Yine sel tedbirsizlik can kaybı

“Sel ve heyelan felaketi yaşanan Rize’de hayatını kaybedenlerin sayısı 7’ye yükseldi; kaybolan 1 kişiyi arama çalışmaları sürüyor.” Haberleri açtığınızda karşılaşabileceğiniz olağan bir cümle… Ancak bu cümle Doğu Karadeniz’deki kentler için uzun yıllardır kuruluyor ve ne yazık ki değişmeyen şey, kurallara aykırı yapılaşma ve insanların ölümü oluyor. Doğu Karadeniz’in 92 yıllık sel kâbusundaki kaybı 667 can…
Rize’de önceki akşam saatlerinde başlayan sağanakta 7 saatte metrekareye 220 kilogram yağmur yağdı. Ve “Kader” dedikleri ama doğaya uygun olmayan yapılaşmaya seyirci kalınca ve altyapı hazırlığı yapmayınca o acı tablo bir kez daha karşımıza çıktı. Kentin 6 ilçesinde dereler taştı, sel ve heyelan nedeniyle yollar geçit vermedi.
Muradiye Beldesi’nde heyelan sonucu çöken evin enkazı altında kalan Nuri Cemal Mert (67) ve Batuhan Delihasan (45) hayatını kaybetti. Güneysu ilçesi Ballıdere köyünde heyelan sonucu çöken evin enkazı altında kalan Ayşe Karali’nin (28) de cansız bedenine ulaşıldı. Hacere Mert (75), Adem Yanık ile Aynur ve Mustafa Karali’den sonra Ayşe Karali hayatını kaybetti.
Güneysu’da derenin taşması sonucu ilçe merkezini su bastı. İlçede bazı ev ve iş yerlerinin zemin ve bodrum katları selin sürüklediği moloz, taş ve odunlarla kaplandı, otomobiller gömüldüğü moloz yığınlarında kayboldu.
BAKAN KURUM: TOKİ HIZLA EV YAPACAK
Şehircilik Bakanı Murat Kurum, “Daha önce Giresun Dereli’de olduğu gibi burada da konutlarımızın inşasını TOKİ vasıtasıyla hızlı bir biçimde yapacağız. Taşkın riski altındaki binaların taşınmalarını hızlı bir biçimde yapacağız. Tek katlı ve zemin artı 2 ve 3’ü geçmeyecek şekilde ve taşkın riski olmayan yerlere yapacağız” dedi.
BAKAN SOYLU: 5 MİLYON LİRA AKTARACAĞIZ
Önceki geceden kente giden İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Rize İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nde yetkililerle görüştü.
Bakan Soylu, sabah itibarı ile Çevre Şehircilik Bakanlığı bünyesindeki ekiplerin hasar tespit çalışmalarına başlayacağını kaydetti. İlk etapta 5 milyon liralık kaynak aktarılacağını da açıklayan Soylu, “Güneysu’da gece haliyle 20’ye yakın esnafın hasar aldığını gördük. İlk etapta hasar alan evler, esnaflar tüm bunlarla ilgili olarak ilk etapta 5 milyonluk kaynak aktaracağız. Heyelan bölgesine gündüz gözüyle tekrar bakacağız ve alabileceğimiz tedbirleri göreceğiz. Derelerin ıslah edilmesi, kanala alınması konusunda atılan adımlar daha büyük hasarlar oluşmasına bir engel teşkil etti. Elbette ki coğrafyanın bize bir takım sorumluluklar getirdiği apaçık ortada. Daha tedbirli şekilde bu coğrafyadaki yapılanmaları ortaya koymak bizim temel sorumluluğumuzdur. Geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz” diye konuştu.

“Evden çıktım, çöktü, 3 kişi enkazda kaldı”
Rize’nin Muradiye beldesinde çöken 3 katlı evden saniyeler önce çıkarak, enkaz altında kalmaktan kurtulanlar ise o anları anlattı. Ömer Mert, “Çok şiddetli yağmur yağıyordu, dere taşmıştı. Her yeri kontrol ettik, sıkıntı yoktu. Komşularımıza gittik, sohbet ettik. Dereden şiddetli su gelmeye başlayınca ‘Evi terk edelim’ dedim. Ben sosyal medyadan canlı yayın yaparak birilerinin bizi görmesini istedim. Komşumun evinden çıkınca bir anda arkamda sesi duydum ve dönüp baktığımda evin çöktüğünü fark ettim. Kıyamet kopmuş gibi oldu, çok korktuk. Biz kurtulduk ama 3 kişi enkaz altında kaldı” dedi. Ayşe Mert de “Biz 4 kişi yıkılan evdeydik. Dükkana su bastığı için dere ağzına müdahale etmek istiyorduk. Enkaz altında kalan Cemal Amca ‘Bize gitmeyin’ dedi. Enkaz altında kalan Batuhan Delihasan da ‘Ben evde duracağım’ dedi. Biz evden çıktık, 10 metre uzaklaştım ki ev yıkıldı. O anları unutamıyorum” diye konuştu.
ÇAYKUR’un 2 fabrikası hasar gördü
Rize’de meydana gelen sel ve heyelanlarda Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (ÇAYKUR) ait 2 yaş çay fabrikası da hasar gördü. Çay-Kur’a ait Büyükköy ve Ambarlık çay fabrikaları, sel nedeniyle devre dışı kaldı. ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, selden etkilenen fabrikaların en kısa sürede devreye alınacağını duyurdu.

