Bülent Vardar

27 Mart 1938’de Ankara’da doğan sinemamızın önemli ismi Kartal Tibet, doğduğu şehirde Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nü bitirdi. Tiyatromuza ve sinemamıza malolmuş pek çok önemli oyuncu da Ankara Devlet Konservatuarı’ndan mezun olmuştu. Tibet’in sanat yaşamı uzun bir süre Ankara'da tiyatro oyunculuğu ile devam etti. Kartal Tibet’in, Ankara’nın sakin sularında devam eden sanat yolculuğu, Suat Yalaz'ın 1960 yılında yarattığı çizgi roman karakteri Karaoğlan ile  kesişince değişti...

Sinemamızda “Dört Yapraklı Yonca” terimi, 1960’larla birlikte yükselişleri başlayan ve şöhretlerini  günümüze kadar taşıyan star oyuncular Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, Fatma Girik ve Filiz Akın’ı tanımlamak için kullanılır. Özellikle bu dört kadın oyuncumuzun sinemamızdaki performansları akıllara kazınmıştır.

Diğer yandan aynı dönemlerde sinemada şöhret basamaklarını tırmanan Ediz Hun, Cüneyt Arkın, İzzet Günay ve Kartal Tibet’i ise, Ayhan Işık ve Ekrem Bora’nın önemine vurgu yaparak, sinemamızın kare asları olarak tanımlamak abartı sayılmamalı... Kare asın en önemli isimlerinden, 1960’ların Karaoğlan serisinin ve romantik melodramlarının unutulmaz ismi oyuncu, senarist ve yönetmen Kartal Tibet 83 yaşında oynadığı  123 film, yönettiği 67 film ve dizi film ve yazdığı 9 senaryoyu arkasında bırakarak sonsuzluğa göçtü.

ANKARA DEVLET KONSERVATUARI MEZUNU

27 Mart 1938’de Ankara’da doğan sinemamızın önemli ismi Kartal Tibet, doğduğu şehirde Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nü bitirdi. Tiyatromuza ve sinemamıza malolmuş pek çok önemli oyuncu da Ankara Devlet Konservatuarı’ndan mezun olmuştu. Tibet’in sanat yaşamı uzun bir süre Ankara'da tiyatro oyunculuğu ile devam etti. Devlet Tiyatrosunda “Köşe Başı” (1952); “Karagöz Amca” (1952); “Mektup” (1953); “Elektra” (1958); “Kaynana” (1958); “Ekmek Parası” (1959); “Caligula” (1960); “Midas’ın Kulakları” (1960) gibi oyunlarda rol aldı.

Kartal Tibet’in, Ankara’nın sakin sularında devam eden sanat yolculuğu, Suat Yalaz'ın 1960 yılında yarattığı çizgi roman karakteri Karaoğlan ile  kesişince değişti. 1960’larda sinemamız büyük bir atılım ve film üretimi içindeydi. Suat Yalaz’ın karakteri de, “Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit” (1965) ismiyle sinemaya uyarlanarak filme çekilmişti. Başrolünde ise Karaoğlan karakterine cuk diye oturan Kartal Tibet vardı.

 ÇİZGİ KARAKTERLER KARAOĞLAN VE TARKAN’A SİNEMADA HAYAT VERDİ

Karaoğlan karakterinin sinema versiyonu tutmuş ve Kartal Tibet’i Türk halkının gönlüne taşımıştı. Karaoğlan serisi Kartal Tibet’in başrolünü oynadığı “Karaoğlan: Baybora'nın Oğlu” (1966) , “Karaoğlan: Camoka'nın İntikamı”, “Karaoğlan: Bizanslı Zorba” (1967), “Karaoğlan: Yeşil Ejder” ve 1972 yapımı “Karaoğlan Geliyor” isimli  filmlerle sürdü.

