Okulların açılmasına sayılı günler kaldı: Hekimler çocuk sağlığına ilişkin aileleri uyarıyor
Okulların açılmasına sayılı günler kala hekimler çocukların çanta seçiminden, beslenmesine, uyku düzeninden, kişisel gelişimine kadar yapılması gerekenleri anlatarak velilere uyarılarda bulundu.
Dr. Hale Molla Kafi, Uzm. Dr. Hüseyin Kıyak, Dr. Fatma Çelik, Göz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Orkida Malile ve Kadıköy Hastanesi’nden Dyt. Maria Tanoğlu Abdülmesih okul öncesi çocukların ve velilerin dikkat etmesi gerektiği noktaları anlattı.
Uzm. Dr. Kafi: Çocuğunuzun boyuna uygun çanta seçilmeli
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Uzm. Dr. Hale Molla Kafi, okulların başlamasına sayı günler kala çocukların sağlığıyla ilgili dikkat edilmesi gereken birçok husus olduğunu ifade ederek, “Çocuğunuzun okuldaki birinci yılı ise okula başlamadan önce mutlaka göz ve işitme muayenesinden geçmesi gerekiyor. Eğer çocuğunuz gözlük kullanıyorsa güncel göz numarası açısından muayene olması gerekiyor. Çanta seçimi çok önemli, iki omuza takılan geniş kolları olan çocuğunuzun boyuna uygun çanta seçilmeli. Çantayı olabildikçe fuzuli eşyalarla ağırlaştırmayın. Okula yeni başlayan öğrencilerin diğer okul çağındaki her çocuk gibi yıllık kan tetkiklerinin yapılması gerekiyor ve gerekli olduğu durumda doktor tavsiyesiyle takviyeler verilebilir. Yapılan kan tetkiklerinde mutlaka hemoglobin düzeyi, demir ve çinko düzeyi bakılmalı, vitaminlerde B12 ve D vitamini mutlaka bakılmalı. Demir, Çinko ve B12 vitamin eksikliği öğrenme güçlüğüne ve iştahsızlığa, çabuk yorulmaya sebep olabiliyorken D vitamini büyüme ve bağışıklık sistemi açısından önemli ve eksikliği bu konuda sağlık sorunlarına neden olabiliyor o yüzden her yıl mutlaka kontrol edilip eksikliği durumunda doktor tavsiyesine takviyeler verilmelidir” dedi.
"Okul öncesi her çocuğun aşı karnesi gözden geçirilmeli"
Kış aylarında haftada iki kez balık tüketmeyen çocuklara balık yağı takviyesi yapılabildiğini söyleyen Uzm. Dr. Kafi, “D vitamini içeren balık yağı kullanılıyorken D vitamini takviyesine gerek yoktur. Kronik hastalığı olup ilaç kullanan öğrencilerin özellikle acil durumlarda kullanılması gereken ilaçları okuldaki sorumlu kişilere teslim edilmeli ve kullanımlarıyla ilgili bilgi verilmelidir. Gıda alerjisi olan çocukların bu durumları mutlaka öğretmene bildirilmelidir. Diş sağlığı konusunda mutlaka yıllık muayenelerin aksatılmaması, çürük dişler tedavi edilmeli, diş şekil bozuklukları bazen diksiyon bozukluğuna yol açma ihtimali olması nedeniyle olması durumunda diş hekimiyle birlikte değerlendirilmeli. Okul öncesi her çocuğun aşı karnesi gözden geçirilmeli ve eksik aşılar tamamlanmalıdır. Okula yeni başlayan çocuklarda adaptasyon ve sosyalleşme sorunları görülebilir, sık ağlama, kaçmaya teşebbüs, anneyi babayı isteme gibi davranışlarda bulunabilirler, bu durum ilk günlerde normal olmasına rağmen, uzaması durumunda mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır. Ebeveynlerin sürekli okul bahçesinde beklemeleri veya sık sık sınıfa girmeleri tavsiye edilmez, ailenin bu konuda soğukkanlı olup endişelerini çocuklarına belli etmemelidir. Okulla birlikte yeni beslenme düzeni ve uyku düzeninin olması açısından ek olarak bir genel pediatri bölümünden muayene olup, bu konuda öneriler alınmalı” diye konuştu.
