Bülent Vardar

Ülkemizin çağdaşlaşma sürecinde, gelenekselle moderni kaynaştıran; yerelden evrensele açılan, ülkemizin kadim bir bölgesinde, dışarıya yönelen ilgiyi yeniden içeriye çeviren bir sanat, kültür, eğitim ve uygulama merkezi olan Baksı Müzesini hayata geçiren, Baksı Kültür Sanat Vakfı, Anadolu Ödüllerinin ikincisinde 20. yüzyılın sanatı olan sinemayı da; resim, müzik, edebiyat gibi diğer derinlikli ve büyük sanatlardan birisi olarak ödül kategorilerine dahil etti.

Siz hiç doğanın ortasında aşağıda çağıldayarak akan Çoruh Nehri’nin kıraç bir tepesi üzerine kurulmuş ve dünyaya malolmuş olağanüstü bir müze gördünüz mü? Ülkemizin önemli kültür insanlarından sanatçı ve eğitimci Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın kurucusu olduğu Baksı Kültür  Sanat Vakfı ve Baksı Müzesi, sadece ülkemizde değil, aynı zamanda dünyada da dikkat çeken bir kültür ve sanat kurumu oldu ve başarısını, Avrupa Parlamenterler Meclisi 2014 Yılı Avrupa Konseyi Müze Ödülü ile de taçlandırdı. Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın 2021 yılı Anadolu Ödülleri, 19 Ocak’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ana sponsor Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Begüm Doğan Faralyalı’nın da katıldığı ödül töreniyle sahiplerini buldu. Hüsamettin Koçan’ın konuşmasında  “gelecek” vurgusu öne çıktı.

Baksı Kültür Sanat Vakfı “2021 Anadolu Ödülleri” Şartnamesinde de belirtildiği gibi; Anadolu doğudan batıya, kuzeyden güneye tüm yönlerin ortasında yer alması nedeniyle hem bir köprü, hem bir geçiş, hem de bir kavşak noktası oldu. Kadim rotaların üstünde olan Anadolu, geçmişten bugüne her kültüre açık ve farklı kültürlerin yan yana, iç içe bulunduğu uygun bir ortam yaratmıştır. Bu özelliğiyle Anadoluda yaşayan herkes başka dünyalardan da bir parça barındırır; bu kültürel çeşitliliğe vurgu yapmanın elzem olduğuna inanır.

Bu yüzden çağın dinamikleriyle, buradaki birikimleri yoğurma yetkisi ve sorumluluğu öncelikle bu coğrafyada yaşayan insanlara ait olmalıdır. Anadolu, bugünün ortak kimliğini oluşturan çeşitliliği ve zenginliği toplumsal ve bireysel hatlarda sürdürmektedir. Bu kimliği vurgulayan, yenileyen ve koruyan kültürel üretim, kurum ve kişilerin desteklenmesi düşüncesiyle Baksı Kültür Sanat Vakfı Anadolu Ödülleri’ni verme kararını, kuruluş ve varoluş amacı doğrultusunda kendine ilke edindiği değerleri yaşatmak, ülkemizin yetiştirdiği ya da ülkemizin gelişimine katkıda bulunan örnek ve öncü kişi ve kurumları toplumun kültür ortamı ile paylaşmak amacıylaalmıştır.

Baksı Kültür Sanat Vakfı, 2021 Anadolu Ödülleri’yle “Geçmişi Selamlamak” alt başlığında, sanatçı öznenin öne çıktığı, modernitenin tüm öğeleriyle bizi sarmaladığı, toplumsal, bireysel ve politik bir dönüşümün yaşandığı, geçmişin ve geleceğin ama en çok da bugünün birlikte düşünüldüğü son yüzyılımıza odaklanmayı hedefledi. Anadolu Ödülleri bu kez son yüz yılın üretimlerini 5 ayrı disiplinde selamlamayı hedeflemekte ve ödül yönetmeliğine yapılan ilaveyle ödülü çiftli yıllarda kurumlara, tekli yıllarda ise kişilere verme kararı aldı.

Bu doğrultuda “2021 yılı Anadolu Ödülleri “Geçmişi Selamlamak” alt başlığı ile 5 ayrı dalda, son yüzyılda eser veren ve eserlerinde Anadolu’nun kültürel birikimini en üst düzeyde yansıtan sanatçılara sunuldu. Adaylıklar her bir dalda ayrı ayrı oluşturulan seçici kurul üyelerinin önerileriyle belirlendi. Ödülü kazananlar ise sanat dünyamızın önemli  isimleri Refik Halit Karay (Edebiyat), Bedri Rahmi Eyüboğlu (Görsel Sanatlar), Emre Arolat (Mimarlık), Muzaffer Sarısözen (Müzik) ve Lütfi Ö. Akad (Sinema) oldu. Bu yıl ilk kez “Doğan Değer Ödülü” adıyla verilen Onur Ödülü ise geçtiğimiz yıl yaşama veda eden Kalan Müzik’in kurucusu Hasan Saltık’ın oldu.

Ülkemizin çağdaşlaşma sürecinde, gelenekselle moderni kaynaştıran; yerelden evrensele açılan, ülkemizin kadim bir bölgesinde, dışarıya yönelik ilgiyi yeniden içeriye çeviren bir sanat, kültür, eğitim ve uygulama merkezi olan Baksı Kültür Sanat Vakfı ve Baksı Müzesi, Anadolu Ödüllerinin ikincisinde, 20. yüzyılın sanatı olan sinemaya da; resim, müzik, edebiyat gibi diğer derinlikli ve büyük sanatlardan birisi olarak ödül kategorilerine dahil etti. Anadolu Ödülleri 2021 Sinema Dalı jürisi Atilla Dorsay, Alin Taşçıyan, Yeşim Ustaoğlu, Derviş Zaim ve Bülent Vardar’dan oluştu.

Sinema Dalı jürisi, 1950’li yıllara kadar el yordamıyla yolalan sinemamızda, Kanun Namına (1952) isimli filmiyle ülkemizde sinema dilini evrensel düzeyde kullanma becerisiyle çığır açan ve kendisinden sonra gelen yönetmenlerin de yolunu açan, kariyerinin hemen başında halk masallarını sinemaya uyarlayıp 1950’li yıllardan başlayarak Anadolu’nun farklı bölgelerindeki yaşam mücadelesini, Hudutların Kanunu ve Kızılırmak Karakoyun gibi filmlerle yansıtan sinemamızın büyük ustası ve yönettiği filmlerle ülkemizin toplumsal değişim ve dönüşümlerindeki ipuçlarını sağlamlıkla kavrayan, köyden kente göç olgusunu “Gelin”, “Düğün” ve “Diyet” filmleriyle yalın bir sinema diliyle büyük bir başarıyla anlatan ve Türkiye’de sinemanın evrensel düzeye ulaşmasında belirleyici rolü olan “ustasız bir ustaya”; hem kendi kuşağına hem bugünün uluslararası alanda ödüller kazanan sinemacılarına öncülük ve öğretmenlik eden, Yılmaz Güney dahil birçok yönetmeni ve oyuncuyu sinemamıza kazandıran Lütfi Akad’a ödülü verdi. İlk uzun metrajlı filmi “İki Şafak Arasında” (2021) ile iyi bir çıkış yapan genç yönetmen Selman Nacar ise, Baksı Müzesi Sinema Dalında Artist Recidency programına davet edildi.