Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ‘Kavala ve Demirtaş davasını’ görüşüyor: Yaptırım kararı masada
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Türkiye’nin Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş davasında AİHM kararına uymamasını değerlendirecek. Bakan yardımcıları düzeyinde yapılacak toplantılarda yaptırım kararı çıkıp çıkmayacağı bilinmiyor
BBC'de yer alan habere göre Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, bugün başlayan ve 3 gün sürecek toplantılarda, Türkiye’nin Osman Kavala davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) aldığı kararlara uymamasını ele alacak. Komite, geçen yıl başlattığı “ihlal prosedürü” kapsamında Türkiye’ye yaptırım uygulayıp uygulamamayı da değerlendirecek. Toplantı bakan yardımcıları düzeyinde olduğundan yaptırım konusunda yol haritası belirlenebilir.
Komitenin ele alacağı dosyalar arasında tutuklulukları süren iş insanı Osman Kavala ile eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın başvuruları da bulunuyor.
Yaptırım kararı
AİHM, her iki davada da başvuru sahiplerinin insan haklarının ihlal edildiğine hükmetmiş ve Türkiye’den serbest bırakılmalarını talep etmişti. AİHM, 2017’den bu yana tutuklu olan Kavala'nın davasında kararın uygulanmaması üzerine konuyu Bakanlar Komitesi’nin gündemine getirmiş ve Türkiye hakkında “ihlal prosedürü” başlatılmıştı. İhlal prosedürüne göre, AİHM kararına uymayan ülke hakkında yaptırım kararı alınabiliyor.
Türkiye’nin mektubu
Komite toplantısı öncesi Bakanlar Komitesi’ne iki ayrı mektup gönderen Türkiye’nin Avrupa Konseyi Nezdindeki Daimi Temsilciliği, Türkiye’de yargının tarafsız ve bağımsız yapısının anayasa tarafından güvence altına alındığı, yargı kararlarını etkilemenin ceza gerektiren bir suç olduğu ve yapısı eleştirilere neden olan Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) da bağımsız ve tarafsız işleyen bir kurum olduğu değerlendirmesini yaptı.
AYM kararı beklenilsin denildi
Daimi temsilcilik, 28 Kasım’da gönderdiği diğer mektupta, Kavala’nın Türk Ceza Kanunu’nun 312. maddesine göre "hükümeti devirme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırıldığını ve kararın kesinleştiğini kaydetti.
Kavala’nın Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı iki ihlal başvurusu olduğunu anımsatan daimi temsilcilik, Türkiye’nin Avrupa Konseyi ile bu konudaki işbirliğini devam ettirme arzusuna vurgu yaptı.
Daimi temsilcilik, Bakanlar Komitesi’ne gönderdiği ayrı bir mektupta Selahattin Demirtaş davasıyla ilgili Ankara’nın görüşünü aktardı ve Demirtaş’ın Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurusunun sonuçlanmadığını, dolayısıyla Bakanlar Komitesi’nin kararı beklemesi gerektiğine işaret edildi.
Kavala’nın avukatları: Hemen serbest bırakılmalı
Kavala’nın avukatları toplantı öncesinde Bakanlar Komitesi’ne gönderdikleri 1 Aralık tarihli mektupta, dava kapsamında son dönem gelişmeleri değerlendirdiler ve taleplerini ilettiler
Türk yargısının AİHM kararlarını uygulamayı reddetmesinin hem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) hem de Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nı zayıflattığını vurgulayan avukatlar, AYM’nin Kavala’nın 6 yılı aşan tutukluğunun son bulması için artık adım atması çağrısında bulundular.
‘AİHM kararlarını uyma oranı yüzde 90’
Avrupa Konseyi, Türkiye hakkında ihlal prosedürünü işletme kararını Temmuz 2022’de almış ancak Türkiye’de Mayıs 2023 seçimlerini gözeterek karar alma sürecini ertelemişti.
Bu süreçte, Türkiye ile diyaloğu artıran Avrupa Konseyi, hem teknik hem de siyasi düzeyde Kavala kararının uygulanması için girişimlerde bulundu ancak sonuç alamadı.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric’in 13 Kasım’da gerçekleştirdiği resmi Türkiye ziyaretinde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile yaptığı görüşmenin en önemli gündem maddesini de yine Kavala davası ve ihlal prosedürü oluşturdu.
Fidan, 20 Kasım’da bakanlığının bütçesiyle ilgili TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan toplantıda, AİHM kararlarının gündeme getirilmesi üzerine, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ile yaptığı görüşmeyi anlatmış ve Türkiye’nin AİHM kararlarına uyma oranının yüzde 90 civarında olduğunu kaydetmişti.
Yaptırım kararı çıkar mı?
Bakanlar Komitesi’nin bu toplantısında karar çıkıp çıkmayacağı bilinmiyor.
Siyasi etkisi olan önemli kararların bakan yardımcıları düzeyinden çok bakanlar seviyesindeki toplantılarda ele alındığı kaydediliyor.
Bakan yardımcılarının, uygulanabilecek yaptırımlara ilişkin görüşleri değerlendirebilecekleri ve bakanlar seviyesindeki toplantılara bir yol haritası metni sunabilecekleri belirtiliyor.
Nihai yaptırım kararının ise Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) ve Bakanlar Komitesi’nin ortaklaşa yapacakları değerlendirmelere göre şekilleneceği kaydediliyor.
