Uzmanından uyarı: Uyuz hastasıyla yakın temas kurmayın!
Doç. Dr. Aslan Yürekli, uyuz hastalığı hakkında bilgi verdi. Uyuzun, 'Sarcoptes scabiei var hominis' isimli parazitin vücuda yerleşmesinden sonra 'sillion' adı verilen tüneller kazarak ilerlemesi ve burada yumurtalarını bırakarak üremeye devam etmesiyle ortaya çıkan bir hastalık olduğunu dile getirdi.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 'ihmal edilmiş tropikal hastalık' olarak tanımladığı uyuz hastalığının görülme oranında artış yaşandı. Hastalığın tedavisi hakkında açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Aslan Yürekli, "Temiz olsanız dahi uyuz hastası bir kişiyle temas ediyorsanız, hastalık size de bulaşır. Kişiyle tokalaşmanız ya da yan yana oturmanız gibi durumlarda uyuz hastalığının hemen bulaşması mümkün değil. Bulaşabilmesi için havlu gibi kişisel eşyaların kullanılmış olması ya da ten temasında bulunulmuş olması gerekiyor. Uyuz hastasıyla çok yakın bir ten teması kurmamak hatta veba görmüş gibi hemen uzaklaşmamız gerekiyor" dedi.
Doç. Dr. Yürekli, bu süreçte insan vücudunda parazite karşı alerji geliştiğini ve bu reaksiyonun kendini özellikle gece ve sıcak havada artan, dayanılmaz bir kaşıntı şeklinde gösterdiğini ifade etti. Doç. Dr. Yürekli, parazit vücuttan temizlenmediği sürece alerjik reaksiyonların katlanarak artıp, hastanın vücudunun kaşınmaya bağlı yara izleri ile dolduğunu aktardı. Hastalığın son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü'nün 'ihmal edilmiş tropikal hastalık' olarak tanımladığını ve vaka sayılarında artış yaşanan uyuz hastalığının halen varlığını sürdürdüğünü belirten Doç. Dr. Yürekli, tedavideki son gelişmeleri anlattı.
Doç. Dr. Yürekli, uyuz hastalığının sürme ilaç ve kremlerle yapılan tedavisinde yaşanan zorluklara karşın, Dünya Sağlık Örgütü listesinde yer alan 'ivermektin' etken maddeli oral tabletin tedaviyi oldukça kolay bir hale getirdiğini ve paraziti içeriden öldürerek etkin bir sonuç sunduğunu dile getirdi.
'Tedavide parazit öldürmeyi hedefliyoruz'
Uyuz hastalığında kolay bir tedavi sürecinin başladığını belirten Doç. Dr. Yürekli, "Uyuz hastalığı aslında toplu iğne başından daha küçük bir parazitin sebep olduğu kaşıntılı bir hastalıktır. Hastalar özellikle gece sıcakta artan kaşıntılardan çok muzdaripler. Bu parazitin ismi 'Sarcoptes scabiei var hominis' karışık bir ismi var gibi gözükse de mikroskop görüntüsüne baktığımızda elleri, ayakları, ağzı ve uzuvları olan küçük bir parazitten bahsediyoruz. Neredeyse bir keneyi andırıyor. Bu parazit insan vücuduna yerleştikten sonra hemen tünel kazmaya başlıyor. Oraya bir yuva inşa etmeye çalışıyor. Yuvasını inşa ediyor, yumurtalarını bırakıyor, çoğalıyor ve tedavi edilmedikçe sayısı artıyor. Hastada dayanılmaz bir kaşıntıya sebep oluyor. Bizler bu tünelleri görerek tanıyı koyuyoruz. Amacımız hastada bu tünelleri yok etmek oluyor" dedi.
'Bir kişi uyuzsa bütün ailenin tedavi olması gerekiyor'
Tedavide hasta ve hasta yakını uyumunun çok önemli olduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Yürekli, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Basit bir tedavisi var, tedavide hasta ve hasta yakını uyumu çok önemli. Evde bir kişi uyuzsa bütün ailenin tedavi olması gerekiyor. Uyuz bir kişi başkasına bulaştırdığında o kişinin kaşınmaya başlaması için 3 haftanın geçmesi gerekiyor. Hiçbir bulgu vermeden yaşamına devam etmeye başlıyor. Aile üyelerinin hepsinin birlikte tedaviye başlaması gerekiyor."
'Güvenlik profilinin yüksek olduğunu biliyoruz'
Tedavide kullanılan oral tabletin hem doktor hem de hastalar açısından kolaylık sağladığına değinen Doç. Dr. Yürekli, "Tedavide bir yeniliğimiz var. Uyuz hastalığının tedavisinde kullanılan oral tablet, Türkiye'de ilk defa kullanıma sunuldu. Tedavide parazit öldürmeyi hedefliyoruz. Bunu ilaçlarla yapıyoruz, parazitin üzerine ilaçları sürüyoruz ve uzun süre vücutta kalmasını sağlıyoruz. Oral tableti hastaya veriyoruz ve tabletin paraziti bulmasını bekliyoruz. Bu hem hasta hem de bizler açısından oldukça kolaylık sağlayan bir tedavi süreci oldu. Tablet aslında yıllardır tanıdığımız, parazitleri öldüren bir tablet. Bakanlığın gayretiyle ülkemize ise son bir yılda giriş yaptı. Güvenlik profilinin yüksek olduğunu biliyoruz" diye konuştu.
'Hastalıkta artış gözlendi'
Uyuz hastalığında artış yaşandığını söyleyen Doç. Dr. Yürekli, "Temiz olsanız dahi uyuz hastası bir kişiyle temas ediyorsanız, size uyuz bulaşır. Kişiyle tokalaşmanız ya da yan yana oturmanız gibi durumlarda uyuz hastalığının hemen bulaşması mümkün değil. Bulaşabilmesi için havlu gibi kişisel eşyaların kullanılmış olması ya da ten temasında bulunulmuş olması gerekiyor. Uyuz hastasıyla çok yakın bir ten teması kurmamak hatta veba görmüş gibi hemen uzaklaşmamız gerekiyor. Uyuz özellikle 2018 yılının son çeyreğinden sonra tüm dünyada artış gösterdi. En sık rastlanılan sebebi hastalığın kendi doğası. Hastalık doğası gereği belli dönemlerde salgına neden olmayı seçen bir hastalık. Şu an vaka sayının sık görüldüğü bir dönemi yaşıyoruz. Elbette bu vaka sayısı daha da azalacaktır. Uyuz hastalığında 2018'in son çeyreğinde bir önceki yıla göre yüzde 50 oranında artış oldu. Şu an oral tabletin kullanıma girmesiyle bu artışı kırmış bulunuyoruz ama halen daha polikliniklerimizde oldukça fazla sayıda uyuz hastası görebiliyoruz" ifadelerini kullandı. (DHA)
