Bülent Vardar

Sanalla gerçeğin kapıştığı toz duman arasında yapılan 52.SİYAD ödül töreninde, bu sene ipi Emin Alper’in yazıp yönettiği “Kız Kardeşler” göğüsledi. Film “En İyi Film” ve “En İyi Yönetmen” dahil olmak üzere toplam 8 dalda ödül almaya hak kazandı.

Yüzyılda bir insanlığın başına gelebilecek küresel bir salgın yaşamı altüst etti ve etmeye de devam ediyor. Uzun süre kapalı kalan sinema salonları, 6 Ağustos’tan itibaren kademeli olarak açılmış ve zaten yaz ayları da olduğu için pandemiyle birlikte istenilen doluluk da sağlanamamıştı. Temkinli şekilde vizyona giren film sayılarında artış söz konusuyken, ilk basın gösterimi duyuruları da yavaş yavaş sinema yazarlarına ulaşmaya başladı. Bunlardan birisi Disney yapımı ve hayli iddialı bir aksiyon sineması örneği olan “Mulan”, bir kadın karakter kültü üzerine bina edilmiş. Bu film, koşullar normal olsaydı 20 Nisan’da vizyona girmiş olacaktı. Filmin 4 Eylül’de vizyona gireceğini anımsatalım. Bu arada dünyanın umut bağladığı film diye lanse edilen, yönetmenliğini Christopher Nolan’ın yaptığı ve bilim kurguya yenilik getirdiği söylenen “Tenet” de vizyona girdi.

Covid-19 virüsü toplumsal yaşamımıza ve ekonomiye büyük darbe vururken, bu süreçten en büyük zayiatı sanat ve kültür dünyası aldı. Yaşamın çölleşmesindeki yükselişin önünde en önemli direnci sağlayan sanat ve kültürel etkinliklerin normalleştiren etkisinin fark edilmesi ise ne yazık ki uzun süreceğe benziyor.

SİYAD’ın Çevrimiçi Ödül Töreni

Daha önce gerçekleştirileceği duyurulan fakat pandeminin ülkemizde de hızla yükseldiği döneme denk gelen ve saygınlığıyla her sene merakla beklenen ödül törenlerinden sinema yazarlarının (SİYAD) ödülleri de geçtiğimiz günlerde sinema ve tiyatro oyuncusu Tuğrul Tülek’in sunuculuğunu yaptığı çevrimiçi törenle SİYAD’ın Youtube kanalında sahne aldı. Ödül töreninde geçen sene trajik bir şekilde yitirdiğimiz sinema yazarı Cüneyt Cebenoyan da bir belge filmle anıldı. Yakın geçmişin en önemli sosyolog ve düşünürlerinden Jean Baudrilliard’ın “Simülasyon” kuramının laboratuvarına dönüşen yaşam, ilgi çekici olduğu kadar bir o kadar da sarsıcı ve düşündürücü. Sözde reel yaşamın gerçekliği de aslında felsefi anlamda irdelediğinde bir simülasyon... Ama insanoğlu Covid-19 gibi bir bela başına gelmeden yaşamın “gerçeklik zannettiği gerçeklik” içinde süreceğini zannediyordu. Gerçi korona bizim genlerimize işlemiyor türünden “mizahın” ilgi alanına giren yargıların egemen olduğu ülkelerde, rahvanlık da devam ediyor.

Sanalla gerçeğin kapıştığı toz duman arasında yapılan 52. SİYAD ödül töreninde, bu sene ipi Emin Alper’in yazıp yönettiği “Kız Kardeşler” göğüsledi. Film “En İyi Film” ve “En İyi Yönetmen” dahil olmak üzere toplam 8 dalda ödül almaya hak kazandı. Serhat Karaaslan’ın ilk uzun metrajlı filmi “Görülmüştür” ise, “Kız Kardeşler”i iki ödülle izledi.

Emin Alper “Kız Kardeşler” filmiyle, annelerinin ölümü sonrasında öksüz kalan kızkardeşlerin besleme olarak gönderildikleri ailelerin yanında yaşama tutunamayıp baba ocağına dönmelerinin dokunaklı ve trajik öyküsünü sinema dilinin tüm olanaklarını başarıyla kullanarak anlatıyor.

52. SİYAD Ödüllerini Kazananlar

52. SİYAD ödüllerinde kazananları okuyucularımıza hatırlatalım: En İyi Film “Kız Kardeşler”, En İyi Yönetmen “Emin Alper /Kız Kardeşler”, En İyi Senaryo “Emin Alper / Kız Kardeşler”, En İyi Kadın Oyuncu “Damla Sönmez / Sibel”, En İyi Erkek Oyuncu “Alican Yücesoy / Küçük Şeyler”, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu “Füsun Demirel / Görülmüştür”, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu “Kubilay Tunçer / Kız Kardeşler”, En İyi Görüntü Yönetmeni “Emre Erkmen /Kız Kardeşler”, En İyi Müzik “Giorgos Papaioannou ve Nikos Papaioannou / Kız Kardeşler”, En İyi Kurgu “Çiçek Kahraman / Kız Kardeşler”, En İyi Sanat Yönetmeni “Osman Çankırılı / Kız Kardeşler”, Ahmet Uluçay En İyi İlk Film Ödülü “Görülmüştür, Giovanni Scognamillo Fantastik Film Ödülü “Cadı Üçlemesi: 13+ Ceylan Özgün Özçelik”, Uzun Metraj Belgesel Ödülü “Kraliçe Lear – Pelin Esmer”, Kısa/Orta Metraj Belgesel Ödülü “Gulyabani – Gürcan Keltek”, Kısa Film Ödülü “Ablam – Burcu Aykar”, En İyi Yabancı Film “Parazit – Bir Film (ithalatçı)”, Onur Ödülleri “Zuhal Olcay”, “Thomas Balkenhol”, Emek Ödülleri: “Coşkun Aral”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sinema TV Merkezi kurucusu “Sami Şekeroğlu”, mezun ve öğrencileri adına da “Prof. Alev İdrisoğlu” ve Prof. Asiye Korkmaz”.

