Kubilay Kaptan

1901 yılının muhtemelen soğuk bir Paris akşamı. Çoğunluğunu Katalan gençlerin oluşturduğu bir sanatçı grubu, şaraplarını yeni bitirmiş, hararetli bir şekilde tartışıyorlardı. Aralarında en mutsuz olanı aklına bir fikir gelmişçesine birden ayağa kalktı. Şaşkın bakışlar içinde beline sakladığı silahı, az önce evlilik teklifini reddeden kadına doğrulttu ve ateşledi. Zavallı kadın can havliyle kendini masanın altına atarak canını kurtardı. Kadını öldürdüğünü zanneden adam, silahı bu kez kendi şakağına oturttu. Adı Carles Casagemas olan bu genç anarşist herkesin gözü önünde silahını ateşledi ve ihtişamlı(!) bir şekilde canına kıydı.

Casagemas’ın ani ama beklenen intiharı, haberi aldığında kriz geçirip ölen annesinin dışında bir ismi daha derinden etkilemişti. Bu isim, Casagemas ile iki yıldır aynı evi paylaşan ve onun hastalıklı yaşamına koltuk değneği olan Picasso’dan başkası değildi. Dostunun kaybının ardından genç sanatçıyı artık zor günler bekliyordu.
1800’lü yılların sonunda İspanyol modernizmi tarihinin en şaşalı günlerini yaşıyordu. Eklektik temalarla oluşturulmuş eserler sanatseverlerin ve entelektüellerin beğenisine sunuluyordu. Bu ortamda yeteneği kısa sürede fark edilecek genç Picasso, Madrid’deki akademik hayatını bırakarak Katalonya’ya yerleşti. Burada gelecek vaat eden birçok sanatçıyla tanıştı, arkadaş oldu. Fakat aralarında en çok Casagemas adlı gençten etkilendi. Picasso, geleceği parlak görünen Casagemas’ın hem kişiliğine hayrandı hem de Katalonya ve anarşist fikirleriyle ilgili sohbetlerine oldukça ilgi duyuyordu. Depresif kişiliği, alkol ve uyuşturucu bağımlılığıyla Casagemas’ın muhtaç olduğu isim de Picasso olacaktı.
Picasso’nun büyük ölçüde mavi tonların hâkim olduğu resimler yaptığı Mavi Dönem’ine ait Hayat tablosu, kollarında bebeğini tutan bir annenin karşısında duran çıplak bir çifti resmediyor. Stüdyo olduğu her halinden belli olan mekânda resmin içinde iki resim görüyoruz. Üsttekinde birbirine sarılmış çıplak bir çift, alttakinde yalnız başına çıplak biri var.
Sanat uzmanları tarafından üzerine epeyce çalışılan ve hatta X-ray’den geçirilen bu tablo hakkında kesin olarak bilinen bir şey var: Picasso’nun difteriden ölen kız kardeşinden ilham alan Last Moments (Son Anlar) tablosunun üzerine yapılmış olması.
X-ray’ler, tablodaki erkek figürün aslında self-portre olduğunu da ortaya koyuyor. Ancak belli ki Picasso karar değiştirip erkek figürü arkadaşı Carlos Casagemas olacak şekilde güncellemiş. Casegamas, 1901’de intihar ederek hayatına son vermiş biri. Bu trajik Picasso’yu öyle etkilemiş ki Casagemas’ın Ölümü ve Casagemas’ı Gömmek adlı iki tablo daha yapmış. Casagemas, gönlünü karşılık alamadığı birine kaptırmıştı. Germaine adlı bu kadını öldürmek üzere kafasına silah dayayan Casagemas, silahı son anda çevirip kendini vurarak intihar etmiş. Casagemas’ın yaşadığı ve onu ölüme sürükleyen tarifsiz acı, Hayat tablosunun ilhamı olmuş. Çıplak adamın yanındaki kadın büyük olasılıkla Germaine. Göz teması olmamasına rağmen o yöne doğru işaret ettiği kişi muhtemelen asla var olmayacak anne ve bebek…