Haldun Solmaztürk
Parti devleti deprem riskini yok saydı
Birileri neler olup bittiğinin ve hiçbir şeyin artık eskisi gibi olamayacağının farkında değil.!
Cuma günü Adıyaman’da “Deprem bölgesi başta olmak üzere ülkenin yeniden ayağa kalkmasını sağlayacak kapsamlı bir program hazırlıyoruz” diyordu.
Akla “Niçin öncesinde tedbir almadınız?” sorusu geliyor ama o konudan dikkatle kaçınıyor. Çünkü bu felaketin temel gerçekliği o kritik sorunun cevabında saklı.!
Her ilde olduğu gibi Adıyaman’da da depremle—ve diğer afetlerle—ilgili asli sorumluluk İl Afet ve Acil Durum Müdürü’nün; o da Vali’ye bağlı. Planlama, belediyeler ve kamu kurumlarıyla—Silahlı Kuvvetler dahil—koordinasyon, afet merkezini yönetme, eğitim/tatbikatlar, sivil toplum ve gönüllüler, arama ve kurtarma, halkın barınma, beslenme, sağlık ihtiyaçları için gıda, araç, gereç ve malzeme depoları kurmak onların işi AMA işlerini yapmıyorlar.!
Vali İçişleri Bakanı ve Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu; yani müteselsil sorumluluk var.!
Vali Bey 2020 yazında göreve başlıyor. İlk mesajında “Adıyaman’da toprağın üstü bereketlidir, ancak altı daha da bereketlidir” diyor—artık ne demekse.!
Birinci önceliği Adıyaman ismini her yerde duyurmakmış; sonra da Adıyamanlı hemşerilerinin can, mal güvenliği ve kamu sağlığı… (Allah söyletiyor.!) Bir de ‘Milli ve manevi değerlere bağlı bir gençlik’ yetiştirmek için projeler geliştirecekmiş. Belli ki Vali Bey de aileden…
Ama depremden hiç söz yok—tek bir kelime bile.!
İlk ziyaret ettiği yerler arasında AKP İl Başkanlığı da var; kentteki yatırımlarla (!) ilgili fikir alışverişinde bulunuyorlar. Vali Bey “Siyasetle, idareyi birbirinden ayrı düşünemeyiz. Adıyaman’ımıza tarım, turizm, sanayi vizyonuyla hizmet edeceğiz” diyor.
Deprem lafını yine ağzına bile almıyor.!
AKP İl Başkanı da “Adıyaman’ımızda 2002’den bu yana her bir vatandaşımızın hayatına dokunan eserler ve hizmetleri” hatırlatıyor.
Onun da gündeminde ‘deprem’ yok.!
Aslında Adıyaman’ın tam anlamıyla mükemmel bir İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) var.
Önsözünü Vali yazmış:
“İlimiz Türkiye’nin en önemli tektonik hatlarından birine sahiptir. Doğu Anadolu Fay Hattının Palu-Sincik, Çelikhan-Erkenek ve Gölbaşı-Türkoğlu segmentleri ilimizden geçmektedir. Olası bir yıkıcı deprem, ilimiz için büyük risk oluşturmaktadır” diyor.
Ama—şimdi anlıyoruz ki—planı okumuyor…! Elbette okumadığı planı da hayata geçirmiyor…
2021 yılında AFAD’ın ‘Deprem Simülasyon Aracı’ ziyarete geliyor. Vali, Belediye Başkanı, İl Jan. Kom. ve il protokolü depremle ilgili bilgiler alıyor, masaların altında sarsıntının geçmesini bekliyorlar.
Şaka değil, aynen böyle.!
2022 yılında iki ‘deprem’ çalışması (!) yapılıyor: 3 Mart ‘Deprem Anı Uygulaması ve Tahliye Tatbikatı’ ve 12 Kasım günü yapılan ‘Deprem Anı Ülke Tatbikatı’…
İlkinde Vali, Belediye Başkanı, İl Afet ve Acil Durum Müdürü—ve il protokolü—bir okulda sıraların altına girerek deprem pozisyonu alıyorlar ve tatbikat büyük bir başarıyla (!) sona eriyor.
‘Deprem Anı Ülke Tatbikatı’ daha da fantastik…! Hep birlikte “Çök, Kapan, Tutun” oyunu oynuyorlar. Sonra Vali Vekili, basın mensuplarına “Afetlerin her an meydana gelebildiğini, bu yüzden hazırlıklı olunması gerektiğini” söylüyor—gazetecilere.! Belediye başkanı daha da bilge bir kişilik; “Türkiye jeolojik olarak ciddi fay hatlarının üzerinde olan bir ülke, bu gerçeği bilmemiz lazım” diyor ama Adıyaman’ın da o hatlar üzerinde olduğunu bilmiyor—bilse söyler.!
“Yüce Allah ülkemizi, milletimizi, memleketimizi her türlü afetten korusun” diye dua ediyorlar.
Ama kimsenin aklına ne ‘İRAP’ ne de Doğu Anadolu Fay Hattının sebep olacağı ‘olası bir yıkıcı deprem’ geliyor.
Vali Bey, depremden üç hafta önce—10 Ocak—kaymakamlarla toplantı yapıyor, “Halka hizmet, Hakk’a hizmettir düsturu ile, üstün vazife bilinciyle çalışan” birbirlerini kutluyorlar.
Depremden yine söz yok—o da AB raporları ya da AİHM kararları gibi ‘yok’ hükmünde…!
Ezcümle, Adıyaman Valisi ve protokolün (!) son bir yıllık deprem hazırlığı bir kez okuldaki sıraların bir kez de AFAD’ın deprem tırındaki masaların altına girmekten ibaret.!
Ve Vali Bey—bir muhterem ‘kader planı’ diyor ya, tam öyle—1 Şubat 2023 günü İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünü ziyaret ediyor, bilgi alıyor AMA gündemde hâlâ ne deprem var ne de İRAP.!
İl Afet ve Acil Durum Müdürü kimdir, var mıdır, nerededir, ne yapar derseniz, 2010 yılından beri orada—oturuyor…! Hâlâ koltuğunda, açığa bile alınmadı.
Parti devleti, İl Afet Müdüründen Valiye, Bakanlardan Cumhurbaşkanına hepsi ‘eser ve hizmet’ siyasetiyle meşgul olduklarından ağır ‘deprem’ riskini yok saydılar, şimdi ‘kapsamlı program’ yapıyorlar.
Ve ‘Kader planı’ bu kadar kötü yönetilmenin kader olmadığını bir kez daha en acı şekilde hatırlatıyor.