Kubilay Kaptan

Peter Paul Rubens (1577-1640), Flaman Barok geleneğinin en önemli sanatçısı olarak bilinmektedir. Antwerp’te Tobias Verhaeght ile resim çalışmalarına başlamıştır. Şehrin önemli maniyerist sanatçılarından olan, Adam Van Noort ve Otto van Veen ile çalışmalarını sürdürmüştür. 1600-1608 tarihleri arasında İtalya’da bulunmuştur. Rubens burada bulunduğu sürede Titian,Veronese gibi Venedik ustaların renk kullanımlarından, Michelangelo ve Caravaggio gibi dönemin çağdaş sanatçılarından etkilenmiştir. Rubens Roma’dan Anvers’e, Flamank resim sanatının birçok tekniğini öğrenmiş olarak dönmüştür. Resimde, renk ve boya kullanımının yanı sıra büyük boyutlu kompozisyonlar oluşturmada oldukça profesyoneldir. Rubens, özellikle figür kompozisyonlarında figürleri yan yana getirmede ve ışık gölgeyi figür üzerinde uygulamada çok yetkindir.

Sanatçı resimlerinde büyük boyutlu renkli, canlı ve dinamik kompozisyonlar oluşturmuştur. Din ve dindışı resimleri konu olarak seçmiştir. Resimlerinde, figürlerin ten rengini yakın renkleri uygulamada oldukça yetenekli olduğu bilinmektedir. Bu nedenle resmini yaptığı kişiler hayatın içindenmiş gibi görünmektedir.
Resmin ön ikonografik inceleme aşamasında Rubens, savaş anının tüm vahşetini kendine has kompozisyon kurgusuyla ortaya koymuştur. Resimde, taş bir köprü üzerinde savaşan düşman askerleri dağınık bir kompozisyon içine yerleştirilmişlerdir. Köprünün merkezinde, şaha kalkmış at ve üzerinde bir asker görülmektedir. Bu sahnenin önünde, yerde sol kolunu düşmana uzatmış bir erkek figür ile bu çekme hareketiyle atından düşmekte olan bir figür görülmektedir. Saldırı anını destekleyen üst üste çizilmiş figürler hem derinliği sağlamış hem de o anda ki çatışmayı yansıtmıştır. Resimde köprünün solunda, beyaz atın üzerinde bulunan asker elindeki mızrağı ileriye doğru fırlatmak için hazırlanmıştır. Köprü üzerindeki beyaz atın ileriye doğru olan hamlesi, ortada şaha kalkmış kahverengi renkteki iki atla kesilmiş, ama sahnenin devamını getiren sağ taraftaki atla birlikte hareket tamamlanmıştır. Köprünün altında aynı şiddetle devam eden savaş sahnesi ile karşılaşılmaktadır.
Tablonun solunda, öldürülmüş iki amazon kadını düşman askerlerden biri tarafından soyulmaktadır. Yine sol tarafta, at üzerindeki amazon kadın asker, geriye doğru dönmüş, atın ileriye doğru yönelişinden habersiz savaşmaktadır. Köprünün sağ tarafında, sırt üstü düşmüş beyaz at ile atın üzerinden yan tarafa düşen yarı çıplak amazon kadının diyagonal hareketi köprünün ayağı ile kesişmiştir. Bu sahnede, düşmenin şiddeti atların ve askerlerin yüz ifadelerinde oldukça gerçekçi olarak yansıtılmıştır. Köprünün altındaki nehir gittikçe küçülerek resimde derinliği sağlamıştır. Köprünün arka tarafında da görülen sahneler savaşın orada da devam ettiğini izleyiciye göstermektedir. Askerler arasında yaşanan şiddetli çarpışma, resimde gökyüzündeki bulutların hareketi ile de desteklenmiştir. Tablonun, sol üst köşesindeki koyu mavi renk gittikçe açılarak sağa doğru ilerlemiştir.

Resmin ikonografik tanımlamasında, Rubens, kadın savaşçılardan oluşan Amazonların Yunan savaşçılarla yaptıkları savaşı konu almıştır. Yunan mitolojisinde Amazonların Pontus bölgesinde yaşadıkları söylenmektedir. Bu bölgede, kraliçe Hippolyta önderliğinde bağımsız bir krallık kurdukları varsayılmaktadır. Tarihçi Herodot, Amazonları tanımlarken erkekleri öldürenler anlamına gelen androktones kelimesini kullanmıştır. Bazı efsanelere göre, Amazon bölgesinde erkekler yaşamamıştır. Doğan erkek çocuklar öldürülmüş ya da babalarına verilmiştir. Kız çocuklar, anneleri tarafından büyütülmüş tarım, avcılık ve savaşçılık konularında eğitilmişlerdir. Tablodaki efsaneye göre, Yunanlı denizciler mitoloji kahramanı Herkül’ün önderliğinde, Marmara ve Karadeniz sahillerine sefere çıkarak savaş tanrısı Ares’e ait olan ve Amazon kraliçesi tarafından kullanılan altın kemeri istemek için sefere çıkmışlardır.
Rubens, resimde amazon kadınları ile Yunan askerlerinin Terme köprüsü önünde yaptıkları savaşı, efsanede anlatılanlara sadık kalarak resimlemiştir. Savaşçı Amazon kadınlarının savaş becerileri tüm gerçekliği ile resmedilmiştir.