Her yıl yaklaşık 15 milyar ağaç, tarım arazisi açma, kötü orman yönetimi, yangınlar gibi nedenlerle yok olur.
Dünya’da 3,04 trilyon ağaç bulunuyor ve kişi başına 422 ağaç düşüyor.
Ağaç sayısının en fazla olduğu ormanlar, Rusya, İskandinavya ve Kuzey Amerika’da yer alıyor.
En büyük ormanlık alanlar ise tropik bölgede bulunuyor ve mevcut ağaçların yüzde 43’ünü kapsıyor.
İlk uygarlıkların 11.700 yıl önce ortaya çıkmasından bu yana yeryüzündeki ağaç sayısı, yüzde 46 oranında azalmıştır.
Ülkemize bakalım:
Ülkemizde orman yangınının en çok yaşandığı bölge Ege Bölgesidir. Ardından Akdeniz Bölgesi gelmektedir. Bu bölgelerdeki en sık rastlanan orman yangını illeri şu şekildedir;
- Antalya
- İzmir
- Adana
- Hatay
- Muğla
Ülkemizde 2020 yılında 3.350 adet orman yangını meydana gelmiştir. 20.870 ha alan zarar görmüştür. Yangın başına etkilenen alan miktarı 6,2 ha alan olmuştur. 2020 yılında orman yangınları ile mücadelede 10.545 yangın işçisi, 4.110 teknik eleman ve 6.435 muhafaza memuru görev aldığı söylendi. Yangınla mücadelede 1.072 arazöz, 281 su ikmal aracı, 2.267 ilk müdahale aracı, 185 dozer ve 473 diğer araçlar ve hizmet alımı ile 2 adet uçak ve 27 adet helikopter kullanıldığı belirtildi.
Yani 2021 yılına girdiğimizde elimizdeki güç bu kadardı. Bu sayıların teorik sayılar olduğunu da belirtmek isterim.
2017 yılında 2.411 2018 yılında 2.167, 2019 yılında ise 2.688 adet orman yangını meydana gelmiştir Yangın sayısı 2020 yılında 3.350 adet ile önceki yıllarda çıkan orman yangınından çok daha fazla olmuştur Son dört yılda toplam 10.616 ve ortalama 2.654 orman yangını çıkmıştır. Bu yangınlarda 2019 yılında 11.332 ha, 2018 yılında 5.644 ha, 2017 yılında 11.993 ha, 2016 yılında 9.156 ha alan zarar görmüştür.
Geçen yıl gerçekleşen iki yangının bilgilerini verelim:
Hatay Yangını
‘Normal Bir Yangın Değil’ başlığı ile basında konu olmuştur. Yangının farklı noktalarda çıktığı belirtilmiştir. Rüzgârın şiddeti ve hava şartlarının olumsuz oluşu müdahaleyi güç hale getirmiştir. 300 personel, 75 araç ve iş makineleri ile söndürme çalışmaları yapılmış olup yangının şiddeti artıp yerleşim yerlerine kadar indiği belirtilmiştir. İncelemeler sonucunda ise yangının sabotaj ihtimali olabileceği de ele alındı.
Muğla Yangını
Muğla’nın Milas ilçesinde tarım arazisinde başlayan yangın, rüzgârın etkisi ile ormanlık alana taşındı. Yangına Muğla Orman Bölge Müdürlüğüne ait 5 helikopter, 4 su tankeri, 1 dozer ve 80 orman işçisi müdahale etti. Yaklaşık 2 hektarlık alan zarar gördü.
Sayısız örnek verebilirim. Ancak şu gerçek değişmez: Şu anda devam eden veya son yıllarda gerçekleşen bütün yangınların çıkış nedenleri ne olursa olsun, çabuk söndürülememe sebepleri aynıdır ve bilinmektedir:
· Yangın söndürme uçağı ve helikopteri eksikliği,
· Ekip eksiklikleri yüzünden ormanların yangın çıkma riski yüksek dönemlerde havadan ve karadan denetlenememesi,
· Mevcut uçak ve helikopterlerin hiçbirisinin gece görüşüne sahip olmaması, hiçbirisinin yangın söndürme işine uygun olmaması,
· Yangın konusunda uzman kurumların (THK, TSK) devre dışı bırakılması (Özellikle TSK’ya ait Doğal Afetler Arama Kurtarma Tabur’unun devre dışı bırakılması),
· Yangın konusunda uzman kişilerin ilgili görevlere getirilmemesi,
· Yangına karşı savaşan işçilerin ekipman yetersizliği,
· Yangın gözetleme kulelerinin yetersizliği,
· Uydu teknolojilerinin kullanılmaması,
· Yangının nasıl bir seyir izleyeceğinin modellenememesi,
· Resmi kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği,
· Afet dönemlerinde liderlik yapacak kurum eksikliği,
· Halkın, kendilerine verilmeyen eğitim yüzünden afet sırasında ve sonrasında ne yapacağını bilmemesi,
· Orman köylerinin ve köylülerinin dışlanması, sayılarının azaltılması,
· Tatbikatların yapılmaması,
· Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı personelin sayısının azaltılması (son 5 yılda 7.000 kişi),
· Ülkemizin yangın mevsimi, yangın riski yüksek ormanlık alanlarının nereler olduğu bilinmesine rağmen, hiçbir denetim yapılmaması.
Durum bu olunca birileri için “bir demet fundalık”tan ibaret olan ormanlık alanlar içindeki canlılar ile birlikte yitip gidiyor.
