Kimya Mühendisleri Odası'ndan 'sahte içki' açıklaması: Vergileri artırmanın sonucu

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kimya Mühendisleri Odası, ölüme ve nörolojik hasara yol açan içki zehirlenmelerine ilişkin yazılı bir basın açıklaması yaptı.

Kaçak ve sahte alkollü içeceklerin tüketiminin arttığına dikkat çekilen açıklamada, yüksek vergi oranlarına vurgu yapılarak, "Vergileri artırmak, halkı kaçak ve sahte içki tüketmeye itmektedir" denildi.

Sahte ve kaçak içkinin ölüm riski taşıdığına işaret edilen açıklamada, "Vergi artırımı ile alkol tüketiminin azaltılması birçok ülkede denenmesine rağmen sonuç alınamamıştır. Vergileri artırmak, halkı kaçak ve sahte içki tüketmeye itmektedir" ifadelerine yer verildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı'na çağrı yapan Kimya Mühendisleri Odası, denetimlerin artırılmasını istedi.

Açıklamanın tamamı şöyle:

"2011, 2015, 2019, 2020, 2022 yıllarında söylemiştik ısrarla yine söylemeye devam edeceğiz. Ölümlere ve kalıcı organ hasarlarına yol açan kaçak ve sahte alkollü içeceklerin üretimi, tüketimi ve fiyatlandırılması ile ilgili mevcut durum ciddi olarak gözden geçirilmelidir. Kaçak içki üretimi ve kullanımı ile yurttaşlarımıza, çevreye ve ülke ekonomisine ciddi olarak zarar verilmektedir.

Ölüme ve nörolojik hasara yol açan içki zehirlenmeleri (metil alkol, izopropil alkol) son on yılda sık yaşanan bir toplumsal sorun haline gelmiştir. İstanbul‘da 1 Kasım‘dan bugüne kadar 73 kişi sahte alkolden zehirlendikleri şüphesiyle hastaneye kaldırılmış, hastanede tedavi altına alınan 37 kişi hayatını kaybederken, 17 kişinin ise tedavisine devam edildiği öğrenilmiştir. 19 kişi tedavileri sonrası taburcu edilmiştir. Alkollü içeceklerden alınan yüksek ÖTV nedeniyle standart dışı üretim yapılan işletmelerde kullanılan metil alkol sebebiyle daha önceki yıllarda da onlarca yurttaşımız hayatını kaybetmiştir. Sahte içki üretimi ve kullanımı ile yurttaşlarımıza, çevreye ve ülke ekonomisine ciddi olarak zarar verilmektedir. Alkollü içeceklerdeki ÖTV düşürülmeli bununla beraber alkol satışı ve bulundurulması konusunda denetimler artırılmalıdır. Alkol bağımlılığı ile mücadele, bilinçlendirme ve sosyal destek ile mümkündür.

"Kaçak içki üretimi yaygınlaştı"

Yıllardır, yetkilileri ve kamuoyunu gerçekleştirdiğimiz sempozyumlar ve farklı zamanlarda yayınladığımız basın bildirileri ile uyarmaktayız. Son on yılda alkollü içkilere getirilen yüksek ÖTV ve toplumsal baskı bu içecekleri tüketen ve üretenleri zor duruma sokmuştur. Alkollü içkilerden alınan vergi içki fiyatının yaklaşık %46'sıdır. Bu durum sağlıklı üretim yerine maliyetleri farklı kimyasal kullanarak yapılan kaçak içki üretimini yaygınlaştırmıştır.

Sahte içki ve kaçak içki birbirinden farklıdır. Evlerde basit damıtma usulüyle yapılan alkollü içecekler kaçak içki statüsüne girer. Sahte içki denildiğinde; piyasada bulunan bir markayı ambalajı ile taklit edip, haksız kazanç sağlamaktır. Her iki yöntem de oldukça risklidir. Alkol ve alkollü içki üretimi uzmanlık isteyen bir kimyasal prosestir ve mutlaka kimya mühendisleri kontrolünde, endüstriyel şartlarda, resmi otoritelerden izin alınarak yapılmalıdır. Aksi taktirde ölümlü ve zehirlenmeli vakaların son bulması veya en aza indirilmesi mümkün olmayacaktır.

"Vergileri artırmak çözüm değil"

Ayrıca, alkollü içkilerin ana hammaddesi etil alkol yerine daha ucuz ve ulaşılması daha kolay olan metil alkol kullanılması oldukça tehlikelidir. Etil alkol; şeker ve nişasta içeren maddelerin alkol fermantasyonu ve takiben damıtma işlemleri ile üretilen renksiz, berrak, kendine has kokusu olan ve kaynama noktası 78,3 °C olan bir maddedir. Metil alkol ise endüstriyel kullanımı olan bir üründür. Gıda maddelerinin üretiminde girdi olarak kullanılması kesinlikle yasaktır ve kullanılamaz. İçilmesi ile oksitlenerek vücutta formik asit ve formaldehite dönüşür. Bunlar vücut içerisinde hasara yol açan maddelerdir. Metil alkol ile üretilmiş bir içeceği tüketen kişinin farkına varması neredeyse imkânsızdır. İçerisindeki metil alkol oranı yüksek bir alkolle ya da tamamen metil alkolle üretilmiş içeceği içen kişinin önce merkezi sinir sistemi etkilenir, kullanım miktar arttıkça dolaşım sistemi sorunları, solunum bozuklukları, ishal, sara nöbetleri, felç, körlük, koma hali ve nihayetinde ölüm meydana gelir.

İçki tüketimini azaltmak için vergileri artırmanın bir çözüm olmayacaktır. Vergi artırımı ile alkol tüketiminin azaltılması birçok ülkede denenmesine rağmen sonuç alınamamıştır. Vergileri artırmak, halkı kaçak ve sahte içki tüketmeye itmektedir. Sahte ve kaçak içki, ölüm riski oluşturmaktadır. Uzun vadede kronik organ hasarlarına neden olmaktadır. Kaçak içki üretimini engellemek Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sıkı denetimleri ile mümkündür. Sahte ve kaçak içkinin riskleri topluma farklı iletişim kaynakları ile anlatılarak toplumun bilinçlendirilmesi sağlanmalıdır. Bu konuda Kimya Mühendisleri Odası olarak üzerimize düşen çalışmaları ve takibi yapacağımızı kamuoyuna duyururuz."