"Okul çağındaki çocuklarda sabah kahvaltısı çok önemli"
Okul başlamadan en az 10 gün önce uyku düzeninin oluşturulması gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Kafi, “Çocukların enfeksiyon hastalıklarından korunmasını sağlamak için mutlaka tuvalet hijyeni ile doğru el yıkama alışkanlığının kazanması açısından ebeveynler tarafından çocuklarına eğitim verilmeli, hapşırma veya öksürme sırasında ağızlarını kapatmaları konusunda onları tembih etmelidir. Okul çağındaki çocuklarda sabah kahvaltısı çok önemli olduğundan, aileler mutlaka okula göndermeden önce çocuklarının kahvaltılarını yaptırmalı. Okula giderken en az 12 yaşına kadar beslenme çantası hazırlanmalı. Dengeli bir beslenme olması açısından okul başarısını ve bağışıklık sistemini etkileyebilecek C,D,E vitaminlerinden zengin doğal besinler bulunmalı, mutlaka bir porsiyon meyve ve bir avuç kuru yemiş bulunmalıdır. Hazır meyve suyu tercih edilmemeli, evde sıkılmış meyve suyu ya da sade süt olmalı ve beslenme çantasında mutlaka yeterli miktarda içme suyu bulundurulmalıdır. Kuruyemişler hava yoluna kaçması riski açısından sınıfta beslenme sırasında tüketilmelidir. Çocuklarımıza olabildikçe hazır gıda tüketmeme konusunda tembihlemeli ve bu konuda aile ile öğrenci arasında bir disiplin oluşturulmalıdır. Çocuklarımızın doktor tarafından yasaklanmadıkça fiziksel aktivitelere ve spor faaliyetlerine katılmaları teşvik edilmelidir” ifadelerini kullandı.
Uzm. Dr. Kıyak: Ebeveynlerin bilinçli olması büyük önem taşıyor
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hüseyin Kıyak, sağlıklı bir okul dönemi için önerilerde bulunarak “Okulların açılması ve çocukların kalabalık ortamlarda bulunması nedeniyle artan sağlık sorunlarına karşı ebeveynlerin bilinçli olması ve çocukları düzenli sağlık kontrollerinden geçirmesi büyük önem taşıyor” dedi.
Uzm. Dr. Kıyak okula başlangıç ve mevsim değişikliği dönemlerinde çocuklarda sıkça görülen okul hastalıklarını şu şekilde anlattı:
“Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu: Çeşitli virüslerin neden olduğu bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Burun akıntısı ve tıkanıklığı, hapşırma belirgindir. Genelde ateş yükselmez veya hafif seyirlidir, kendiliğinden geçer.
Beta-Kızıl Enfeksiyonu: Özellikle kreş dönemindeki çocuklarda kendini gösteren beta-kızıl enfeksiyonu; yüksek ateş, hâlsizlik, tavuk derisi gibi yaygın bir döküntü ve boğaz ağrısı yapar. Tedavide uygun antibiyotiklerin kullanılması gerekir.
Orta Kulak İltihabı: Soğuk algınlığından sonra orta kulak iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıktır. Kulak ağrısı, bazen boğaz ağrısı, kulakta dolgunluk hissi ile belirti verir. Ateşli veya ateşsiz seyredebilir. Grip sırasında veya sonrasında, kulak ağrısının gelişmesi durumunda akla gelmelidir.
El, Ayak ve Ağız Hastalığı: Okul çağında en sık görülen hastalıklardan biri de el, ayak, ağız hastalığıdır. Son derece bulaşıcı olan bu hastalık ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, ağız ve dil yaraları, eller ve ayaklarda kabarcıklarla kendisini gösterir. Hastalığın yayılmasını önlemek için çocuğun izole edilmesi gerekir.
Suçiçeği: Suçiçeği, genellikle çocukluk döneminde görülmekle birlikte tüm yaş gruplarında görülme ihtimali bulunan virüs kökenli bir hastalıktır. Aşılanmayan çocuklar her zaman suçiçeği riski altındadır. Suçiçeği hastalığını önlemenin en etkili yolu aşıdır.
Hepatit A: Bulaşıcı çocuk hastalıkları arasında öne çıkan Hepatit A özellikle kirli yiyecekler ve dışkı ile bulaşır. Aynı zamanda sarılık olarak da adlandırılan bu hastalıktan korunmak adına çocuklara el temizliği mutlaka öğretilmelidir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu: Çocukların özellikle okullardaki tuvaletleri kullanmaları aileleri hijyen açısından endişelendirebilmektedir. Ancak tuvaletin hijyeninden çok ailelerin çocuklarına tuvaletlerini tutmamaları ve tuvaleti kullanırken hijyen kurallarına dikkat etmeleri gerektiği benimsetilmelidir.
Bitlenme: Bitler çok bulaşıcıdır ancak tehlikeli değildir. Bitler, kafa derisinde aşırı kaşıntı nedeniyle küçük şişlikler ve yaralar oluşturabilir. Tedavisi ise, ilaçlı şampuanları ve saç bakımlarını içerir.
