Kubilay Kaptan

25 Ekim 1881’de İspanya’nın güneyinde doğan Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso, küçük yaşta sanata olan kabiliyeti ile öne çıkarak eğitimini bu yönde aldı. İsim olarak annesinin genç kızlık soyadını seçen ressam, dünyanın en önemli ressamlarından Pablo Picasso olarak sanat tarihinde yer alıyor.

Kendisi de ressam olan babasından yedi yaşında sanat dersleri almaya başlayan Picasso’nun yeteneği, kısa bir süre sonra fark edildi. İlk eseri, Picador’u tamamladıktan dört yıl sonra, on üç yaşındayken Barselona Güzel Sanatlar okuluna kabul edildi. Paris’e taşındıktan kısa süre sonra yakaladığı ün ve başarı, Nisan 1973’te Mougins’de vefat edene kadar devam etti. Sanatçının tabloları hala en arzulanan eserler arasında yer alıyor.

20. yüzyılın en ünlü ressamlarından olan Picasso, “Mavi Dönem” denilen döneminde yaptığı eserler, hüzün ve melankoli içerir. O döenmde maddi sıkıntılar içerisinde olan sanatçı, tuval yerine karton ya da mukavva kullanmıştır. Daha sonra tuval aldığında ise resimlerini yeniden yapmıştır. Pablo Picasso’nun mavi dönemde en çok ses getiren çalışmalarından biri olan “Yaşlı Gitarist” isimli eseridir.

Griye benzeyen soğuk mavi rengin hâkim olduğu, dikey dikdörtgen tabloda; elinde gitar olan yaşlı bir adam, bağdaş kurmuş oturuyor. Soluk turuncu gitar hariç diğer detaylar mavinin tonlarında; yer yer siyah ve beyaz gölgeler var. Hafif ileriye uzattığı dudakları nedeniyle yüzünde hüzünlü bir ifade ortaya çıkmış.

Yaşlı adamın; sol ayağının üzerine koyduğu sağ bacağının ayak parmakları haricinde, tüm vücudu tabloya dahil edilmiş. Başını sağ omzunu kapatacak şekilde iyice sağına eğmiş; yüzünün sadece sol yanı görünüyor. Bükülü boynunun uzun ve mavi boynunun kemikleri belirgin; içe çökük kısımlar yer yer gölgeli. Yüzü yere yatay bir konumda yere bakıyor; kemikli sol omzu yukarıya kalkmış. Üzerindeki uzun kollu giysisinin sol omzu geniş bir şekilde yırtılmış.

Hafif sağa yatık gitarın kasası, üçgen oluşturmuş bacaklarının arasında. Gitarın ağırlığı, ince kumaşlı pantolonunun orta kısmının birkaç yerinden katlanmasına neden olmuş; siyah gölgeler oluşmuş.  Sağ eli, gitarın yuvarlak akustik deliğini kapatıyor. Aşağı doğrulttuğu sağ elinin uzun, ince parmaklarını birbirine yapıştırmış. Gitarın klavyesini üstten, sol elinin parmaklarıyla kavramış; serçe parmağı havada. Kafasına yapışık gibi duran mavi ve beyaz kısa saçları ensesinde toparlanmış. Kapalı gözünün çevresi içe doğru çökük ve gölgeli görünüyor. Üst dudağı alt dudağından daha ilerde olan Yaşlı Adam’ın ince dudakları, şarkı söylüyormuş gibi aralık; dişleri görünmüyor. Düzgün, uzun bir burnu ve sivri bir çenesi var. Çenesinin üzerindeki beyazlıkların sakal olup olmadığı anlaşılamıyor.

Arkasındaki mavi duvar ve renk açıklığından fark edilen kaldırım nedeniyle, Yaşlı Adam’ın sokakta yerde oturduğu anlaşılıyor. Yaşlı Adam’ın, giysisi ve giysisinin altından görünen, kemikleri belirgin vücudu nedeniyle yoksul ve zayıf bir görüntüsü var. Çok az bir kısmı görünen soluk mavi tonlu yerde, tam ortada oturuyor. Işık sol taraftan vurduğu için sağ arka kısım siyah renkte. Yaşlı Adam’ın yüzü çok zayıf; görünen sol yanağı ve ağız çevresi ise içe doğru çökmüş. Siyaha yakın koyu mavi tonlu bluzunun sol omzu yırtık. Altta kalan sol bacağının çoğunu örten pantolon; sağ bacağının sadece diz kapağını ve üstünü kapatmış.