Kubilay Kaptan
Ormanın Bedeli
İran’da Mahsa Amini protestolarıyla ilgili ilk idam cezasının infaz edilip, 23 yaşındaki Muhsin Şikari’nin, İslam rejimi tarafından öldürüldüğü, halkın rejime karşı sokaklara döküldüğü, 6 yaşındaki kızı H.K.G’yi evlendiren Hiranur Vakfı Kurucusu Gümüşel’in diğer çocuklarının istismarı yalanladığı ama iddianameye yansıyanların da onları da yalanladığı, ülkem ve dünya adına utanç dolu günlerden geçerken, Sakarya’nın Hendek ilçesi Akova, Kocaeli’nin Körfez ilçesi Çamlıtepe ve İzmit ilçesi Yenimahalle (Arızlı), Zonguldak’ın Ereğli ilçesi Hamzafakıhlı, Rize’nin İkizdere ilçesi Diktaş ile Balıkesir’in Karesi ilçesi Kabakdere mahallelerindeki bazı alanlar orman sınırları dışına çıkarıldı.
Resmi Gazete’de yer alan kararda, orman sınırları dışına çıkarılan alanların iki katından az olmamak üzere, devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) tarafından Orman Genel Müdürlüğüne orman tesis etmek üzere tahsis yapılacağı belirtildi.
Bu kararlar nasıl alınıyor? Orman olarak muhafazasında hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan, 28 Nisan 2018 tarihi itibarıyla üzerinde yerleşim yeri bulunan ve yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan yerlerin orman sınırları dışına çıkarılıyor.
Peki, bu durumu kim ve nasıl belirliyor? Mesela “8 Aralık 2022 tarih ve 32037 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 6445 Sayılı Karar ile Sakarya ili, Hendek İlçesi, Akova mahallesi 1984 ada 1 numaralı Hazineye ait Orman Vasıflı parselin (157.344,82 m2) Cumhurbaşkanlığı Kararı ekindeki koordinatlı krokide belirtilen 2.240,13 m2’lik kısmı 6831 Sayılı Orman Kanununun ek 16 maddesi gereğince Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılmıştır,” deniyor. Bahsedilen yer 2 dönümden ibaret. Burayı özel kılan nedir, bu yer hakkında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hazırlatılacak kadar önemli olan nedir?
Bir de büyük alanlı yerler var: Kdz. Ereğli Hamzafakıhlı Mahallesi’nde toplamda 2 milyon 309 bin 507 m2 çıkartılarak 2B içerisine alındı. Söz konusu alanın öncelikle üzerinde kullanıcı olarak tespit edilenlere satışının gerçekleşeceği belirtildi. Kdz. Ereğli ilçesinde mevcut OSB’nin genişletilmesi için yapılan acele kamulaştırma da TAT Metal başta olmak üzere bölgede yatırımı bulunan bazı sanayi kuruluşlarının daha da büyütülerek istihdamı artırmalarının hedeflendiği öğrenildi.
Ne için yapıldığı belli olan “ormanlık alanları elden çıkarmak” politikası yeni de başlamadı. 5 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre Kastamonu ve Manisa’da 611 bin 848 m2 orman alanı, orman sınırları dışına çıkarıldı. 7 Ocak 2022’de ise Ankara ve Mersin’de 376 bin 494 m2 büyüklüğünde orman alanı, orman statüsünden çıkarıldı.
Hepimiz 2021’de Türkiye tarihinde bugüne kadar gözlemlenen en büyük orman yangınlarında 203 bin 762 hektar alan kül olduğunu hatırlarız. Ancak 2022’de sadece bir haftada (son kanun ile ormanlık alan dışına çıkarılanlar hariç) bunun 5 katı büyüklüğünde orman alanı kaybedildi.
Orman Kanunu’nun ilgili maddeleri nedeniyle her yıl ortalama 38 bin hektar ormanlık alan yok oluyor. Orman Bölge Müdürlüğü verilerine göre, 2020’de alan bakımından enerji izinleri ilk sıradaydı. 33 bin 840 hektarlık alan enerji izinleri için tahsis edildi ve bunun 30 bin 113 hektarı enerji iletim hatları için verildi. Diğer izinler arasında en çok alan ulaşım ve su projelerine verildi. 18’inci madde balık üretme tesisi, define arama, arkeolojik kazı, restorasyon, ocak, fabrika var.
Yönetim beceriksizliği nedeniyle yaşanan ekonomik krizin bedelini, halkın oksijen ve su kaynağı, canlıların evi olan ormanlar içindeki canlılar ile beraber ödüyor. Ülkemizdeki ormansızlaşma ve orman bozulmasının nedeni ormanların erkeklere tahsis edilmiş kullanılabilir birer kaynak olarak görülmesi, aynı 6 yaşında evlendirilen kişinin durumunda olduğu gibi.