Kubilay Kaptan

Fransız Oryantalist Ressam Jean Leon Gerome 1824’te Vesoul, Haute-Saone’de doğdu. 1840’da Paris’e gitti ve burada Paul Delaroche‘den eğitim aldı. Ardından Floransa, Roma, Vatikan ve Pompeii’yi ziyaret etti. Büyük bir heyecenle Paris’e döndü ve kısa bir süre Charles Gleyre’nin atölyesine devam etti. Ardından Ecole des Beaux-Arts’a katıldı. 1846’da prestijli Prix de Rome’a girmeye çalıştı, ancak figür çizimi yetersiz olduğu için son aşamada elendi.

Gerome, Prix de Rome’i kazanma rüyasını bıraktı ve çalışmalarına yoğunlaştı. Aldığı siparişler ile elde ettiği kazançla 1853 yılında aktör Edmond Got ile birlikte İstanbul’a gitti. Aynı yıl Paris’te stüdyoların bulunduğu Boîte à Thé’ye taşındı. Bu semt aynı zamanda, diğer sanatçılar, yazarlar ve aktörler için bir buluşma yeriydi. 1854 yılında, St. Séverin Kilisesi’ndeki St. Jerome Şapelini süsleme konusundaki siparişini tamamladı.
1856’da Mısır’ı ziyaret etti. Nil’i, Kahire’yi, Abu Simbel’i, Sina Yarımadası’nı dolaştı, ardından Kudüs’e ve nihayetinde Şam’a ulaştı. Bu gezi, sahneleri ve Kuzey Afrika manzaraları ile oryantalist tablolarının başlangıcını oluşturdu.
1865 yılında Fransa Enstitüsü üyesi olarak seçildi. 1869’da İngilizlerin onur üyesi seçildi. Ecole des Beaux-Arts’daki üç profesörden biri olarak atandı. Çoğu, kendi stüdyosundan gelmiş on altı öğrenciyle derslere başladı. Öğrencileri arasında Osman Hamdi Bey’de bulunmaktaydı.

Jean-Léon Gérôme’un gerek heykel gerekse resim sanatına yaklaşımını incelediğimizde, antik sanat ya da kimi zaman antik dönemdeki sanata dair fikirlerin esas alındığı Neoklasizm ve devamı niteliğindeki Neo-Grek yaklaşımın başlıca dayanak noktasını oluşturduğunu görürüz. Sanat beğenisinin hızla değiştiği bir dönemde yaşamış, İzlenimcilik başta olmak üzere yeni akımlara şiddetle karşı çıkmıştı. Eserleri, 20. yüzyılın modern akımlarının sanat beğenisini radikal ölçüde değiştirmesiyle birlikte büyük ölçüde gözden düşse de -Oryantalist yaklaşıma dair tüm tartışmalarla birlikte- tekrar değer kazanarak sanat gündeminin en ön sıralarında yerini almıştır.
Pollice Verso (Latince: başparmağı aşağı çevirmek), Jean-Léon Gérôme'un 1872'de, kazanan gladyatörü, Roma’da resmettiği tablosudur.
Resimdeki başparmak aşağı hareketi, Kolezyum'daki seyirciler tarafından coşkuyla yapılırken, mağlup gladyatör merhamet dilenmek için iki parmağını kaldırır. Gladyatörler dışında, Vesta bakireleri ve seyircilerle birlikte imparator da resmedilmiştir.
Gerome'nin Kolezyum’daki seyirciler tarafından başparmak aşağı hareketini kullanmasının doğruluğu konusunda hemen bir tartışma başlamıştır.

Tartışma belirsizliğini korumaktadır. Police ifadesinin tam olarak tarif ettiği jest tam olarak bilinmemektedir. Antik Roma'ya ait tarihi, arkeolojik ve edebi kayıtlardan, olumlu ya da olumsuz görüşleri belirtmek için başparmağın yukarıya dönük mü, aşağı dönük mü, yatay olarak mı tutulduğu veya elin içine gizlenip gizlendiği belirsizliğini koruyor. Gérôme'un resmi, mağlup bir gladyatör için başparmak yukarıya işaretinin “yaşamı”, başparmak aşağı işaretinin “ölümü” gösterdiği fikrini büyük ölçüde popülerleştirdi.
Gérôme'nin, Kolezyum mimarisini tasviri doğrulara dayanmaktadır ve gladyatörlerin zırhlarında bazı yanlışlıklar olmasına rağmen Pompeii'de bulunanların tasarımını takip etmektedir. Ölümü talep eden kana susamış Vesta bakirelerini tasviri, arenadaki katliamı onaylamayan antik Hıristiyan yazar Prudentius'un bir pasajından ilham almış olabilir.