Umay Aktaş

İlkokul çağındaki iki küçük çocuk… Buldukları üç tekerlekli bisikletlerin üzerine binmiş gidiyorlar… Keşke fotoğraf karesi bu görüntüden ibaret olsa ama değil… Arkalarında boylarından büyük atık kağıt toplama arabaları var.

Onlar günlerini atık kağıt toplayarak, sokakta çalıştırılarak geçirirken, o sırada diğer karede pandemide okula dönüşün nasıl olacağı tartışılıyor. Okula dönüş güvenli mi? Hibrit model denen, öğrencilerin birkaç gün okulda, birkaç gün evde uzaktan eğitimle eğitim yılı başlayabilir mi?

Bu tartışılanlar kadar önemli ama uzaktan eğitim sürecinde olduğu gibi okula dönüşte de yeterince konuşulmayan, gündem olmayan konular var;  uzaktan eğitime erişim sorunu yaşayan çocuklar,  haneler arasındaki imkân farlılıklarının uzaktan eğitimde daha da derinleştirdiği eşitsizlik, sosyoekonomik olarak elverişsiz koşullarda olan çocukların okuldan kopma, çocuk işçi sayısının artma riski, özellikle yoksul çocukların  üzerinde kalabilecek ciddi ve kalıcı etkiler, hane içi şiddet vakaları ve çocuğun üzerindeki hane içi emek yükünün artabileceği ihtimali…

Fotoğrafa bakan herkes, bu çocukların pandemi sürecinde uzaktan eğitime erişemediğini, okula dönmeme riski olduğunu görebilir. 16 Mart’ta başlayan uzaktan eğitime çocuklar eşit düzeyde ulaşamadı. Evinde  bilgisayarı, internet ya da EBA TV’yi izleyecek bir ortamı dahi olmayan çocuklar da, düzenli olarak canlı derslere katılan,  dijital okuryazarlığını geliştirme fırsatı bulan çocuklar da vardı. Yani bu süreç, ailelerin imkânlarına, çocuklarını destekleyebilme kapasitelerine, okulların, öğretmenlerin çabalarına göre büyük farklılıklar gösterdi.

Yüz yüze, uzaktan ya da hibrit modelde, okula nasıl  ve ne zaman dönülürse dönülsün, her çocuk okula bambaşka şartlardan geçmiş ve etkilenmiş olarak dönüyor. Yani mesele sadece okula dönmek değil. Tıpkı bu yazıya konu olan fotoğraf karesindeki iki çocuk gibi pek çok çocuğun iyi olma hali, okula nasıl döneceği, okula dönememe ihtimali, risk altındaki çocukların izlenmesi ve desteklenmesi, okulların fiziksel kapasiteleri ve bütçeleri arasındaki fark konuşulmadan okula dönüşü ne kadar tartışırsak tartışalım bu tartışma da çözümler de hep eksik kalacak.