“-Yetişkinler sana sorsaydı, sen nasıl olmasını önerirdin uzaktan eğitimin?
-Söylemezler ki bize hiç nasıl olsun diye, dinlemezler bizi.”
9 yaşındaki bir çocuk böyle söylüyor.
Toplumsal algıda güçsüz, yardıma muhtaç ve edilgen olarak tasvir edilen çocukların, Covid-19 sürecinde yaşamlarının ve toplumun birer aktif öznesi oldukları unutuldu. Bu süreç zaten haklarına erişimde çeşitli zorluklarla karşılaşan çocukları daha derinden etkiledi, yaşanan ihlallere yenilerini ekledi. Çocukların bu süreçte ve sonrasında maruz kaldığı ya da kalabileceği olası hak ihlallerini tespit etmek, görünür kılmak ve yetkilileri harekete geçirmek için önemli bir izleme çalışması yapıldı; Covid-19 Sürecinde İstanbul’un Farklı Yerleşimlerinde Çocukların Haklarına Erişimi Araştırması.
Çalışma Başak Kültür Sanat Vakfı (BSV), Sulukule Gönüllüleri Derneği (SGD), Tarlabaşı Toplum Merkezi (TTM) ve Small Projects Istanbul (SPI) adıyla bilinen Zeytin Ağacı Derneği’nin işbirliğiyle tasarlandı. Nisan-Temmuz 2020’de Fatih-Karagümrük, Fatih-Çapa, Fatih-Mevlanakapı, Fatih-Fındıkzade, Ataşehir- Kayışdağı ve Beyoğlu Tarlabaşı'nda çocuklarla görüşmeler yapıldı. Nisan-Mayıs aylarında 123 çocuk ve 89 bakımverenle, mayısta ise 122 çocuk ve 85 bakımverenle ikinci kez görüşüldü.
Çocuklardan 36’sı Eğitim Bilişim Ağı’nı (EBA) her zaman takip ettiğini söylerken, 27 çocuk hiç takip etmediğini ifade etti. Okula devam eden 104 çocuktan 39’u Covid-19 sürecinde öğretmenleriyle hiç iletişim kurmadığını söyledi. Bu süreçte arkadaşlarıyla hiç iletişim kuramayan çocuk sayısı ise 23 idi. Görüşülen 85 bakımverenden 50’si hanede işini kaybeden en az bir kişi olduğunu söyledi. Araştırmada, 85 bakımverenin hanede sorumlu olduğu çocuk sayısının 269 oluşunun, bu kısıtlı ve temsili olmayan grupta bile ne kadar çok sayıda çocuğun sürecin ekonomik sonuçlarından etkilendiğini gösterdiği vurgulanıyor. Çalışmada çocukların yaşama, hayatta kalma ve gelişim, bilgi ve medyaya erişim, sağlık, eğitim, oyun, dinlenme ve kültürel hayata katılım haklarına erişimini sağlamak açısından öneriler de geliştirildi. Araştırmanın ayrıntılarına