Zuhal Olcay ve Thomas Balkenhol’a Onur Ödülü

SİYAD ödüllerinde hem onur hem de emek ödülleri bu sene isabetli tespitlerle sinema alanında önemli isinlere verildi. Sinema için star ışıltısını ve oyunculuk kalitesini her zaman üzerinde taşıyan Zuhal Olcay’ın onur ödülü için seçilmesi önemliydi. Diğer yandan çok uzun süredir Türkiye’de yaşayan Thomas Balkenhol’u da tanıyanlar, onun sinemaya ve sinema eğitimine olan katkılarını yakından bilirler.

SİYAD Emek Ödülleri Prof. Sami Şekeroğlu ve Çoşkun Aral’a…

SİYAD emek ödülünü alan Çoşkun Aral, fotoğraf denildiğinde, özellikle belalı bölgelerde, savaş alanlarında yaptığı başarılı muhabirliği ve fotoğrafçılığıyla kamuoyunun yakından tanıdığı bir isim.

Prof. Sami Şekeroğlu ise, ismi salt kendi kurduğu merkeze verilerek onurlandırılan bir isim olmanın ötesinde, Türk sinema sektörü tarafından da hak ettiği şekilde onurlandırılmalı... Bir merdiven boşluğu altında kurduğu sinema arşivini, ülkemizin en önemli Sinema TV Merkezi’ne ve akademik anlamda ilk sinema sanatı eğitiminin başladığı günümüzün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi GSF Sinema TV Bölümü’ne taşıyan Prof. Şekeroğlu, sinemamızın pek çok eserinin orijinal negatiflerini FIAF (International Federation of Film Archives) üyesi olan film arşivinde koruma altına alarak, ülkemizin kültürel mirasının gelecek kuşaklara aktarılması bağlamında çok önemli hizmetler yaptı. Diğer yandan mezun ve öğrencileri adına da ödülü paylaşan “Prof. Alev İdrisoğlu” ve Prof. Asiye Korkmaz” hayatlarını tıpkı hocaları Prof. Sami Şekeroğlu gibi bu kuruma adayarak, kurumun bu günlere gelmesinde önemli katkıları olan iki isim...

Tatsız bir kuruma yabancılaştırma ameliyesi

Bu vesileyle daha önce T24 Pazar’da 13.10.2019’da yazdığım bir yazıdaki (Sinema eğitiminin sorunları: Mimar Sinan GSÜ Sinema-TV Merkezi'nde neler oluyor?) sorunu yeniden okuyucularımıza anımsatalım. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Handan İnci Elçi, MSGSÜ Prof. Sami Şekeroğlu Sinema TV Merkezi’nde yapılan bazı işlemler hakkında suç duyurusu olduğunu belirterek, merkez müdürü Prof. Asiye Korkmaz’ı yeniden atamayıp, yetkileri kendi üzerine alarak, Prof. Şekeroğlu’nun bayrağı devrettiği Prof. Alev İdrisoğlu ve Prof. Asiye Korkmaz’ı, kurumlarına yabancılaştırma sürecini başlatmıştı. Uzman kişileri devre dışı bırakma tasarrufunun, özellikle film arşivi açısından son derece sakıncalı durumların oluşmasına, düzenli bakımı yapılması gereken filmlerin, özellikle yanıcı özelliği bulunan nitrat tabanlı filmlerin saklanması ve korunması açısından riskler ürettiğini belirtelim.

Daha önce de belirttiğimiz gibi MSGSÜ GSF Sinema TV Bölümü ve Prof. Sami Şekeroğlu Sinema TV Merkezi, üstüne titremek gereken ve buraya hayatlarını adayan kişilerin de küstürülmemesi gereken bir kurum. Çünkü bu kurum, Türk sinemasının belleğini temsil ediyor; en önemli ve zengin sinema kütüphanesine, film ve belge arşivine, film laboratuvarına, Türkiye’nin en organize ve zengin sinema müzesine, yetkin sinema salonlarıyla, sinema filmlerinin dijital olarak restorasyonu için gerekli olan alt yapıya da sahip bulunuyor. Ayrıca dünyada sinema eğitimi veren önemli kurumlara (FAMU/Çekya, FEMİS/Fransa, Münih Film Okulu, Polonya Film Enstitüsü, London Film Scholl) eğitim gelenekleri ve olanakları açısından ülkemizde en çok MSGSÜ GSF Sinema-TV Bölümü benziyor. Türk sinemasının gelişmesinde önemli payları olan Lütfi Ö. Akad, Metin Erksan, Halit Refiğ, Duygu Sağıroğlu, İlhan Arakon, Memduh Ün, Feyzi Tuna gibi önemli isimler ve sonraki kuşaklardan Osman Sınav, Uğur İçbak, Serdar Akar burada ders verdiler ve vermeye devam ediyorlar.

Pandemi hızını kesmek bir yana artırırken, film festivalleri de yollarına sosyal mesafe kuralları bağlamında devam ediyor. Bu arada 3-11 Eylül 2020 tarihleri arasında Ankara Film Festivali’nin Büyülü Fener sinemasında, Adana Altın Koza Film Festivali’nin 14-20 Eylül 2020 tarihleri arasında ve Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin ise 3-10 Ekim 2020 tarihleri arasında yapılacağını da anımsatalım.