Doğu Karadeniz’in 92 yıllık afet bilançosu: 667 ölü

Doğu Karadeniz Bölgesi illeri arasında yer alan Artvin, Giresun, Rize, Gümüşhane, Ordu ve Trabzon illerinde 1929 ve 2019 yılları arasında şiddetli yağışlar nedeniyle çok sayıda heyelan, taşkın ve sel yaşandı. 90 yılda meydana gelen 60’ı aşkın büyük sel, heyelan ve taşkın olaylarında toplam 667 kişi hayatını kaybetti. Doğu Karadeniz’de 1929’dan beri sel, heyelan ve taşkınlar:
1929 Trabzon’un Of ilçesinde heyelan: 146 ölü
1959 Giresun’un Tirebolu ve Görele ilçelerinde ve Trabzon ve Rize’de taşkın: 13 ölü
1963 Trabzon’un Gürbulak mahallesinde taşkın: 3 ölü
1963 Trabzon’un Akçaabat ilçesinde taşkın: 2 ölü
1965 Giresun ve Trabzon’da taşkın: 2 ölü
1973 Rize’nin İyidere ve Hemşin ilçelerinde taşkın: 4 ölü
1973 Rize’nin Güneysu, Kalkandere ilçelerinde Pazarköy köyünde heyelan: 4 ölü
1974 Gümüşhane’nin Harşit köyünde taşkın: 3 ölü
1977 Rize’nin Pazar ilçesi ve Hemşin deresinde taşkın: 6 ölü
1981 Rize’nin Pazar ilçesinde sel: 27 ölü
1982 Rize’nin İkizdere ilçesinde heyelan: 8 ölü
1983 Rize’nin Pazar ve Fındıklı ilçelerinde taşkın heyelan: 27 ölü
1985 Rize’de sel: 10 ölü
1988 Rize’nin Pazar Ardeşen ve Fındıklı ilçelerinde heyelan: 3 ölü
1988 Trabzon’un Maçka ilçesi Çatak köyünde heyelan: 68 ölü
1990 Trabzon’un Akçaabat ilçesi, Değirmendere ve Söğütlü mahallerinde sel: 57 ölü
1990 Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde heyelan: 51 ölü
1995 Rize’nin Güneysu, Ardeşen ve Pazar ilçelerinde sel ve heyelan: 9 ölü
1996 Trabzon’un Of ilçesinde taşkın: 9 ölü
1997 Giresun’da taşkın 5: ölü
1998 Trabzon Sürmene’de ve Köprübaşı’na bağlı Beşköy beldesinde sel ve heyelan: 50 ölü
2001 Rize’nin Güneysu ilçesi ve Taşlıdere mahallesinde sel ve heyelan: 10
2002 Rize’nin Güneysu ve Çayeli ilçeleri ve Taşlıdere mahallesinde sel ve heyelan: 34 ölü
2005 Rize’nin İyidere ve İkizdere ilçelerinde sel: 1 ölü
2005 Trabzon’un Of ilçesi Solaklı deresinde sel: 7 ölü
2005 Rize’nin Çamlıhemşin ve Çayeli ilçelerinde sel: 4 ölü
2005 Rize’nin Taşlıdere mahallesinde taşkın: 2 ölü
2005 Rize’nin Veliköy köyünde taşkın: 5 ölü
2005 Trabzon’un Hayrat ilçesinde heyelan:1 ölü
2006 Artvin’in Arhavi ilçesinde heyelan: 1 ölü
2006 Giresun’da taşkın: 2 ölü
2006 Rize’nin Güneysu ilçesinde heyelan: 3 ölü
2009 Rize’nin Kalkandere ilçesinde heyelan: 1 ölü
2009 Artvin’in Şavşat ilçesinde taşkın: 5 ölü
2009 Ordu’nun Perşembe ilçesinde heyelan: 2 ölü
2009 Giresun’un Bulancak ilçesinde sel: 1 ölü
2009 Ordu’da sel: 2 ölü
2009 Giresun’da sel: 1 ölü
2009 Artvin’in Şavşat ilçesinde sel: 5 öldü
2009 Artvin’in Borçka ilçesinde taşkın: 5 ölü
2009 Trabzon‘da heyelan: 2 ölü
2009 Trabzon’da sel: 2 ölü
2010 Giresun’un Dereli ilçesinde sel: 1 ölü
2010 Giresun’un Yağlıdere ilçesinde heyelan: 2 ölü
2010 Rize’nin Kalkandere ilçesinde sel: 1 ölü
2010 Rize’nin Gündoğdu mahallesinde sel, taşkın ve heyelan: 15 ölü
2010 Rize’nin Gündoğdu mahallesinde sel: 11 ölü
2011 Trabzon’un Sürmene ilçesinde heyelan: 1ölü
2013 Trabzon’un Yomra ilçesinde sel: 2 ölü
2015 Artvin’in Hopa ilçesinde sel ve heyelan: 8 ölü
2016 Trabzon’un Beşikdüzü ilçesinde sel ve heyelan: 3 ölü
2016 Rize’nin Pazar ilçesinde sel ve taşkın: 2 ölü
2016 Rize’ Kalkandere ilçesi Ormanlı köyünde taşkın: 1 ölü
2016 Rize’nin Fındıklı ilçesinde taşkın ve sel: 1 ölü
2016 Ordu’da sel: 4 ölü
2017 Rize’nin Çayeli ilçesi Kaptanbaşı mahallesinde sel ve taşkın: 1 ölü
2017 Rize’nin Çayeli ilçesinde sel: 1 ölü
2019 Trabzon’nun Araklı ilçesinde sel ve taşkın: 7 ölü
2019 Rize’de (6 Ağustos) sel heyelan 1 kişi selde kayboldu.
2020 Artvin’de (13 Temmuz) sel ve heyelanda 4 kişi öldü.
2020 Rize’de (14 Temmuz) sel ve heyelanda 2 kişi öldü.
2020 Giresun (22 Ağustos) sel ve heyelan 8 kişi öldü.
2021 Rize sel ve heyelan 8 kişi öldü.