‘Stok’ için yasal düzenleme şart!

Stokçulukla suçlanan ve itibar kaybına uğradıklarını söyleyen otomotiv bayileri, “Hangi durumun stokçuluk olduğu, hangisinin olmadığının tanımının yapılması gerek. Yani yasal bir uygulama standardı olmalı. Aksi durumda ticaret yapamaz duruma geleceğiz” diyor.

OTOMOTİV sektörünün temmuz ayından beri yaşadığı üretimden kaynaklı bulunurluk problemi ve kur kaynaklı artan fiyatlar her gün birçok şikâyeti gündeme getiriyor. Müşteriler bir yandan fiyatların devamlı artmasından, diğer yandan da bayilerde araç bulunamadığı için aylardır sıra beklemekten şikâyet ediyor. Ortalık öyle karışık ki, yaşananları tek bir tanımla açıklamak imkânsız hale geldi. Müşterilerin en çok şikâyet ettiği konulara baktığımızda ise;
· Sürekli artan fiyatlar,
· Araç bulunamaması,
· Bayilerin araçla birlikte zorla aksesuar satmaya çalışması,
· Bayilerin araçları müşterilere değil de galerici esnafa satması olarak sıralanıyor.

YARIM MİLYON LİRA CEZA
Tüm bunların üzerine kısa süre önce gündeme gelen, bazı bayilerin araçları stokta tutup, satmadığı konusu ise durumu bambaşka bir boyuta taşıdı. Bir bayinin “stokçuluk” yaptığı gerekçesiyle yarım milyon liranın üzerinde bir para cezası kesilmesinin ardından, birçok ilde aynı iddia ile bazı bayilerin ifade vermeye davet edildiğini duyduk. Önce gidip araçların listesini tutuyorlar sonra bayiye açıklama yapmak için 1 hafta süre veriyorlar ve ardından ceza kesiyorlar.

Bu karmaşanın içinde konunun müşteri, bayi, distribütör firma bacaklarını dinlediğimizde herkes kendi açısından olaya farklı açıklamalar getirmekte. Ancak son yaşanan “stokçuluk” suçlaması ile kesilen cezalar üzerine bayi kanadından gelen tepkiler de dikkat çekici. Bayiler özetle;

STOKÇULUĞUN TANIMI YOK
Hangi durumun stokçuluk olarak kabul edilip edilmeyeceğinin herhangi bir tanımının olmadığını, satışı yapılmış perakende ve filo müşteriler için bayinin stok alanında teslimata hazırlanan araçların dahi “stokçuluk” kapsamında değerlendirilebildiğini, bu durum nasıl yönetilirse ‘stokçu bayi” durumuna düşüp düşmeyeceklerini bilemediklerini söylüyorlar.

Konuyla ilgili bir yasal uygulama standardının olması gerektiğini, aksi durumda ticaret yapamaz hale geldiklerinden yakınıyorlar. Bazı kişilerin bayide teslimat bekleyen bahçedeki araçların resmini çekerek kendilerini “stokçu” olarak gösteren durumlar yaşadıklarını, bu yüzden haksız yere itibar kaybına uğradıklarını da dile getiriyorlar.

TAAHÜTNAME YASAL DEĞİL
Aynı şekilde kendilerinden araç alan bir müşterinin birkaç gün sonra bu aracı ikinci el piyasasında satmaları konusunda da yine bayilerin suçlandığını, böyle bir durumda bayi olarak nasıl bir önlem alabilecekleri konusunda da bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirtiliyorlar. Hatta müşterilerine aldıkları aracı en az 6 ay satamayacaklarına dair taahhütname imzalatmayı dâhi düşündüklerini, ancak yasaların buna izin vermediğini belirtiyorlar.

TÜM SEKTÖR ZAN ALTINDA
Özetle bayiler; “Her sektörde olduğu gibi bazı etik olmayan örnekler yaşanıyor olabilir. Bizler de bu durumdan rahatsızız çünkü hepimize mal edilerek komple bir sektörün zan altında kalmasına sebebiyet veriliyor” öz eleştirisini de yapıyor.
Unutulmasın ki ülke genelinde farklı markalardan 1000 civarında yetkili bayi var ve bu bayilikler birer yerli yatırımcı olup istihdama da önemli ölçüde katkı sunuyorlar. Yani bir sektörün toptan zan altında kalmayacağı, iddia edilen suçlamalarla ilgili olarak yasal düzenlemelerin yapılarak, bu tartışmalara son verilmesini en çok bayiler istiyor.

ANA FİRMA NE DERSİ BAYİLER ONU YAPAR!

TÜRKİYE’nin en büyük bayilerinden birinin sahibi sözlerine, “Gerekli her denetim yapılsın ama medya tarafından bayilerin geneline stokçu, yalancı damgası vurulması hiç hoş değil” yorumuyla başlıyor. “Şunu lütfen herkes anlasın; biz ana firmadan alır tüketiciye satarız” diyen bayi sahibi şunları söylüyor: “Fiyatlara müdahale edemeyiz. Gelen zam bizim kârımız olmaz, kâr marjımız bellidir hiç değişmez. Ana firma bize araçları mutlaka aksesuarlı satmamız konusunda baskı yapar, prim alırız. Kısacası biz bayilerin karar verme gibi bir şansı yoktur ve her alanda ana firma tarafından denetleniriz. Kendi kendimize kampanya yapamayız. Kendi kendimize stokta dahi tutamayız aracı. Ana firma stoklarımızı, kime sattığımızı her ay kontrol eder. Burada tabi ki işini kötüye kullanan kişiler vardır, her zaman da olacaktır. Onların bulunmasını en çok da biz isteriz.”