"Eksik aşılar varsa mutlaka tamamlanmalı"
Uzm. Dr. Kıyak, okul döneminde hastalıklardan korunmak için dikkat edilmesi gerekenler hakkında ise şu bilgileri verdi:
“Çocuklar hastalıklar konusunda bilinçlendirilmeli. Hasta bir arkadaşları varsa onunla çok yakın temas kurmamaları konusunda uyarılmalı. Eksik aşılar varsa mutlaka tamamlanmalı. Ortak objeler sık ve uygun temizlenmeli (kapı kolu, masa, oyuncak gibi). Özellikle tuvalet sonrası ve yemek öncesi eller sabun ve su ile uygun şekilde yıkanmalı, kalabalık ve ortak kullanılan ortamlar mümkün olduğunca havalandırılmalı. Özel eşyalar ortak kullanılmamalı (kalem, bardak gibi). Dengeli beslenilmeli ve bol sıvı tüketilmeli. Düzenli ve yeterli uykuya dikkat edilmeli. Dirsek içerisine hapşırma ve öksürme alışkanlığının geliştirilmesi sağlanmalı (avuç içine veya havaya hapşırma ve öksürük ile enfeksiyonlar daha kolay bulaşmaktadır). Çocuğunuzda enfeksiyon hastalıkları olması durumunda, diğer çocuklara bulaştırmaması açısından okula gönderilmemeli ve evde istirahat etmelidir.”
Diyetisyen Abdülmesih: Çocukların sağlıklı beslenmesi enerji seviyelerini korumaları için önemli
Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dyt. Maria Tanoğlu Abdülmesih ise çocukların okullarda sağlıklı bir şekilde beslenmeleri, onların enerji seviyelerini korumaları, konsantrasyonlarını artırmaları ve genel sağlıklarını sürdürebilmeleri için önemli olduğunu ifade ederek, çocukların okullarda nasıl sağlıklı beslenmeleri gerektiği konusunda şu önerilerde bulundu:
Dengeli bir kahvaltı: Kahvaltı günün en önemli öğünlerinden biridir. Çocuklar güne dengeli bir kahvaltı yaparak başlamalıdır. Kahvaltıda protein (örneğin, yumurta veya süt ürünleri), tam tahıllar (örneğin, tam buğday ekmeği veya yulaf ezmesi) ve meyve bulunmalıdır.
Sağlıklı atıştırmalıklar: Okulda çocukların atıştırmalıklarını seçerken sağlıklı seçeneklere odaklanın. Örneğin, meyve dilimleri, sebzeler, yoğurt, fındık veya fıstık ezmesi ile doldurulmuş tam buğday krakerler gibi sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilebilir.
Su içme alışkanlığı: Su, vücut için önemlidir ve çocuklar okulda yeterince su içmeliler. Şekerli içecekler yerine su tercih edilmeli.
Şeker ve tuz kontrolü: Okul yemeklerinde ve atıştırmalıklarda şeker ve tuz miktarına dikkat edilmelidir. Aşırı şekerli ve tuzlu yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Yeterli Sebze ve Meyve Tüketimi: Çocukların günlük olarak yeterli miktarda sebze ve meyve tüketmeleri gerekmektedir. Çocukların öğle yemeğinde dengeli bir öğün tüketmeleri önemli. Bu, protein, karbonhidrat, sağlıklı yağlar, lif, vitaminler ve mineraller içeren bir yemek demektir. Öğle yemeğinin bir parçası olarak çocuklara çeşitli renkli sebzeler sunmaya çalışın. Havuç, brokoli, domates, biber gibi sebzeler hem lezzetli hem de besleyici seçeneklerdir. Et, tavuk, balık, veya kurubaklagiller gibi protein kaynakları çocukların büyümesi ve enerji seviyelerinin korunması için önemli. Öğle yemeğinde bu tür yiyecekleri içeren yemekler sunabilirsiniz.
Tam tahıllı ürünler: Ekmek, makarna, pirinç ve diğer tahıllı ürünler tam buğday gibi tam tahıllı seçeneklerle değiştirilmelidir. Tam tahıllar, enerji sağlar ve lif içerir. Tam tahıllı ekmek, makarna veya bulgur gibi seçenekler sunarak çocuklara sağlıklı karbonhidratlar sağlayın.
Beslenme eğitimi: Çocuklara sağlıklı beslenme konusunda eğitim vermek, onların bilinçli besin seçimleri yapmalarına yardımcı olabilir. Besinlerin faydaları ve zararları hakkında konuşmak önemlidir. Özel Diyet İhtiyaçları: Bazı çocuklar özel diyet ihtiyaçlarına sahip olabilir (örneğin, alerjiler veya intoleranslar). Okul personeli ve yönetimi, bu tür ihtiyaçları olan çocukların beslenme gereksinimlerini karşılamak için gerekli önlemleri almalıdır.
İyi örnek olun: Çocuklar, ebeveynlerinin ve öğretmenlerinin sağlıklı beslenme alışkanlıklarını takip etme eğilimindedirler. Bu nedenle yetişkinler, çocuklara sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmak için iyi bir örnek olmalıdır. Okulda sağlıklı beslenme alışkanlıklarını teşvik etmek, çocukların büyümelerine ve gelişmelerine yardımcı olabilir ve gelecekteki sağlık sorunlarını önlemeye katkı sağlayabilir.” (DHA)
