Prof. İbrahim M. Turhan anlattı: Türkiye'ye 300 milyar dolar yatırım getirilebilir mi?
CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Türkiye'ye 300 milyar dolarlık yatırım getireceği vaadi gündemdeki yerini koruyor. Gelecek Partisi kurucusu ve eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İbrahim M. Turhan da CHP liderinin bu vaadini inceledi.
Turhan, Twitter hesabı üzerinden şu değerlendirmeleri yaptı:
"İktidar yanlısı kesimler eleştiriyor; “Türkiye’ye hiç 300 milyar USD para getirilir mi? Bu boş bir iddia.” Hatta bunu gündeme getirdiğimiz için bize de laf dokunduruyorlar. Ben de basit bir hesap yaptım. Halep oradaysa arşın da burada:
1) 2002-2007 arasında yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’deki portföy yatırımlarındaki net artış 97 milyon USD olmuş. Dikkatinizi çekerim; bu ülkeye giren sermaye akımı değil, net stok artışı sadece. Bu dönemde Türkiye’nin GSYH’sı ortalama 500 milyar USD civarında. Aynı dönemde yaklaşık 60 milyar dolar da doğrudan sermaye yatırımı var. Bir başka deyişle, 5 yılda sadece portföy yatırımlarındaki stok artışı ile doğrudan sermaye yatırımı girişleri milli gelirin üçte biri kadar olmuş. Bugün, bu kadar olumsuz koşullar altında bile GSYH 900 milyar dolar.
2) Borsa İstanbul’da görevde olduğum dönemde Türkiye varlıklarının küresel yatırım portföylerindeki ağırlığı yüzde 2,2’ye çıkmıştı. Bugün bu oran yüzde 0,5 civarında. TL cinsinden DİBS’lerin yüzde 30’a yakını yabancı yatırımcılar tarafından tutuluyordu. Bugün bu oran yüzde 5’in altında. Ekonomi yönetimi rasyonelleşir, Türkiye’nin iş ve yatırım ortamı normalleşirse portföylerdeki ağırlığında da bir düzeltme olacak. Tek başına bunun etkisi 60-80 milyar USD sermaye girişi civarında olur. Bunun sadece ilk andaki düzey artışı etkisi olduğunu da unutmayın.
3) Son 5 yılda izlenen akıl dışı politikalar, sergilenen hukuksuzluklar, mülkiyet haklarını ihlal eden, ekonominin her alanında keyfi müdahaleleri sıradanlaştıran uygulamalar Türkiye’de yerleşiklerin yurt dışına sermaye transferi yapmasına yol açtı. Geçmişte, 1999 yılında Dünya Bankası tarafından yapılan hesaplamada öngörülebilirliğin ortadan kalkması ve ekonomik istikrarsızlık yüzünden yurt içi yerleşiklerin yurt dışında tuttuğu servetin GSYH’nın yüzde 40’ı civarında olduğu tahmin edilmişti. Bugün de benzer bir durum söz konusu.
Sonuç; 5 yıllık bir dönemde doğru politikalarla 300 milyar dolar sermaye girişi sağlanabilir. İktidar yanlısı kesimlerin bunu “akıl almaz” bulması şaşırtıcı değil. Çünkü bunun için adalet, şeffaflık, hesap verebilirlik, hukukun üstünlüğü, etkin işleyen piyasa ekonomisi gerekiyor."
