‘Tarım Bakanı bizle resmen alay ediyor’
Tüm Köy Sen Genel Başkanı Sadık Turan ve çiftçi Mehmet Muhittin Çırak, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’nin, “Türkiye’de bu sezon itibarıyla ben zarar ettim diyen çiftçimiz yok, olmaması gerekir” ifadelerine yanıt verdi. Turan, kendisi dahil milyonlarca çiftçinin zarar ettiğini söyledi. İzmir’de çiftçilik yapan Mehmet Muhittin Çırak da zarar eden çiftçilerden. Çırak, “Çiftçi geçinemediği için tarımı bırakıyor, köydeki arazisinden ayrılıp şehirde fabrikada çalışmaya başlıyor. Bir insan zarar etmese bunu yapar mı?” diye sordu. Turan, Tarım Bakanı Pakdemirli’nin açıklamasını “Gerçeklerle çok uzak, adeta çiftçiyle alay eden bir açıklama” diye niteledi.
2021 yılında 50 ili aşkın bölgede yaşanan aşırı kuraklığa dikkat çeken Turan yaşananları şöyle özetledi:
“Cumhurbaşkanının açıkladığı “üreticilere” dekar başına 100 liraya varan destek, şimdiye kadar ödenmedi. Son 2 ay içinde gübreye yüzde 200’e varan oranda zam yapıldı. Tarihimizde ilk defa mazot, benzinle aynı seviyeye geldi. Soğan üreticileri maliyeti 1 lira olan soğanı 35-40 kuruşa satacak noktaya geldi; alıcı bulunamadı.”
“ÜRÜNÜN FİYATI 1 LİRA ARTARKEN MASRAFIMIZ 10 LİRA ARTTI”
Artan maliyetler karşısında ekim yapamaz halde olduklarını anlatan Turan, “Bu tablo karşısında Pakdemirli, ‘Zarar ettim diyen çiftçi yok’ diyorsa resmen bizimle alay etmektedir. Bizim Tarım Bakanına önerimiz; gelsin, üreticilerin durumunu kendi gözleriyle görmesi ve kendi çıkardıkları ‘Tarım Kanununun’ 21. maddesini uygulamasıdır” diye konuştu.
İzmir Menemen’de çiftçilik yapan Mehmet Muhittin Çırak, “Şu an gübre, akaryakıt, tohum fiyatları ve işçilerin ücretleri düşünüldüğü zaman kâr mı edilmiş zarar mı belli olur. ‘Zarar eden çiftçi yok’ derken halktan kopuk bir açıklama olmuş” dedi.
'ZARAR NASIL OLUYOR ANLATAYIM, BAKAN APAYRI BİR DÜNYADA’
Kendisi de bir çiftçi olan Ziraat Mühendisi ve tarım yazarı Faik Toy, bidebunuizle’de Yavuz Oğhan’ın Bakan Pakdemirli’nin sözleriyle ilgili sorularını yanıtladı. Faik Toy, Tarım Bakanlığı Topram Mahsuleri Ofisi’nin yurt dışından yaptığı alımlarda ödediği fiyatları Türkiye’deki çiftçilere de vermelerini istediklerini örnekleriyle aktarırken çiftçilerin iktidarın politikalarıyla nasıl zarar ettiklerini de anlattı:
“Ben sadece el insaf diyorum. Bu sene 62 ilimizde kuraklık yaşandı. Birçok çiftçinin tarlasına biçerdöver girmedi. Sadece kuraklıktan kaynaklanan zararı var çiftçimizin. Zarar eden çiftçi yoktur demek için apayrı bir dünyada yaşamak gerek. 1 dekar için gübre desteği 16 liradan 20 liraya çıkarıldı. Oysa 1 dekar için gübreye gelen zam 350 lira. 2020 Temmuz’da dap gübrenin ton fiyatı 2.200 TL idi. Şu an 7.800 TL bayi alışı. Bayi kâr koyduğunda 8 bin TL olacak. Yüzde 254 artış var. Bu haldeyken çiftçimizden ekim yapması isteniyor. 1 kilogramda 1.5 TL olan buğdayın üretim maliyeti 4.5 liraya çıkmış durumda. Devlet taban fiyat olarak 1. Sınıf ekmeklik buğdaya 2.25 TL fiyat açıkladı, düşük vasıflı buğdaya 2,05 fiyat açıkladı ki (tonu 2050 TL) şu an bakanlık düşük vasıflı bu buğdayı yurt dışından 3.400 liraya satın alıyor. Makarnalık buğdaya 2.450 lira fiyat açıkladı.
Çiftçinin kiloda 1 TL kazanması için buğdayı 6 TL’ye satması lazım. Bu hesapla bile kazandığı para ne kadar onu da söyleyeyim: 300 dekar eken bir karı-koca çiftçi ailesi düşünelim. Verim ortalaması 275 kg. Toplamda 87 ton buğday alacak. Kilo başına 1 TL kârdan 87 bin lira kazanmış olur. Bunu 12 aya böldüğünüzde karı-koca kişi başına 3.600 lira aylık para kalıyor. Bundan dolayı artık çiftçiler tarlasını terk ediyor, köyünü terk ediyor. Şehire gidip asgari ücretle çalışmaya razı oluyor. Ben niye derdini çekeyim. Dolusu var, kuraklığı var, yangını var… Bu düzende şikayetçi olmayanlar sanayici kesim. Sanayici korunup kollanıyor. Çiftçinin arpasına 1750 TL fiyat açıklanıyor. Şu an o arpayı Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 3180 TL’den ithal ediyor, getiriyor sanayiciye 2 bin 50 TL’den tonda 950 TL’ye zararla satıyor. Ve sanayici yem fiyatlarına yine zam yapmaya devam ediyor. Bizim talebimiz ithalata yapılan bu ödeminin çiftçimize de yapılması. Böyle olsa çiftçi zarar etmezdi ama TMO bunun tam tersini yapıyor. Bunun zararını hem çiftçimiz çekiyor, hem tüketicimiz çekiyor. Son ithalattan örnek vereyim. Tarım Bakanlığı düşük vasıflı ekmeklik buğdayı 3400 liraya ithal etti. Aynı dönemde Diyarbakır’da buğday 2.600 liraya satılıyordu. Bu nasıl bir mantıktır.“
