Türkiye’de son yıllarda İletişim Fakülteleri'nin sayısında belirgin bir artış yaşandı.
Özellikle 2000’li yılların başından itibaren hızla çoğalan bu fakülteler, gazetecilik, radyo-televizyon, halkla ilişkiler ve reklamcılık gibi bölümlerden her yıl binlerce mezun vermektedir.
Ancak bu artış, sektördeki işsizlik sorununu da beraberinde getirmiştir. 2024 yılı itibarıyla, Türkiye'de gazetecilik alanında işsizlik oranlarının ciddi boyutlara ulaştığı görülmekte.
Türkiye'de 2000’li yılların başında sınırlı sayıda olan İletişim Fakülteleri, özellikle vakıf üniversitelerinin yaygınlaşmasıyla birlikte hızla artmıştır. 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 70’in üzerinde İletişim Fakültesi bulunmaktadır. Bu fakülteler, devlet üniversiteleri ve vakıf üniversiteleri bünyesinde yer almakta ve her yıl yaklaşık 15.000 öğrenci bu fakültelere kabul edilmekte.
Bu sayı, 2000 yılında yaklaşık 10 olan İletişim Fakültesi sayısına göre büyük bir artışı temsil ediyor. Öğrenci sayısındaki bu artış, sektörün taleplerinin çok üzerinde bir arz yaratmış durumda. Gazetecilik ve medya sektöründeki sınırlı iş olanakları, bu mezunların iş bulma şansını önemli ölçüde azaltmakta.
Mezun sayıları artıyor
Her yıl yaklaşık 10.000’den fazla öğrenci İletişim Fakültelerinden mezun oluyor. Ancak medya sektöründe bu mezunları istihdam edecek yeterli sayıda iş bulunmuyor. Bu durum, gazetecilik alanında ciddi bir işsizlik sorunu doğuruyor. 2024 yılı itibarıyla, İletişim Fakültesi mezunları arasındaki işsizlik oranı %30’un üzerinde seyretmektedir. Bu oran, genel işsizlik oranının oldukça üzerinde olup, genç işsizliğin en yoğun yaşandığı alanlardan biridir.
Özellikle gazetecilik bölümünden mezun olanlar, sektördeki daralma ve medya kuruluşlarının sayısındaki azalma nedeniyle iş bulmakta zorlanmaktadır. Dijital medyanın yükselişi, geleneksel medya iş gücüne olan talebi azaltırken, dijital platformlarda da yeterli sayıda istihdam sağlanamamaktadır. Bu durum, iletişim fakülteleri mezunlarının kariyerlerine başka alanlarda devam etmek zorunda kalmasına yol açmaktadır.
Türkiye’de medya sektöründe son yıllarda yaşanan ekonomik daralma, gazetecilik alanındaki işsizlik oranlarını daha da artırmıştır. Gazete ve televizyon kanallarının kapanması, birleşmesi veya küçülmesi, sektördeki istihdam olanaklarını sınırlamaktadır. 2024 yılı itibarıyla, Türkiye genelinde faaliyet gösteren aktif gazete sayısı 2000’li yıllara göre %40 oranında azalmıştır.
Bu azalma, medya sektöründe iş olanaklarının daralmasına ve mevcut işlerin daha rekabetçi hale gelmesine neden olmuştur. Yeni mezunlar, deneyimli gazetecilerle aynı pozisyonlar için rekabet etmek zorunda kalırken, birçok mezun geçici işlerde çalışmak ya da sektör dışında farklı alanlara yönelmek zorunda kalmaktadır. Bu durum, hem mezunların mesleklerinde ilerlemelerini engelliyor hem de sektörde nitelikli iş gücü kaybına yol açıyor.
Fakültelerde nitelik düştü
İletişim Fakültelerinin sayısındaki artışa paralel olarak, bu fakültelerde verilen eğitimin niteliği de tartışma konusu olmaktadır. Özellikle yeni açılan fakültelerdeki akademik kadro eksiklikleri, yetersiz altyapı ve uygulama olanaklarının sınırlı olması, mezunların sektöre yeterince hazır olmadan atılmasına neden oluyor.
Özellikle gazetecilik bölümlerinde, pratik eğitimin yetersiz olması, mezunların sahada karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmalarını zorlaştırıyor. Dijital medya alanındaki hızlı gelişmelere ayak uyduramayan müfredatlar, mezunların çağın gerekliliklerine uygun donanım kazanmalarını engelliyor. Bu da mezunların iş bulma sürecinde rekabet güçlerini zayıflatıyor.
Gazeteci işsizliğini azaltmak ve İletişim Fakültesi mezunlarının istihdamını artırmak için çeşitli adımlar atılabilir. Öncelikle, İletişim Fakültelerinin sayısının planlı bir şekilde düzenlenmesi ve mevcut fakültelerin niteliklerinin artırılması gerekiyor. Akademik kadroların güçlendirilmesi, uygulama olanaklarının genişletilmesi ve sektörel ihtiyaçlara uygun müfredatların geliştirilmesi, mezunların daha donanımlı bir şekilde sektöre atılmalarını sağlayacaktır.
İletişim Fakültelerinin artışı, gazeteci işsizliği üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olmuş ve bu durum sektörde ciddi sorunlar yaratmıştır. 2024 yılı itibarıyla, mezun sayılarının sektörün ihtiyaçlarını aşması ve sektördeki daralma, genç gazetecilerin iş bulma süreçlerini zorlaştırmaktadır. Bu sorunun çözümü için hem eğitim alanında hem de sektör düzeyinde kapsamlı reformların yapılması gerekiyor.
