Atıf Ünaldı

Geçen gün sosyal medyada oldukça ilginç ve çok eski bir dergi kapağı ile karşılaştım. Sene 2007 Forbes dergisi “Cep telefonu kralını tutabilecek var mı?” diye başlık atmış. Birden eski anılarım belirdi gözümün önünde. Nokia 9210’nun basın lansmanındaydık. Nokia’nın en şaşalı günleriydi. Hiç unutmam İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nın altına açılan yeni merkezde gerçekleşmişti. Beyazıt Öztürk (nam-ı diğer Beyaz) sunuyordu geceyi. Anlam verememiştim, teknoloji alanında bu kadar isim varken neden Beyaz’a sundurduklarını. Ürünü merak ettim, çıkışta test için ulaştırmalarını söyledim. Ancak aylarca Türkiye’ye ürün gelmedi. Ben de o zaman yazdığım dergide bir yazı yazdım. Nokia’nın gidişatının ne kadar kötü olduğunu ve diğer çıkarımlarımı… Nokia’dan tepkiler geldi. Ancak aslında anlatmak istediklerimden çok, yanlış bulduklarını yazmışlardı. Aradan 15 yıl geçmiş. Ben söylediklerimin arkasındayım. Ancak artık söylediklerinin arkasında durabilecek bir Nokia markası yok.

O yüzden yazdıklarımla ilgili konuşurken en az iki yıl beklemenizi salık veririm. Zira yazdıklarımın doğruluğu iki ile onbeş yıl arasında dikkat çekici bir noktaya ulaşıyor.

Gazete Pencere ve son yıllar yazdığım diğer köşelerde de hep aynı şeyi söylüyorum. Markalara on binlerce dolar verip yazdırdıkları, sözlerinden çıkmayan danışman şirketlerden daha temiz, daha doğru bilgiler veriyorum. Markaların bunları dikkate almasında fayda var.

Bu hafta da size teknoloji markalarının bazı bilgilerini oyladım.

Tasarıma verdiği değer : Teknoloji alanında markalar bazen tasarımı önemsemiyorlar. Ancak iki aynı ürün arasında birinin öne çıkacağını belirleyen tasarımdır. Mesela modemler.. Evimizde çoğunlukla televizyona yakın bir yerde durur ve tasarımı çok önemlidir. Bunu ilk farkeden Airties olmuştu. O zaman pazarlama müdürü Rahşan Karan bu konuyu çok ciddiye alıyordu. Çok da doğru yapıyordu.

Ürünün Sağlamlığı : Garip bir başlık biliyorum. Ancak yine modemlerden örnek vermek doğru olabilir. Evinize internet getiren çok farklı modem markaları var. Teknik olarak hepsi de neredeyse aynı işi kağıt üzerinde yapıyor. Ancak eve alıp taktıktan üç, beş ay, bir yıl sonra aynı performansı gösteriyorlar mı? Yoksa çok ısınıp, performansları düşüyor mu? Airties, Kineetic, Cisco gibi markaların en eski ürünlerini bile hala kullanırken, operatörlerin anlaşmalı olduğu bazı markaların ürünleri neredeyse iki ayda bir değişiyor.

Ürünün Teknolojisi : Son zamanlarda markaların öyle çok da yeni teknolojiler üretmediğini görebiliyoruz. Mesela Apple’ın son dönemde öve öve bitiremediği “focus” özelliğine ben 2000 öncesi symbian işletim sisteminde sahiptim. Samsung’un tüketiciye yararını bile anlatamadığı ekranı katlamayı, hiç beğenmediğimiz Nokia yirmi yıl önce düşünmüştü. Son dönemde büyük markalar, kendilerine yazılım üreten küçük şirketlerin bulduklarını işletim sistemlerine katmaktan ileri gidemiyorlar. Yani yenilik yapmıyorlar. İşte burada gerçek yeniliklerden bahsediyoruz. Roketi ters indirmek, yapay zeka yazılımını açık kaynak kodlu hale getirmek gibi yeniliklerden!

Marka İtibarı : Size “İnsanların güvenini kaybetmektense, para kaybetmeyi tercih ederim” sözünü hatırlatsam eminim hepiniz hangi markadan hatta kimden bahsettiğimi bilecektir. Robert Bosch’un bu sözü şirketinin önüne müthiş bir vizyon koyuyor. Ürün kalitesi, ürünün sağlamlığı, arkasındaki mühendislik ve bunu kullanan pazarlama hepsi kusursuz. İşte marka itibarı böyle bir vizyon koymak ve arkasında duracak sistemi oluşturmaktır.