Kartal Tibet’in kurmaca güçlü karakterleri canlandırdığı filmler, karikatürist ve çizgi romancı Sezgin Burak’ın yarattığı Hun savaşçısı Tarkan’ın maceralarını resmettiği çizgi roman serisinin sinemaya aktarılmasıyla devam etti. Sezgin Burak aynı zamanda “Bizimkiler” (1964) isimli bant karikatür tipinin de yaratıcısıydı. 1969'da sinemaya uyarlanan çizgi karakter “Tarkan”ı, Kartal Tibet  ete, kemiğe büründürdü ve Tarkan bir seri filme dönüştü. İlk filmi “Tarkan: Gümüş Eyer” (1970), ikinci filmi ise 1971'de çekilen “Tarkan: Viking Kanı” takip etti. Arkadan ise “Tarkan: Altın Madalyon” (1972) ve 1973 yapımı olan “Tarkan: Güçlü Kahraman” geldi.

Diğer yandan dönemin önemli bir başka jön prömiyeri olan Cüneyt Arkın da, benzeri bir yolu izleyerek  Malkoçoğlu ve Kara Murat tiplemeleriyle öne çıkmıştı. Sinemamızda tarihi macera filmlerinin popülerliğinin artmasında Arkın da, Kartal Tibet gibi önemli bir rol oynadı. Ayrıca sinemamızın bu iki önemli starının yolu yıllar sonra yönetmen ve oyuncu ilişkisi bağlamında yeniden kesişti. Yönetmenliğini Çetin İnanç’ın yaptığı kült film “Dünyayı Kurtaran Adam”ın (1982), yıllar sonra çekilen versiyonu olan “Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu” (2006) filminde Cüneyt Arkın başrol oyuncusu ve Kartal Tibet ise filmin yönetmeniydi...

AŞK FİLMLERİNİN ARANAN OYUNCUSUYDU

Kartal Tibet oyunculuk döneminde Hülya Koçyiğit ve Ediz Hun ile başrollerini paylaştığı “Hıçkırık” (1965); Hülya Koçyiğit ile “Damgalı Kadın” (1966); Nilüfer Koçyiğit ile “Ölmeyen Aşk” (1966); Türkan Şoray ile “Çalıkuşu” (1966); Hülya Koçyiğit ile “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu” (1967); Hülya Koçyiğit ile “Sarmaşık Gülleri” (1968); Filiz Akın ile “Aşka Tövbe” (1968); Hülya Koçyiğit ile “Küçük Hanımefendi” (1970); Fatma Girik ile “Sevenler Ölmez” (1970); Hülya Koçyiğit ile “Güller ve Dikenler” (1970); Hülya Koçyiğit ile “Seven Ne Yapmaz” (1970); Türkan Şoray ile “Ateş Parçası” (1971); Sema Özcan ile “Kıskanırım Seni” (1970); Hülya Koçyiğit ile “Senede Bir Gün” (1971) gibi melodramatik ve romantik filmlerle  100’den fazla filmde oyunculuk yaptı.

BAŞARILI YÖNETMENLİK DÖNEMİ

Oyunculuk dönemini kapatan Kartal Tibet’in, yönetmenliğe de soyunan bazı star oyunculardan farklı olarak başarılı bir yönetmenlik dönemi oldu. “Tosun Paşa” (1976), “Sultan” (1978), “Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor” (1978), “Umudumuz Şaban” (1979), “Zübük” (1980), “Şalvar Davası” (1983), “En Büyük Şaban” (1983), “Ortadirek Şaban” (1984), “Milyarder” (1986) gibi toplumun sorunlarına değinen, sosyal içerikli sinema filmlerinin; “Süper Baba” (1993); “Bizim Aile” (1995); “Yasemince” (1997); “Hayat Güzeldir” (2008) gibi milyonlara malolan dizi filmlerin yönetmenliğini de yapmıştı.

Kartal Tibet “Gol Kralı” (1980); “Davaro” (1981); “Çarıklı Milyoner” (1983); “Şabaniye” (1984) gibi senaryolara da imza attı. Sinema öğrencisi olduğum yıllarda, yönetmenliğini yaptığı ve benim  de çalışacağım bir filmi ertelenince, yollarımız kesişemedi... Işıklar içinde uyusun.

Kaynaklar:

Evren, Burçak, Türk Sinema Yönetmenleri Sözlüğü, TÜRSAK Türkiye Sinema ve Audiovisüel Kültür Vakfı & Antalya Kültür Sanat Vakfı, 2006