AKP ile çalışırken iyi, CHP ile çalışırken ajan: Özmen ailesi ne yaptı, Türkiye'nin uçak projesi neden hayata geçmedi?

Gazete Pencere - CHP liderinin beraber çalışacağını açıkladığı SNC şirketine AKP'li sosyal medya kullanıcıları tarafından "ajan" suçlaması yöneltildi. SNC, 2015'te Türkiye'nin ilk yerli uçağını yapmak üzere hükümet tarafından görevlendirilmiş ancak projede "yüzde 70 yerlilik" pürüzü çıkmıştı. Bu "pürüz" yüzde 51 oranında yerlilik oranına sahip olduğu açıklanan Togg'da önemsenmedi.  

Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Atatürk Havalimanı'nı uzay merkezine çevirirken ABD'deki Sierra Nevada Corporation (SNC) şirketinin sahipleri Eren Özmen ve Fatih Özmen ile beraber çalışacaklarını açıkladı.

Kılıçdaroğlu'nun bu açıklamasına Baykar'ın CEO'su Haluk Bayraktar'dan "Milyondan fazla gencin yarıştığı, dünyanın en iyisi Milli Teknoloji Projelerinin sergilendiği TEKNOFEST’e ev sahipliği yapan Atatürk Havalimanı’nı ABD’li bir şirkete verme fikri… Halen ‘en iyisini’ Türklerin değil de ABD şirketlerinin yapabileceğini zannetmek… Nuri Demirağ’ın uçaklarını toprağa gömen zihniyet hiç değişmemiş" şeklinde bir eleştiri geldi.

Tartışma devam ederken AKP'ye yakın olduğu bilinen ve muhalefet tarafından "troll" olarak tanımlanan hesaplardan Özmen ailesine "ajanlık" suçlaması yöneltildi.

ÖZMEN AİLESİ VE TR-JET PROJESİ

Eren Özmen ve eşi Fatih Özmen, 1994 yılında Sierra Nevada Corporation (SNC) şirketini satın aldı ve ileri teknolojiye sahip uluslararası uzay, havacılık ve elektronik şirketine dönüştürdü.

Dönemin başbakanı olan Ahmet Davutoğlu, 27 Mayıs 2015 tarihinde "Türkiye'nin ilk yerli uçak" projesini büyük bir heyecanla duyurdu. Projeyi Özmen çiftinin şirketi SNC yönetecekti.

YÜZDE 70 KRİZİ

Ancak Savunma Sanayi Müsteşarlığı, SNC şirketine uçağın parçalarının en az yüzde 70’ini Türkiye’de imal etme şartı getirmek isteyince pürüz çıktı. Özmen çifti, verdikleri demeçte "Yüzde 70 yerli üretim şartı ilk aşamada çok güç, ancak 2023’te olabilir” yorumunu yaptı.

DAVUTOĞLU'NUN ARDINDAN RAFA KALKTI

Davutoğlu'nun bazı yorumcular tarafından "Saray darbesi" olarak tanımlanan başbakanlıktan alınma sürecinin ardından bu proje sessiz sedasız rafa kalktı.

PROJEYİ ALMANYA KAPTI

Türkiye'de üretimi için Alman tasarımı D328'in haklarını satın alan Özmen çifti, o dönemki hükümet tarafından yarı yolda bırakıldı. Çift, daha sonra 2019 yılında Almanya Başbakanı Angela Merkel olan ile anlaştı ve uçağı Almanya'da üretmeye karar verdi.

Özmen çifti, Türkiye'ye bir sitem ederek şu ifadeleri kullanmıştı:

"Eşim Fatih ve ben, geçtiğimiz birkaç yıl boyunca, Türkiye’nin uzun yıllardır süregelen yerli yolcu uçağı üretme hayalini gerçekleştirmek için birçok iş ortağımız ile birlikte titizlikle çalıştık. Bu projenin, sadece ülkemize olan borcumuzu ödeme imkânı olarak değil aynı zamanda gelecek nesillere anlamlı yeni fırsatlar sunmak bakımından bizim için çok kıymetli bir çalışma olması planlanmıştı. Fatih Bey ve ben, ileride Türkiye için başka faydalı projeleri hayata geçirebilme fırsatını yakalayabilmeyi içtenlikle arzu ediyoruz."

"YÜZDE 70 YERLİ" TOGG'DA ÖNEMSENMEDİ

Peki, iktidarın 14 Mayıs'ta yapılacak seçimler için propagandası haline gelen Togg'da "yerlilik oranı" yüzde kaç?

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Togg'un yerlilik oranının yüzde 51 olduğunu açıklamıştı.

Özmen ailesinin uçağı Almanya'da üretmesine sebep olan "yüzde 70 yerlilik" oranı, böylece "Türkiye'nin yerli otomobili"nde uygulanmamış oldu.

SIERRA NEVADA CORPORATION HAKKINDA

Fatih Özmen ve eşi Eren Özmen, ABD'nin en hızlı büyüyen özel şirketlerinden olan SNC'nin sahibi.Türkiye'de hayata gözlerini açan ve eski Türk Ulusal Bisiklet Şampiyonu olan Özmen, ABD'nin Reno Üniversitesi (UNR) Elektrik Mühendisliği mezunu.

Navigasyon ve iniş sistemleri üzerinde yüksek lisans yaparak birçok çalışmada rol almış ve başarılara imza attı. 1994 yılında, Fatih Özmen ve eşi Eren Özmen Sierra Nevada Corporation'ı satın aldı.

2008 yılında, Sierra Nevada Corporation MicroSat Systems, Inc. ve SpaceDev, Inc. şirketlerini satın alarak yeni bir kulvarda varlığını hissettirmeye başladı. Satın almalar SNC'yi uzay ve havacılıkla ilgili endüstrilerin de içerisine sokmuş oldu.

Özmen ailesinin yönetiminde şirket, 20 kişilik küçük çaplı bir firmadan 3 binin üzerinde çalışanıyla 4 farkı ülke ve ABD'nin 18 eyaletinde faaliyet gösteren milyar dolarlık küresel bir kuruluşa dönüştü.

NASA, Bütünleşik Ticari Tayfa Yeteneği (CCiCap - Commercial Crew Integrated Capability) girişimi çerçevesinde uzay aracını geliştirmesi için Sierra Nevada Corporation'a yaklaşık 385 milyon hibe etti.

ABD'NİN EN ETKİLİ KADINLARINDAN

ABD'nin en güçlü kadınlarından biri olarak gösterilen Eren Özmen, Ankara Üniversitesi Gazetecilik ve Halkla İlişkiler bölümünü bitirdikten sonra yüksek lisans eğitimi için ülkeye gitti. Aradan geçen yıllarda "ABD'nin en zengin kendi kendine üreten kadınları” listesine 10’uncu sıradan giren Eren Özmen, 2.6 milyar dolarlık servetiyle Forbes'in 100 kişilik listesinde 10. sırada yer aldı. NASA'dan uzay mekiği ihalesi kazanan Eren Özmen, 10. sırayı Oprah Winfrey ile paylaşıyor.

Fatih Özmen de Ankara Üniversitesi Elektronik Mühendisliği bölümünü bitirdikten sonra yüksek lisans yapmaya ABD’ye gitti.