Türkiye’deki İletişim Gücü : İşte zurnanın zırt dediği yer. Özellikle çok uluslu markaların her birimi Türkiye’de bulunmuyor. Bu durumda geri bildirimler de dahil olmak üzere her alanda iletişim gücü önemli hale geliyor. Bu konuda tabii markanın doğduğu ülkenin dolayısıyla iletişim kültürünün de önemi büyük. O yüzden Çinli teknoloji markalarını bu değerlendirmeye alamadım. Zira iletişim kültürleri Türkiye’de başarısız kalıyor. Bu alanda en iyiler genelde Amerikan şirketleri ve Ukrayna teknoloji şirketleri. Hatta Ukrayna teknoloji şirketleri araya kimseyi koymadan kendi iletişimlerini harika şekilde gerçekleştiriyorlar.

Türkiye’de basın ilişkileri konusu sadece iletişim danışmanlığı şirketinin değil aynı zamanda kurumsal iletişimin hatta pazarlama ekibinin de başarısından geçiyor. Bu konuda en iyi şirket Türkiye’de Logitech. İkincisi ise bence Acer. Acer’ın iletişim danışmanlığı tarafında ne yazık ki eksikleri olsa da, marka pazarlamasından, kurumsal iletişimine kadar her yönden başarılı çalışıyor.

Sosyal Medya İletişimi: Her ne kadar iletişim danışmanlığı şirketlerinin bir kısmı bu işi üstlerine alsalar da, Twitter başında oturan kişi veya ekibin başarısı, o işin başarısını çok etkiliyor. Bazen marka iletişimini ve basın ilişkilerini hiç başaramıyorken sosyal medya ekibi mucizeler yaratabiliyor. Örnek olarak Vodafone aklıma geliyor. Çin şirketlerinin arasından sıyrılan Lenovo bunun iyi iki örneği.

Reklam İletişimi : İletişim alanında en son nokta ise tabii ki reklam. Hangi mecrada ne kadar bulunmak ve hangi mesajı vermek? ( Hayır burada McLuhan demeyeceğim :)

Gelelim Markalara;

LG

Ürün Tasarım : 7/10

Ürün Sağlamlığı : 5/10

Ürün Teknolojisi : 5/10

Marka İtibarı : 7/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 3/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 7/10

Sosyal Medya İletişimi : -

Reklam Gücü : 5/10

Samsung

Ürün Tasarım : 7/10

Ürün Sağlamlığı : 4/10

Ürün Teknolojisi : 8/10

Marka İtibarı : 10/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 4/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 4/10

Sosyal Medya İletişimi : 4/10

Reklam Gücü : 8/10

Apple

Ürün Tasarım : 10/10

Ürün Sağlamlığı : 10/10

Ürün Teknolojisi : 8/10

Marka İtibarı : 9/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 4/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 4/10

Sosyal Medya İletişimi : 10/10 (Apple Genel Merkezi)

Reklam Gücü : 8/10

Siemens

Ürün Tasarım : 8/10

Ürün Sağlamlığı : 7/10

Ürün Teknolojisi : 8/10

Marka İtibarı : 8/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 5/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 4/10

Sosyal Medya İletişimi : -

Reklam Gücü : 8/10

Vodafone

Ürün Tasarım : 5/10 (Türkiye’de evde fiber internet veremeyen tek operatör)

Ürün Sağlamlığı : 10/10 (operatör tarafında voice-data kısmında harikalar)

Ürün Teknolojisi : 10/10

Marka İtibarı : 10/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 7/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 7/10

Sosyal Medya İletişimi : 10/10

Reklam Gücü : 9/10

Logitech

Ürün Tasarım : 10/10

Ürün Sağlamlığı : 10/10 (iPad1 için aldığım klavye bile hala çalışıyor)

Ürün Teknolojisi : 10/10 (Apple için Apple’dan iyi aksesuarlar üretiyorlar)

Marka İtibarı : 10/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 10/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 10/10

Sosyal Medya İletişimi : 8/10

Reklam Gücü : 8/10

HP

Ürün Tasarım : 8/10

Ürün Sağlamlığı : 5/10 (Özelikle prineterları tam anlamıyla pişmanlık)

Ürün Teknolojisi : 5/10 (Yine printerlarından dolayı)

Marka İtibarı : 8/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 8/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 9/10 (İletişim danışmanları başarılı)

Sosyal Medya İletişimi : 5/10

Reklam Gücü : 7/10

Viewsonic

Ürün Tasarım : 7/10

Ürün Sağlamlığı : -

Ürün Teknolojisi : 7/10

Marka İtibarı : 7/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 4/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 3/10

Sosyal Medya İletişimi : -

Reklam Gücü : 5/10

Steel Series

Ürün Tasarım : 7/10

Ürün Sağlamlığı : 7/10

Ürün Teknolojisi : 7/10

Marka İtibarı : 8/10

Türkiye’deki İletişim Gücü : 7/10

Türkiye’de Basın İlişkisi : 4/10

Sosyal Medya İletişimi : -

Reklam Gücü : 5/10