’ne gelen entelektüel kalabalık, müzikten çok birbirleriyle sohbet etmekle ilgileniyor gibi görünüyorlar. Resimde görünen ferforje sandalyeler bahçeye o yıl gelmiş, tahta olanlarla değiştirilmiş. Dikkatli bakınca kalabalığın arasında da göze çarpıyor. Resmin ortasında bir insan silüeti seçmenin zor olduğu, kumaşlar yığınını andıran flu kısım resmin tamamlanmadığı hissini veriyor. Ama Manet’ye göre resim bitmişti, istediği etki buydu. Herhangi bir öznenin kompozisyonda ön plana çıkmadığı, tam olarak Paris burjuvasının boş zaman aktivitesini yansıtan bir sahne.

Bir grup portresi gibi olan resimde, Manet’nin sanat camiasından pek çok dostu yer alıyor. Manet kendisini en solda, önde, vücudunun yarısı kanvasa girecek şekilde resme eklerken hemen sağında ressam arkadaşı Albert de Balleroy’e beyaz pantolonu ile yer vermiş. Eleştirmen Zacharie Astruc de beyaz pantolonlu, Albert de Balleroy’un sağında sandalyede oturmuş, uzaklara dalmış bir hali var. Merkezin sağ tarafında profilden ayakta gördüğümüz bej pantolonlu Manet’nin kardeşi Eugene. Eugene’nin baktığı yönde ortadaki kahve saçlı çocuğun ise Leon Leenhoff söyleniyor. Leon (Muhtemelen Manet’nin oğlu) 1862’de 10 yaşındaydı, eğer gerçekten oysa Manet Leon’un çok daha küçük yaşını tasvir etmiş olmalı. Eugene’in arkasında ağaç dibinde şapkalı bir kadının karşısında gördüğümüz gözlüklü, sakallı kişi besteci Jacques Offenbach. Resimde krem rengi elbiseleri sandalyede oturan kadınlardan soldaki koleksiyoner Madame Lejosne, sağındaki ise Madame Loubens. Madame Lejosne’ün hemen arkasındaki ağacın dibinde konuşan bir grup erkeğe bakarsak; solda sakallı doğrudan bize bakan ressam Henri Fantin-Latour. Şair Charles Baudelaire silüeti belli belirsiz görünen, yanında kahverengi takım elbiseli olan ise sanat eleştirmeni Theophile Gautier.

Manet, aralarında Tuileries Bahçelerinde Konser, Absent İçen Adam ve İspanya temalı resimlerinde bulunduğu toplam 14 resmini 1863’te Martinet Galeri’de sergiledi. İlk kez Martinet Galeri’de izleyici karşısına çıkan Tuileries Bahçelerinde Konser resmi fazla üstünkörü, kaba bulundu ve acımasızca eleştirildi.