Kubilay Kaptan
Ders Almak
2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi, 11 Mart 2011'de, Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,0 Mw büyüklüğünde gerçekleşti. Depremin Japonya'da yaşanan en büyük deprem olduğu; dünyada ise en büyük ilk beş depremin arasında olduğu açıklandı. Japon hükûmeti, felaketi resmi olarak “Büyük Doğu Japonya depremi” olarak adlandırdı. Deprem sonrasında bölgede yüksekliği 37,9 metreye varan tsunami dalgaları meydana geldi. Depremde 15.900 kişi hayatını kaybetti ve 2.531 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor. Kara ve demiryolları ağır hasar gördü, çeşitli yerlerde yangınlar çıktı ve bir baraj yıkılarak bölgeyi su basmasına neden oldu. Kuzeydoğu Japonya'da 4,4 milyon ev elektriksiz, 1,5 milyon ev ise susuz kaldı, deprem sonucu gıda sıkıntısı da meydana geldi. Deprem sonucu Fukuşima Nükleer Elektrik Santralinde tsunami sonucu kazalar meydana geldi.
Dün, Japonya'nın kuzeydoğusundaki Miyagi ve Fukuşima eyaleti açıklarında dün gece yerel saatle 23.36'da ve 60 kilometre derinlikte 7,4 büyüklüğünde deprem kaydedildi. Japonya Meteoroloji Ajansının (JMA) "tsunami" uyarıları sonrası 1,5 saatlik sürede bir metrenin altındaki dalgalar kıyı bölgelere ulaştı. JMA, önce 7,3 şeklinde duyurduğu depremin büyüklüğünü 7,4 olarak güncelledi. Başbakanlıkta acil durum merkezi kuruldu. Yangın ve Afet İdare Ajansı, doğal afet sonucu, doğu ve kuzeydoğu bölgeleri eyaletleri genelinde, 4 kişinin hayatını kaybettiğini, 198 kişinin yaralandığını duyurdu. Başbakan Kişida Fumio, deprem sonrası hasar tespit çalışmaları için ilgili kuruluşlara talimat verdiğini açıkladı. Tokyo Electric Power (TEPCO) ile Tohoku Electric Power firmalarının enerji sağladığı 9 eyalette 2,2 milyondan fazla meskende geçici elektrik kesintisi yaşandı. Japan Railways (JR) East firmasının işlettiği demir yolu seferleri bir süreliğine askıya alındı. JMA yetkilisi, depremde, bölge geneli yumuşayan toprak sebebiyle heyelanlara karşı dikkatli olunması gerektiğini ve benzer büyüklükte bir sarsıntının meydana gelebileceğini belirtti. Nükleer Düzenleme Kurumu (NRA), devreden çıkarılma süreci yaşayan Fukuşima Dai-içi nükleer güç santralinde (NGS) büyük bir sorunun ve anormalliğin yaşanmadığını duyurdu.
11 yıl önce ve dün yaşanan depremler Japonya için ne ilk oldu ne de son olacak.
1923 Kanto Depremi veya Büyük Kanto Depremi, 1 Eylül 1923 günü saat 11:58:44'te meydana gelen depremdir. 4 dakika sürmüştür. Jeologlar günümüzde Büyük Kanto Depremi'nin 7.9 Richter ölçeğinde olduğunu tahmin etmektedir. Tarihteki en yıkıcı depremlerden biri olan Büyük Kanto Depremi sırasında 100.000 ile 140.000 kişi arasında tahmini ölü vardır.
Büyük Hanşin Depremi, 17 Ocak 1995 tarihinde Japonya'nın batısındaki yoğun nüfuslu Kansai Bölgesi'nin Kobe kentini vurmuş Richter ölçeğinde 7,2 büyüklüğündeki depremdir. Deprem anı ve sonrasında çıkan yangınlarda 1,5 milyon nüfuslu kentte ölü sayısı 6200'leri bulmuş, Japonya ekonomisine de büyük darbe indirmiştir. Şehrin altyapı şebekesi tamamen çökmüştür, gaz boruları patlamış, su şebekeleri kullanılmaz duruma gelmiştir zararı 150 milyar dolardan daha fazladır. Bu depremin ardından Japon hükûmeti depremlere daha hızlı yardım gönderebilmek için ulusal felaket stratejisi geliştirmiştir.
Pek çok farklı depremi burada yazmaya gerek yok. Sonuçta Japonya, yaşadığı her afetten dersler çıkardı, her afette bir öncekinden daha hazır hale geldi. Bu hazırlığı anaokullarından üniversitelere, küçük iş yerlerinden büyük firmalara kadar yaydılar, toplumu işin içine kattılar.
Biz “büyük depremi” 1999’da yaşadık. Üzerinden geçen 23 yıl sonrasında söyleyebileceğim tek şey, hükümetin bakış açısı, öncellikleri nedeniyle ülkemizin herhangi bir afete zerre hazır olmadığıdır. Yazık oldu geçen 23 seneye.