Mart ayında ifade özgürlüğü davaları: 63 duruşma, 245 sanık, 19 karar

Türkiye'de ifade özgürlüğüne dair davaların yoğunlaştığı Mart 2025, adliye koridorlarında geçen bir ay olarak kayıtlara geçti. Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) derlediği verilere göre, ay boyunca toplam 63 duruşma yapıldı, 245 kişi hakim karşısına çıktı. Bunlar arasında 120 gazeteci, 30 avukat, 86 aktivist ve çok sayıda sanatçı, akademisyen ve siyasetçi yer aldı.

İmamoğlu eylemlerinde gözaltına alınan gazeteciler gündemdeydi

Mart ayının en dikkat çeken gelişmelerinden biri, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na destek amacıyla yapılan eylemler sırasında gözaltına alınan 13 gazetecinin yargılandığı davalar oldu. Bu gazetecilerden 7’si, beklenmedik bir şekilde tutuklanmış, ancak daha sonra tahliye edilmişti.

Mahkemelerde karar çıkan davalar

Mart ayında görülen davaların 19’unda karar verildi. 7 davada sanıklar beraat ederken, 12 davada cezai yaptırımlar uygulandı. Öne çıkan bazı dosyalar şöyle:

• İstanbul Barosu davası: Baro Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve yönetimi görevden alındı. Mahkeme, bir ay içinde yeni seçim yapılmasına hükmetti.

• Eylem Babayiğit: “Örgüt üyeliği” suçlamasıyla 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası aldı, aynı duruşmada tahliye edildi.

• Sezai Sarıoğlu: Sosyal medya paylaşımları nedeniyle “örgüt propagandası” suçundan aynı süreyle cezalandırıldı.

• Nevşin Mengü: Salih Müslim röportajı gerekçe gösterilerek 1 yıl 3 ay hapis cezası aldı.

• Cihan Çelik: Yurt dışındaki etkinlikte söylediği şarkı nedeniyle 1 yıl 3 ay hapse mahkûm edildi.

• Nasuh Mahruki: YSK Başkanı hakkındaki sözleri nedeniyle “halkı yanıltıcı bilgi yaymak”tan 11 ay 20 gün hapis cezası aldı.

• Merdan Yanardağ: TELE1’deki yorumları gerekçe gösterilerek “devleti aşağılama” suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.

• Özgür Gündem: Gazetenin yöneticilerine birleşen dosyalardan çeşitli sürelerde hapis cezaları verildi.

• Kadıköy eylemi davası: 2019'daki kayyum protestosunu takip eden gazetecilerin de aralarında olduğu 40 kişi, “2911 sayılı kanuna muhalefet”ten 5 ay hapis cezası aldı.

Beraat kararları: Cumartesi Anneleri ve daha fazlası

• Cumartesi Anneleri: 700. hafta buluşması nedeniyle yargılanan 46 kişi beraat etti.

• Tunca Öğreten & Murat Baykara: “Met Çıkmazı” belgeseli nedeniyle yargılanan iki gazeteci suçsuz bulundu.

• Levent Gültekin: Cumhurbaşkanına hakaret davasından beraat etti.

• Evrim Kepenek: Deprem sonrası yaptığı bir paylaşım nedeniyle yargılandığı davadan beraat etti.

• İris Mozalar: “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlaması düşürüldü.

• Yusuf Eryazğan: Aşı temininde yaşanan sıkıntıları gündeme getirdiği için yargılanan doktor beraat etti.

• Vice News ekibi: Diyarbakır’da belgesel çekimi sırasında gözaltına alınan 4 kişi suçsuz bulundu.

• Barış Pehlivan & Halk TV: Yargı görevini etkileme suçlamasından beraat ettiler, diğer suçlamalar için uzlaşma süreci başlatıldı.

Karar çıkmayan ama takip edilen davalar

Mart ayında sonuçlanmayan ancak dikkatle izlenen davalarda da çok sayıda gazeteci, hak savunucusu ve sanatçı yargılandı. Aralarında Furkan Karabay, Sedef Kabaş, Zeynep Kuray, Metin Cihan, Hayko Bağdat, Ferhat Tunç, Ayşenur Arslan, Kazım Öz gibi isimlerin bulunduğu onlarca kişi farklı suçlamalarla hâkim karşısına çıktı.

Ayrıca Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri, 1 Mayıs Mahallesi gözaltıları ve Tarlabaşı Toplum Merkezi’nin kapatılmasıyla ilgili davalar da mart ayının gündemindeydi. Pek çok duruşma, savunmaların tamamlanmaması, mütalaaların hazırlanması veya sanıkların henüz yakalanmamış olması gibi nedenlerle ertelendi.