Mete Tunçay’ın izinde sol tartışmalar

‘Mete Tunçay’ın İzinde Sol Tarihi Araştırmaları’ başlıklı yuvarlak masa toplantısı, Tarih Bölümü Yüksek Lisans Programı, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) ve Tarih Vakfı’nın katkılarıyla İstanbul Bilgi Üniversitesi ev sahipliğinde yapıldı.

Konuyla ilgili çalışan davetli araştırmacıların katılımıyla gerçekleştirilen, akademik çalışmaların ele alındığı, kaynak ve arşiv sıkıntılarının yanı sıra sol literatürün zenginleşmesi için neler yapılacağının konuşulduğu toplantıya pek çok araştırmacı-akademisyen katıldı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Profesörü Bülent Bilmez’in açılış konuşmasını yaptığı toplantıya Mete Tunçay’la birlikte Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923) kitabını ve Beynelmilel İşçiler İttihadı kitabını yazan, çevirmen, araştırmacı Erden Akbulut, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi ve Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi’nin hazırlanmasına katkıda bulunan Çağatay Anadol, Birikim dergisinin kurucuları Murat Belge ve Ömer Laçiner, 1960-1980 arası Türkiye Solu kitabını yazan Ergun Aydınoğlu, tarihçi Mehmet Ö. Alkan, Devrimci Marksizm dergisinin yayın kurulu üyesi ve Devrimci İşçi Partisi Genel Başkanı Sungur Savran, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi kadın dergilerini inceleyen Birsen Talay Keşoğlu, emek tarihi, çalışma sosyolojisi üzerine çalışan M. Hakan Koçak, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı’nın kurucuları Bülend Tuna, Orhan Doğançay, Yusuf Ziya Can ve Gültekin Uçar, siyaset sosyolojisi, tarihsel sosyoloji üzerine çalışan Ömer Turan, ‘Karadeniz’in Sol Köşesi: Hopa’ adlı Hopa’nın sol tarihine dair yaptığı araştırmayla bilinen gazeteci Cemil Aksu, kentsel dönüşüm, soylulaştırma, kentsel hareketler üzerine çalışan Besime Şen, kadın çalışmaları üzerine odaklanan Ceren Ünlü, Şeyh Said İsyanında Varto Aşiretleri ve Mehmet Şerif Olayı ile Devletin İç Düşmanı Kürtler kitaplarıyla tanınan Ruşen Arslan, kent, göç ve etnisite sosyolojisi üzerine çalışan, ‘1 Mayıs Mahallesi 1980 Öncesi Toplumsal Mücadeleler ve Kent’ kitabının yazarı Şükrü Aslan, 1970’lerde Türkiye Solu kitabını yazan Vehbi Ersan, bağımsız araştırmacı Neslişah Başaran, İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Başak Tuğ ve Tarih Bölümü Asistanı Fikri Buber, yüksek lisans öğrencileri ve toplantının düzenlenmesine de katkıda bulunan Ekrem Yener ve İsmail Gürler katıldı.

Son 20 yılda sol tarih alanında yapılan çalışmaların ele alındığı, ağırlıklı hangi konular ve isimler üzerine odaklanıldığının anlatıldığı toplantıda literatürün genişlemesi için neler yapılabileceği, hangi alanlarda boşluklar olduğu, belgelerin ve arşivlerin nasıl ele alınabileceği konuşuldu. Toplantı sonunda kolektif hafızanın oluşturulması, sözlü tarih, bellek mekanları gibi çalışmaların önemine dikkat çekildi. Toplumsal cinsiyet tarihi bağlamında kadınların sol hareket içindeki yeri, bu konunun farklı bir başlık altında ele alınıp alınmayacağı konuşuldu. Toplantı katılımcıları öncelikli hedef olarak geniş katılımlı sol tarih çalışmalarının ele alınacağı bir konferansın düzenlenmesi gerektiğini vurguladı. Toplantıyı düzenleyen üç kurumun, 2024-25 akademik yılında “Mete Tunçay Türkiye Sol Tarihi Etkinlikleri” başlığı altında faaliyetlerin İstanbul Bilgi Üniversitesi çatısı altında devam ettirileceği belirtilen toplantının sonunda, sol tarihi konusunda çalışacak genç akademisyen adaylarının teşvik edilmesi ve çalışanlar arasında diyalog ve iş birliği oluşturulması ihtiyacının altı çizildi.