Başkanların, iki görevi birlikte yürütmesinde “yasal engel yok”
Millet İttifakı krizinin aşılması için bulunan “Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın yetkili, icracı iki cumhurbaşkanı yardımcısı olması” formülü Cumhur İttifakı’nın hoşuna gitmedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın danışmanları, başkanların cumhurbaşkanı yardımcısı olmasının Anayasa ihlali olacağını ileri sürdü. Anayasa hukukçusu İbrahim Kaboğlu, istifaya gerek olmadığını, seçimlerden sonra yasal düzenleme yapılabileceğine işaret etti. Valilerin belediye başkanlıklarına kayyım atanmasını örnek göstererek iki görevin aynı anda yapılmasına yasal engel olmadığını savunanlar da var.
AKP’DEN “ANAYASA”LI İTİRAZ
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, İmamoğlu ve Yavaş’ın Cumhurbaşkanı yardımcısı olması formülünün hukuk dışı olduğunu ileri sürdü. Uçum, sosyal medyadan “Anayasaya göre vesayet makamı ile belediye başkanlığı asla birleşemez (m.127/5). Aynı kişinin hem CB Yardımcısı hem Belediye Başkanı olması Anayasanın açık ihlalidir. Küresel sömürgecilerin planları ve dar çıkarlar için hukuk dışı ve abes çözüm arayışları boştur. Halk hesabını sorar” dedi.
Cumhurbaşkanı Danışmanı Ayhan Oğan da sosyal medya paylaşımında “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde güçlü, daha güçlü, cumhurbaşkanı yardımcısı gibi bir makam yoktur. Seçilmiş cumhurbaşkanının yetkilerini başkalarının kullanması anayasa aykırıdır. Bu kadar cahillik ancak talimle mümkündür” ifadelerini kullandı.
YASAL DÜZENLEME İLE ÇÖZÜLÜR
Anayasa hukukçusu ve CHP Milletvekili İbrahim Kaboğlu ise bu formülün bazı koşullarla gerçekleştirilebileceğini belirtti. Kaboğlu, resmi olarak Cumhurbaşkanı Yardımcılığı adaylığı statüsü olmadığı için seçime kadar iki belediye başkanının görevden ayrılmasına gerek olmadığını ancak seçimden sonra Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanmaları durumunda bu görevden ayrılmaları gerektiğini söyledi. Kaboğlu’na göre İmamoğlu ve Yavaş’ın Cumhurbaşkanı Yardımcılığı’na “geç” atanmaları da bir formül olarak düşünebilir. Zira bu seçimden 10 ay sonra yerel seçimler var… Özetle; 10 ay sonra Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı görevine atanacakları konusunda şimdiden bir vaat verilirse bu uygulanabilir. Diğer çözüm ise yasal değişiklik ile hem belediye hem de Cumhurbaşkanı yardımcılıklarını beraber yürütebilmek…
ALTIPARMAK’TAN DANIŞMANLARA YANIT
Hukukçu Kerem Altıparmak da Uçum’un tweetini alıntılayarak “Siz “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” diyen açık Anayasa hükmüne bile çözüm bulmuş, üçüncü kez adaylıkta sorun görmemiş bir hukukçusunuz. Hiçbir açık ifade içermeyen 127/5’e mi takıldınız? Yapılır ona da ihtiyaca uygun bir yorum” yanıtını verdi.
Oğan’a da yanıt veren Altıparmak, “Getirdiğiniz sisteme göre yürütme yetkisine ilişkin her konuda Cumhurbaşkanı kararname çıkarabilir. (AY 104) O kararnameyle de Cumhurbaşkanı yardımcısı bizzat CB tarafından güçlü, çok daha güçlü yapılabilir. Kararnameler yasalarla çatışmadığı sürece Anayasa’da buna bir engel yok” ifadelerini kullandı.
ANAYASA VE KANUNLAR NE DİYOR?
Ankara Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Koordinatörü Volkan Gültekin de yaptığı açıklamada Anayasa ve Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerine işaret ederek seçimden sonra Yavaş ve İmamoğlu’nun iki görevi birlikte yapmalarında yasal engel bulunmadığını vurguladı. Belediye Kanunu’nun 37/2 maddesine işaret eden Gültekin, bu maddenin sadece Belediye Başkanı’nın, siyasi partilerin yönetim ve denetim görevlerinde bulunmalarını yasaklar. Bakan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı olmalarında yasal bir engel bulunmamaktadır.
Belediye Kanunu’nun 40. maddesine göre; Belediye Başkanı, başka bir sebeple görevinin başında olmadığı zaman yerine bir vekil atayabilir. Bu vekilin, belediye meclisinin onayına gerek yoktur. Dolayısıyla, belediye başkanlıklarının el değiştirmesi söz konusu olmaz.
Anayasa’nın 106. maddesi, milletvekilinin Bakan olması halinde görevi sona erer diye düzenlenmiştir. Diğer kamu görevlileri için bir engel yoktur.
KAYYIM ÖRNEĞİ
Uçum’un itirazına işaret eden Gültekin “Anayasa’nın 127/5 maddesi gerekçe gösterilerek vesayet makamı ile belediye başkanlığı görevi birleşemez diyenler, vesayet makamı olan Valilik görevi ile kayyum olarak atanan belediye başkanlık görevinin nasıl birleştiği konusunda da herhalde bir cevapları vardır. Dolayısıyla elmalar ile armutları birbirine karıştırmamak lazım. Nasıl ki vali hem valilik hem de belediye başkanlığı yapabiliyorsa, Cumhurbaşkanı Yardımcısı da hem cumhurbaşkanlığı yardımcılığı hem de belediye başkanlığı yapabilir” ifadelerini kullandı.
