Başkent üniversitesi öğrencilerinden yeni buluş: Damar tıkanıklığında erken tanı sağlayan cihaz

Başkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü 4'üncü sınıf öğrencileri Merve Nur Aklan ve Zelal Önay, Dr. Onur Koçak danışmanlığında bitirme projesi olarak Türkiye'de halk arasında yaygın adıyla damar tıkanıklığı olarak bilinen 'Periferik Arter' hastalığının ön teşhisini gerçekleştiren cihaz tasarladı. TÜBİTAK tarafından desteklenen projede cihaz ile çoğunlukla 50 yaş üstü bireylerde görülen 'Periferik Arter' hastalığını teşhis etmek için, kol ve ayak bileklerinden olmak üzere toplamda 4 farklı noktadan eş zamanlı kan basıncı ölçümü gerçekleştiriliyor. Ardından bu ölçüm sonuçları birbirine oranlanarak damar tıkanıklığı ön teşhisi gerçekleştiriliyor. Cihaz, okulda Biyomedikal Mühendisliği Bölümü'nde bitirme projesi olarak 1’inci seçildi.

Öğrencilerden Zelal Önay, 'Periferik Arter' hastalığı halk arasında damar tıkanıklığı olarak bilindiğini söyleyerek, "Genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülüyor. Bacak ağrısı ile karıştırılabiliyor. O yüzden biz de böyle bir ön teşhis gerçekleştirmeyi hedefledik. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında, köylerde 'doppler ultrasona' (damarlardaki kan akışının tespit edilmesi için kullanılan görüntüleme tekniği) erişiminin olmaması yüzünden böyle bir cihaz geliştirdik. Doppler ultrason, 'altın standart' olarak literatürde geçiyor damar tıkanıklığı hastalığının teşhisi için. Ancak erişilebilir olmaması sebebiyle biz de herkesin kullanabileceği böyle bir cihaz tasarımını uygun gördük" dedi.

Önay, cihazın nasıl çalıştığını da anlatarak, "4 farklı noktadan eş zamanlı olarak kan basıncı ölçümü gerçekleştirerek, ayak ve kol bileklerinden aldığımız ölçümleri birbiriyle oranlayarak bir damar tıkanıklığı ön teşhisi gerçekleştirebiliyoruz. Ayak bileğinden aldığımız ölçümü, kolun en yüksek sistolik kan basıncına (büyük tansiyon) bölerek değer elde ediyoruz. Bu değeri de kendi oluşturduğumuz karar destek modeliyle yorumlayarak, 'hastalığa sahiptir, değildir' ya da 'orta dereceli hastalığa sahiptir' gibi bir yorum oluşturuyoruz. Oluşturduğumuz karar destek modeli kod algoritması üzerinden ilerliyor. Yani kod algoritması haberleşme sistemleriyle, kartları birbirinden haberleştirerek bize bir ölçüm çıkarıyor" ifadelerini kullandı.

Merve Nur Aklan da cihazla damar tıkanıklığı hastalığının teşhisini yüzde 90 oranında doğrulukla tespit ettiklerini söyledi