Candan Yıldız
Namık Tan: Türkiye'ye yabancı asker kabul etme yetkisinin izah edilir bir tarafı yok
Cumhurbaşkanlığı tezkeresi olarak TBMM’ye gelen, Irak ve Suriye'de askeri operasyonlar yapma iznini uzatan tezkereye Yeşil Sol ve CHP dışındaki bütün partiler ‘Evet’ oyu verecek gibi…
Sandalye dağılımına ve partilerin tutumuna bakılırsa Irak/Suriye tezkeresi 400’ün biraz üstünde oyla geçecek.
Hatırlanacağı üzere, tezkerelerin süresi AKP iktidarı döneminde uzatıldı; altı aylık tezkere, bir yıllık tezkere derken süresi iki yıla çıkarıldı.
Irak/Suriye tezkeresi en son 26 Ekim 2021’de uzatılmıştı.
Tezkerelerin içeriği de yıllar için de değişti.
Örneğin Resmi Gazete’nin 6.10.2012 tarihli sayısında yayımlanan Suriye tezkeresi “Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve görevlendirilmesi” ile ilgili bir tezkereydi.
Ancak sonraki yıllarda tezkereler TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesinin yanı sıra yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması şeklinde genişletildi.
Ana muhalefet partisi CHP son iki tezkerede "Yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulundurulması” nı sorguluyor.
“Kim bu yabancı silahlı kuvvetler?” sorusu her tezkere sürecinde soruldu.
Emekli büyükelçi, CHP İstanbul Milletvekili Namık Tan’a sorduk bu soruyu.
Tan “Tezkeredeki yabancı asker meselesi çok önemli bir unsur, yurt dışına terör operasyonları için asker gönderirken Türkiye'ye yabancı asker kabul etme yetkisinin neden istendiğini hükümetin anlatması lazım. Rutin bir uygulama değil ama o unsurun tezkereye neden konulduğunu bilmiyoruz. İzah edilir bir tarafı da yok” diye konuştu.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da “Tezkerede cumhurbaşkanı isterse yabancı silahlı kuvvetleri Türkiye’ye davet edecek. Asla ve asla yabancı bir askerin Türkiye’ye gelmesini istemiyorum. Şimdi beyler diyorlar ki yabancı askerleri Türkiye’ye davet edeceğiz, terör ile mücadele için. Kim bu yabancı askerler? Ben ve bütün CHP’liler, artı bütün vatanseverler, ülkesinin ve bayrağını sevenler bir tek yabancı askerin Türk topraklarına postallarının değmesini asla istemiyor” demişti.
Muhalefet kulislerinde ‘yabancı silahlı kuvvetlerden’ kastın, uluslararası hukukta hiçbir karşılığı olmayan, Esad karşıtı, cihatçı yapıları da bünyesinde barındıran, Türkiye’nin eğitip donattığı Özgür Suriye Ordusu’nun kastedilmiş olabileceği konuşuluyor.
Anayasa'nın 92. maddesine göre, savaş hali ilanına, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisi, münhasıran (özellikle) TBMM'nindir. Ancak, TBMM'nin bu yetkisi “milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde” koşuluna bağlı.
Yıllar içinde tezkerelerin kapsamı da değişti. Mesela 2007’de çıkarılan Irak tezkeresi ile 2012’de ilk kez çıkarılan Suriye tezkeresi sonraki yıllarda birleştirildi.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçilmeden önce, tezkerelerde hükümete yetki verilirken artık cumhurbaşkanına yetki veriliyor.
