Çin ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) yakından takip ettiği Tayvan'da yapılan seçimi iktidardaki Demokratik İlerleme Partisi'nin (DPP) başkan adayı Lai Ching-te kazandı. Katılımın yüzde 60 olarak gerçekleştiği seçimde Lai, oyların yüzde 40'nı alarak zaferini ilan etti.

Çin'in üzerinde hak ettiği Tayvan'da yapılan seçimde sandıkların kapanmasının ardından oy sayımı yapıldı. Çin'e karşı ABD'nin destek verdiği ülkede gerilim içinde geçen seçimden iktidardaki Demokratik İlerleme Partisi ilk sırada çıktı.

Daha önce Tayvan'ın Birleşmiş Milletler Temsilcisi olarak görev yapan Lai, 19,5 milyon seçmenin bulunduğu ülkede 5 milyon oya ulaştı.

Lai'nin en büyük rakibi, Çin'e yakınlığıyla bilinen Kuomintang (KMT) Partisi'nin milliyetçi adayı Hou Yu-ih, yenilgiyi kabul etti.

Hou destekçilerine, "Burada Lai Ching-te'yi seçilmesinden dolayı kutluyorum" dedi.

Çin-Tayvan anlaşmazlığının ve askeri gerilimin sebebi ne?

İkinci Dünya Savaşı'nın bitmesi ile Tayvan'da 1895'teki Birinci Çin-Japon savaşından bu yana süren Japon işgali son buldu.

Ada, o sırada Çin Cumhuriyeti'nde iktidarda olan Milliyetçi Parti (Koumintang/KMT) himayesine girdi. Bu dönemde Ada'nın yerli halkı ile Koumintang yönetimi arasında gerilimler meydana geldi.

1947'de, "28 Şubat" vakası olarak anılan isyan girişimi Milliyetçiler tarafından kanlı şekilde bastırıldı.

O dönemde, ana karada Çin Komünist Partisi (ÇKP) ile KMT arasında kanlı bir iç savaş patlak verdi.

Savaş, 1949'da Komünistlerin kesin zaferiyle sonuçlandı.

Mao Zedong liderliğindeki ÇKP, 1 Ekim'de Pekin'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) kuruluşunu ilan etti.

Yenik düşen KMT mensupları ise Komünistlerin deniz gücünün zayıf olmasından yararlanarak Tayvan Adası'na çekildi.

Çan Kay-şek önderliğindeki partizanlar, 1912'de kurulan Çin Cumhuriyeti'nin (ÇC) egemenliğinin Ada'da devam ettiğini belirterek Aralık 1949'da Taipei'yi geçici başkent ilan etti.

Taraflar arasındaki savaş hali 1979'a kadar sürdürdü.

İlk olarak KMT güçleri Haziran 1949'da tüm Çin limanlarının kapatıldığını ilan ederek, bölgeden geçen yabancı gemilere müdahaleye başladı.

O yıllarda Çin ana karasında demir yolu ağı yaygın olmadığından bu müdahale kuzey ve güney Çin arasındaki ticareti sekteye uğrattı. ÇHC'nin ilanının hemen ardından Komünistler Ekim 1949'da Tayvan Boğazı'nda KMT kontrolündeki Kinmen (Quemoy) Adaları'na saldırı başlattı.

Milliyetçiler saldırıyı püskürterek Komünistlerin Tayvan'a ilerlemesini önledi.

Komünistler ertesi yıl düzenledikleri saldırılarda başarılı oldu. Nisan 1950'de güneybatıdaki Hainan Adası'nı, mayısta Cıciang eyaleti açığındaki Couşan Adası'nı, ağustosta ise Guangdong eyaleti açığındaki Vanşan Adası'nı ele geçirdi.

(Kaynak:Euronews)