Kubilay Kaptan
“Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri Arasında Sınır Boyunca Öz Portre”
“Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri Arasındaki Sınır Çizgisi Boyunca Otoportre”de, güneş ve ay sadece Meksika üzerinde hüküm sürüyor. Bu resim bize Frida'nın nerede olmak istediğini gösteriyor. Diego Rivera, Detroit Sanat Enstitüsü'nün duvarlarında modern endüstriyi övmekle meşgulken Frida, Meksika'nın eski tarım kültürüne özlem duyuyordu. Resminde alışılmadık derecede tatlı pembe bir elbise ve dantel eldivenler giymiş. Ama kendisi ağırbaşlı olmaktan çok uzak. İlk otoportresinde olduğu gibi göğüs uçları korse altında görünüyor (Not: Demek ki sevgili Frida bugün yaşasaydı ve gezmek isteseydi, bu kıyafetle Ayasofya’ya giremeyecekti). Yüz çizgileri yaramazlık isteğini gösteriyor ve yine herkese meydan okuyarak bir sigara tutuyor. Ayrıca sadakatinin nerede yattığını bize söyleyen küçük bir Meksika bayrağı tutuyor.
•••
Frida, Meksika ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki sınırı belirleyen bir sınır taşının üzerinde duruyor. Taşta "Carmen Rivera portresini 1932'de boyadı" yazılı. Hıristiyan adını ve kocasının soyadını, düzgün davranma iddiasının bir parçası olarak kullanmak istemiş olabilir. Ya da alışkın olduğu Frida Kahlo yerine Carmen Rivera adını kullanabilirdi çünkü basın onu “Rivera'nın ‘bazen’ resimle uğraşan minyon karısı” olarak adlandırıyordu. Diego Rivera bir keresinde garip İngilizcesiyle onu Detroit gazetecilerine "Adı Carmen" diyerek tanıştırdı ve başka bir seferinde ressam için hem kadınsı hem de erkeksi terimleri kullanarak "la pintora mas pintor" (gücüne ve belki de çift cinsiyetli doğasına atıfta bulunarak) olarak tanıttı. Nazizmin yükselişi sırasında Almanca adı Frida'yı kullanmak istemediği için ona Carmen denmesini istedi. Aynı nedenle, 1935'te Frida, adını yazarken kullandığı e harfini (Frieda) bırakacaktı.
•••
“Sınır Çizgisi Üzerindeki Otoportre”de, ateş püskürten bir güneş ve çeyrek ay, dokunduklarında bir şimşek oluşturan kümülüs bulutlarıyla çevrelenmiştir. Buna karşılık, Amerika Birleşik Devletleri üzerindeki tek bulut, FORD etiketli dört baca kümesinden fışkıran endüstriyel dumandan başka bir şey değildir. Ve Amerikan bulutu, güneşi ve ayı kuşatmak yerine, yapay yıldızları Meksika'nın gerçek güneşi ve gerçek ayının parıltısına sahip olmayan Amerikan bayrağını kirletiyor. Sınırın Meksika tarafında kısmen yıkılmış Kolomb öncesi bir tapınak varken, Birleşik Devletler kasvetli gökdelenlere sahip. Meksika'da bir moloz yığını, bir kafatası ve Kolomb öncesi doğurganlık idolleri varken, Amerika Birleşik Devletleri'nin otomatlara benzeyen dört bacalı yeni bir fabrikası var. Meksika'da beyaz köklü egzotik bitkiler varken, Amerika Birleşik Devletleri'nin siyah elektrik kordonlu üç yuvarlak makinesi var. Frida'ya en yakın makinenin iki kordonu vardır. Biri Meksikalı bir zambağın beyaz kökleriyle birleşiyor, diğeri ise Frida'nın kaidesi olarak hizmet veren sınır işaretinin Birleşik Devletler tarafına takılı. Elbette bir heykel kadar hareketsiz duran Frida, solgun bakışının güçlü ironisiyle bir kez daha "bomba etrafındaki bir kurdele" gibi görünüyor.