Derin fakirleşme, derin sessizlik

Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı ve AK Parti lideri Tayyip Erdoğan’ın “Anlayan anlar anlamayan anlamaz” çıkışı sonrasında “anladığını” gösterdi, politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 15’e çekti. Böylece faiz, TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamının da 5 puan altına gerilemiş oldu.

Toplantı sonrası yapılan açıklama metninin “anlaşılabilir” kısımlarına göre, Para Politikası Kurulu aralık ayında da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı anladığını gösterecek ve onu üzmeden, sinirlendirmeden faizi yine indirecek.

Döviz kurlarında ise Türk Lirası açısından görülmemiş bir dram yaşandı. Karar sonrasında TL’nin ABD Doları karşısındaki değer kaybı yüzde 4’ü aşarak 11.30’u; euro ise yüzde 4.5’u aşarak 12.85’i gördü.

Açıklamada ilk kez gecikme oldu

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığındaki toplantı sonrası faiz kararı alışılageldiği gibi saat 14.00’te açıklanamadı. Karar, 5 dakika gecikmeli geldi. Gecikmenin, metindeki bazı ifadelerde son anda oynama yapılması nedeniyle olduğu kulislere yansıdı. Karar metninde, faiz indiriminin verilen rakamın dışında muğlak ifadelerle anlatılması da dikkat çeken diğer nokta oldu.

PPK iddialı: Kararlarımız şeffaf, öngörülebilir, veri odaklı

Daha önce “Enflasyondaki yükseliş geçici” diyerek faiz indiren Merkez, bu kez enflasyonun “beklenenden uzun sürebileceğini” belirterek faiz indirdi. Merkez Bankası PPK, kararlarının “şeffaf”, “öngörülebilir”, “veri odaklı çerçevede” olduğunu savundu. toplantısı yapılan açıklama metni şöyle:

Küresel iktisadi faaliyette yılın ilk yarısında yaşanan toparlanma ve aşılama oranlarındaki artışa rağmen salgında yeni varyantlar küresel iktisadi faaliyet üzerindeki aşağı yönlü riskleri canlı tutmaktadır. Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artış uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Başlıca tarımsal emtia ihracatçısı ülkelerde yaşanan iklim koşullarının küresel gıda fiyatları üzerinde olumsuz yansımaları görülmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmekle birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini değerlendirmektedir. Bu çerçevede, gelişmiş ülke merkez bankaları destekleyici parasal duruşlarını sürdürmekte, varlık alım programlarına devam etmektedir.

Cari dengede iyileşmenin sürmesini bekliyor
Öncü göstergeler yurt içinde iktisadi faaliyetin dış talebin de etkisiyle güçlü seyrettiğine işaret etmektedir. Aşılamanın toplumun geneline yayılması salgından olumsuz etkilenen hizmetler, turizm ve bağlantılı sektörlerin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine olanak tanımaktadır. Dayanıklı tüketim malları talebi yavaşlarken, dayanıksız tüketim mallarında toparlanma devam etmektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimiyle yılın geri kalanında yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki iyileşmenin sürmesi beklenmekte, bu eğilimin güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarı hedefi için önem arz etmektedir.

Gıda ve enerji fiyatları enflasyonu tetikliyor
Enflasyonda son dönemde gözlenen yükselişte; gıda ve başta enerji olmak üzere ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve talep gelişmeleri etkili olmaktadır. Para politikası duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu etkileri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, bireysel kredilerle ilgili gelişmeler yakından takip edilmektedir. Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurları, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına yönelik analizleri değerlendirerek politika faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar vermiştir. Kurul, arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin 2022 yılının ilk yarısı boyunca da etkisini sürdürmesini beklemektedir. Kurul, bu etkilerin ima ettiği sınırlı alanın kullanımını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.

Fiyat istikrarı vurgusu
Merkez Bankası, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.
Kurul, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede almaya devam edecektir.”