Bülent Vardar

50M2, çocukken sahip çıkarak büyüttüğü ve yasadışı işlerinde tetikçisi olarak kullandığı Gölge’nin,   hamisi ve patronu Servet’le ilişkisi üzerinden başlayıp, kedi fare oyununa dönerek devam ederken; ele aldığı tema ve internet ortamında yayınlanma avantajlarını da kullanarak umut vadediyor mu?

Netflix’in top on listesindeki yeni dizisi 50 M2’nin birinci sezonu gösterimde... Bir mafya hikayesinin fonunda, değişen toplumsal koşullara ve paranın tek değer haline geldiği toplumumuza, bir mahallenin yaşamını merkeze alarak ayna tutan, ağıt yakan ve senaryosunu Burak Aksak’ın yazdığı ve Selçuk Aydemir’in yönettiği dizinin oyuncu kadrosu da zengin. Başrollerde Engin Öztürk (Gölge), Aybüke Pusat (Dilara), Cengiz Bozkurt (Muhtar), Tolga Tekin (Mesut), Kürşat Alnıaçık (Servet), Yiğit Kirazcı (Yakup), Özgür Emre Yıldırım ( Civan) gibi oyuncular rol alıyorlar.

KENTSEL DÖNÜŞÜM MÜ RANTSAL DÖNÜŞÜM MÜ!..

Depremin yarattığı riskler ve betonlaşmayla kalkınma modelinin gündemimize soktuğu kentsel dönüşüm, ihtiyaçtan öte bir ranta ve toplumsal hafızamızı yok eden bir sürece dönüştü; geçmiş, anılarımız artık fotoğraflarda belge olarak kaldı.

50M2, özetlediğimiz süreç üzerinden öyküsünü kurup, çocukluk yıllarından sahip çıkarak büyüttüğü ve yasadışı işlerinde tetikçisi olarak kullandığı Gölge’nin (Engin Öztürk) patronu ve hamisi Servet’in (Kürşat Alnıaçık) ilişkisi üzerinden başlayarak, ele aldığı tema bağlamında internet ortamında yayınlanmanın avantajlarını da kullanarak umut vadediyor mu? Bu soruya dizinin ilk bölümü açısından evet diye yanıt verilebilir. Peki sonraki bölümlerde bu vaadini devam ettirebiliyor mu? Bu soruya fazla spoiler vermeden yanıt aramaya çalışalım.

Gölge, geçmişini bilmemekte ve Servet’ten da tatmin edici bir yanıt alamamaktadır. Gölge açısından travma oluşturan bu durum, Gölge’nin hamisi Servet’le arasını bozar. Bu arada Servet’in kaçak silahlarının peşine düşen gazeteci Adem, Gölge’ye ailesiyle ilgili ipuçları gösterir ve  karşılığında Servet’in kellesini ister. Servet’in pis işlerine yaptırdığı çocuk yurdunu alet ettiğini öğrenen Gölge ise, kendisi gibi babasını arayan Adem’e istediği belgeleri verir. Karşılığında Adem’den aradığı belgeleri alırken, Servet’in adamı Leke, Adem’i infaz eder. Artık düşmanı olan Servet’ten kaçan Gölge, Adem’in evinin yakınlarında bir mahallede terzi Adil’in dükkanına gizlenir.

Dizinin yaratıcısı Burak Aksak, yetim ve mafyanın elinde büyümüş olan Gölge’yi, ilk bölümde mizansen kokmayan bağlantılar zinciriyle esas anlatmak istediği sorunsala zemin hazırlayan mahalleye başarıyla monte ediyor. Dizinin ilk sezonunun geri kalan bölümleri ise, Gölgenin yeni evi olan bu mahallede ve diziye adını veren 50M2’lik terzi dükkanında devam ediyor.

YİTİRİLEN MAHALLE KÜLTÜRÜ

Toplumun kaybedenler katında yaşayan ve zar zor iki yakasını biraraya getiren insanlardan oluşan bu mahalle, bir bakıma toplumumuzun sınırlı olanaklar içinde yaşayan insanlarına da ayna tutuyor. Çoğu umutlarını bu mahalleye gömmüş, içine düştükleri çukurdan çıkmaya çabaladıkça daha da derine batmıştır. Bu bağlamda boğazına kadar pisliğe bulanmış Gölge’yi, terzi Adil’in oğlu zannetmekte ve kimilerinin kimyasını bozan cool ve ukala tavırlarına karşın ondan medet ummaktadırlar.

Mahallede her çeşit insan mevcuttur. Mahallenin babacan karakteri Muhtar (Cengiz Bozkurt) adı gibi kuşaklar boyunca muhtarlık yapmış bir ailenin çocuğudur.  Yetişkin ve alımlı kızı Dilara (Aybüke Pusat) bu kaybedenler kulubünden bir ara kaçmaya çalışsa da, dilimize yerleşmiş deyimdeki gibi kürkçü dükkanına geri dönmüştür. Özünde iyi bir insan olsa da kendisine mafyoza süsü veren, kiralık oto hizmeti veren ve yıkamacılık yapan Mesut (Tolga Tekin), küçük bir yetim çocukken Muhtar’ın elinden tuttuğu Yakup (Yiğit Kirazcı) ve babasının halı sahasını işleterek geçinme çabasında olan ve babasının Beşiktaş’dan seni izlemeye gelecekler beyaz yalanını gerçek zannederek bacağının birini halı sahaya gömen Civan (Emre Yıldırım), toplumun kaybedenler kulübünün fertleridir.

YETİMLERİN RESMİGEÇİDİ

Diğer yandan 50M2’nin senaristi ve yaratıcısı Burak Aksak da yetim mi acaba sorusu, senaristin yarattığı pek çok yetim karakter nedeniyle akla geliyor... Dizi mahalle yaşamına gömüldükten sonra, bu kapana sıkışmış mahalle insanları gibi sıkışmaya ve zaman zaman tekrara düşerek, ilk bölümünde yarattığı umudu sonraki bölümlere taşıyamıyor. Diğer yandan çocukken annesine şiddet uygulayan babasını öldüren küçük Gölge’nin annesinin öldürülme sahnesi ise, eski öğrencim ve sağlam bir sinemacı kumaşına sahip olduğunu düşündüğüm Fırat Mançuhan’ın, “Sapak” isimli kısa filminden de esinlenmeler içerdiğini hissettiriyor. Muhtemelen ikinci sezonuyla devam edecek 50 M2’nin, krediyi hak ettiğini vurgulayıp, dizinin içeriği bağlamında Gölge, Leke gibi yaratılan sembolik karakterlere karşın, Engin Öztürk dışında oyunculuk performanslarının vasatın üzerine çıkamadığını da ekleyelim.