Kubilay Kaptan
Bir Tablonun Anlattıkları “Büyük Leo ve Attila'nın Toplantısı”
Raffaello Sanzio da Urbino (28 Mart/6 Nisan 1483 - 6 Nisan 1520), kısaca Rafael olarak bilinen Rönesans döneminin İtalyan ressamı ve mimarıdır. Çalışmaları, şekillerin belirginliği, eserlerinin zenginliği ve insan ihtişamın neoplatonic (Platonun insan hakkındaki fikirleri) fikirlerinin ifadesindeki görsel başarıları sebebiyle takdir görmektedir. Michelangelo ve Leonardo da Vinci ile birlikte, bu dönemin geleneksel üçlüsü olarak büyük üstatlarını oluşturmaktadır.
Genellikle eserlerinin her birisinde kendi içinde farklılık ve yenilik olduğu açıkça görülmektedir. Örneğin Raphael, son tablosu olan ‘The Transfigüration’u (İnsanın suret değişimi) ile yeni bir dinamizm ortaya koyar ve Avrupa‘da klasik ressamlığın temelini atmış olur. Hıristiyanlığa ait dini konulara sadık kalan sanatçı, görünen bütün her şeyi sahip olunan zenginliğiyle tabloya aktaran, pozlara konuşuyormuşçasına ifade niteliği kazandıran kaliteli bir portre ressamıdır.
Raphael, öldüğünde Maniyerizm adı verilen üsluba ilişkin birçok eser bırakmıştır. Şaşırtıcı şekilde, kısacık yaşamına çeşitli sanatsal başarılar sığdıran Raphael, özgürce devinen figürlerin yetkin ve uyumlu kompozisyonuna varmayı başarmıştır. Raphael, 37. doğum günü olan 6 Nisan 1520’de Roma’da öldüğünde, çağın en önemli bilge kişilerinden Kardinal Bembo, Romada, Pantheon’daki mezarına şu dizeleri düşmüştür: “Ille hic est Raphael, timuit quo sospite vinci-Rerum manga parens et moriento mori” (Raphael yatıyor burada korktu doğa ana, Yaşadıkça o yenilmekten ona, ölünce de ölmekten onunla).
Sanatçının, mimari genel düzenlemeler ve bunların detayları ile ilgili betimlemelerinde oldukça başarılı olduğu açıktır. Özellikle antik sanat ile ilgili tasvir ve yorumlamalarda çok yetenekli birisidir9. Bu başarılı ve neredeyse fotoğraf gibi yapılan betimlemeler, hem ayakta olan yapılarda hem de farklı mimari elemanlarının karışık olarak kompozisyonlardaki kullanımlarında görülmektedir. Genel sahnelerde kemerli yapıları, bireysel ve perspektif olarak devam eder şekilde işlemiştir. Böylelikle çalışmaların ön kısmında üstte yuvarlak kemer ve her iki yandaki payeler sahne için tam bir çerçeve oluşturmaktadır. Sanatçı sadece kemer yayı içini resimleyen birisi değildir. Aynı başarıyı kemer yayı dışına yaptığı “Dört Peygamber” adlı çalışmasında da görmek mümkündür.
Bunlar Raphael’in mevcut mimariyi, çalışmasına en iyi şeklide kadraj oluşturabildiğini ortaya koymaktadır. Sahnelerde kullanılan kemerli çerçeveler gözü rahatsız etmemekte ve tam anlamıyla konunun bir tamamlayıcısı durumundadır. Kemerler sadece mimari alanların içinde değil, açık alanda gerçekleşen sahneler için bile ön planda kullanılmıştır.
Büyük Leo ve Attila'nın Toplantısı, Raphael ve onun yardımcı Giulio Romano tarafından yapılan bir freskdir. Eser Vatikan şehri Apostolik Sarayı'ndaki şimdi Rafael odaları olarak bilinen yeri Rafael tarafından dekore edilmesi görevinin bir parçası olarak 1514 yılında boyanarak süslenmiştir. Eser sonradan The Expulsion of Heliodorus from the Temple olarak adlandırılan Stanza di Eliodoro da bulunmaktadır.
Eser, Papa I. Leo ve Attila arasındaki toplantıyı göstermekte ve Aziz Peter ve Aziz Paul'un gökyüzünde kılıçları kaldırışını içermektedir. Başlangıçta, Rafael I. Leo'yu Papa II. Julius'un yüzüyle göstermişti fakat Juilus'un ölümünden sonra Rafael tabloyu yeni Papa Papa Leo X'u andıran resimle değiştirdi.
