Esad'ın son çırpınışları... İktidarını kurtarmak için neler yaptı?

Dış destekli silahlı muhalif güçlerin başkent Şam’da kontrolü ele geçirmesiyle 61 yıllık Baas, 53 yıllık Esad Ailesi rejimi sona erdi.

Muhalif güçlerin başını çeken Heyet Tahrir eş Şam, Türkiye dahil birçok ülke tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor. HTŞ'nin, El Kaide'nin bir uzantısı olduğu biliniyor.

HABERİ RUSYA VERDİ

Devrik lider Esad'ın nerede olduğu konusu uzun süre gizemini korurken dün akşam saatlerinde haber Rusya'dan geldi.

Beşar Esad, ailesiyle birlikte Rusya'ya kaçmıştı. Ailesini birkaç gün önce yolladığı haberleri çıkmıştı.

Peki Esad'ın Şam'daki son günlerinde neler yaşandı?

Muhalif güçlerin Humus'tan önce Hama’yı ele geçirdiği ve Şam’a ilerleme ihtimalinin arttığı günlerde Esad, son hamlelerini yapmaya başladı. Çünkü Rusya'nın hava saldırılarıyla verdiği askeri destek silahlı grupları durdurmaya yetmemiş, 13 yıldır iç savaş ile mücadele eden Suriye ordusu da mevzileri hızla terk etmeye başlamıştı.

Amerikan medyasına yansıyan ve istihbarat kaynaklarından sızdırılan haberler Esad'ın son anlarında başvurduğu ülkelerden aradığı desteği bulamadığı yönündeydi.

ERDOĞAN'A MESAJ

Beşar Esad'ın, Türkiye'nin de arkasında olduğuna inandığı muhalif grupları durdurması için Erdoğan'a bile mesaj gönderdiği ABD medyasına yansıyan haberlerden biriydi.

Esad, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile iyi ilişkilere sahip olan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'ye başvurdu. Ancak bu başvuru sonuçsuz kaldı.

ERDOĞAN'IN TEMENNİSİ, ŞAM

Hatta Erdoğan geçen Cuma günü cami çıkışında yaptığı açıklamada hedefin Şam olduğunu belirtirken "Temennimiz bu yürüyüş kazasız belasız şekilde devam etsin" sözleriyle muhalif gruplara olan desteğini de ilan etmiş oldu.

İran Dışişleri Bakanı Arakçi, Esad'ı Şam'da 2 Aralık'ta ziyaret etti.

İran'ın Esad'ı koruma kararlılığı da bir sonuç vermedi, İran, Suriye için askeri bir varlık gösteremedi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, geçen hafta 2 Aralık'ta Şam'a giderek Esad ile görüştü. Arakçi ardından Türkiye’yi kuzey Suriye’de gerilimi azaltmaya ikna etmek için Ankara’ya geldi. Ancak İran’ın girişimleri sonuçsuz kaldı ve Türkiye, Esad'ı siyasi süreçlere katılmayı reddetmekle suçladı.

DESTEK BULAMADI

Beşar Esad Irak'tan da istediği askeri desteği bulamadı.

Bu noktada Esad'ın son çare olarak ABD'ye başvurduğu iddiaları ortaya çıktı.

ABD'nin destek vermesi halinde Esad, İsrail'e karşı mücadele veren Hizbullah ve diğer gruplara sağladığı destekleri durduracaktı.

ABD'NİN İRAN TEKLİFİ

ABD basınına yansıyan haberlere göre ABD daha önce Esad'a bu teklifi yapmış İran'a mesafe koymasını koymasını istemişti ancak bu kadar hızlı yıkılacağını düşünmeyen Esad bu teklife olumlu yanıt vermekte geç kalmıştı.

Esad son bir hamleyle Suriye'deki Hristiyan cemaat liderlerinden ABD'nin seçilmiş başkanı Trump'a Hıristiyan cemaatinin cihatçı grupların tehdidi altında olduğunu söylemelerini ve yardım çağrısı yapmalarını istedi.

Esad'ın son umudu Trump ise önceki gün ABD yönetimine "Suriye bizim sorunumuz değil, karışmayın" mesajı verdi.

Şam'ın düşmesinden bir gün önce 7 Aralık 2024’te Katar’ın başkenti Doha’da, Rusya, Türkiye ve İran'ın katılımıyla Astana sürecinin 23. ve muhtemelen son turu düzenlendi. Görüşmelere Katar, Suudi Arabistan, Ürdün ve Irak da katıldı.

Ancak bu görüşmeler, çatışmasızlık çağrısı ve Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı dileklerini duyurmaktan ileri gitmedi.

RUSYA'YA SIĞINDI

Esad için artık başka çare kalmamıştı.

Suriye'den kalkan bir uçağın daha sonra radardan kaybolduğu haberleri geldi. Esad'ın nerede olduğu bilinmiyordu. İran ya da Rusya'ya kaçtığı haberleri vardı. Cumartesi akşamı Esad'ın ulusa sesleniş yapacağı duyuruldu ancak bu gerçekleşmedi.

Pazar sabahının ilk saatlerinde HTŞ, Suriye istihbaratı ile Şam'ın teslim edilmesi konusunda anlaştıklarını duyurdu.

Esad hala kayıptı. Dün öğleden sonra açkıllama Rus Dışişleri Bakanlığı'ndan geldi. Esad, görevini bırakmış ülkeden ayrılırken yönetimin barışçıl bir şekilde devredilmesini istemişti.

Final öyle de oldu. Suriye ordusu silah bıraktı. Günün ilk ışıklarıyla silahlı muhalifler Şam'a girdi.