Borsa'da 'kara pazartesi': İki kere devre kesici uygulandı!

ABD'de cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin çok altında gelmesinin ardından etkili olan satış dalgası, haftanın ilk işlem gününde daha da şiddetlendi. Satış dalgasında, bir taraftan ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimlerinde geç kaldığı algısı ve yükselen resesyon beklentisi etkili olurken, diğer taraftan artan jeopolitik riskler de baskılıyor.

Küresel etki, yurt içi piyasalara da yansıdı. Sert kayıpla açılan Borsa İstanbul, iki kere devre keserken, gram altın ve dolar/TL tarihi zirvelerini yeniledi. Öte yandan, Türkiye'nin kredi ödeyebilme durumunu gösteren ve risk primi olarak adlandırılan beş yıllık kredi temerrüt takası (CDS) ise, yükselerek 305 puana çıktı.

Uzmanlar, bu derecede sert satışları gerekterecek kadar bir tablonun olmadığına dikkat çekerken; panik satışlarının da etkili olduğunu belirtti ve yatırımcıları günlük işlem yapmaktan uzak durulması konusunda uyardı.

Borsa İstanbul iki kez devre kesti

Borsa İstanbul 100 endeksi, güne yüzde 6,72 düşüşle 9769 puandan başladı. Açılışta, bankacılık endeksi yüzde 7,79 ve holding endeksi yüzde 5,97 değer kaybetti. Borsa, açılışın hemen ardından devre kesti ve pay piyasasındaki tüm sıralarda işlemler geçici olarak durduruldu. 10.25'te yeniden işlem görmeye başlayan Borsa, sert düşüşün devamının ardından yeniden devre kesti.

Borsa İstanbul'da işlemler 10.55 itibarıyla yeniden başladı. BIST 100 endeksi, saat 10.57 itibarıyla yüzde 5,16 kayıpla 9944 puanda bulundu. Aynı dakikalarda bankacılık endeksi yüzde 5,85 ve holding endeksi yüzde 4,69 düşüşte hareket etti.

Borsa İstanbul'da Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi, anlık olarak endekste yüzde 5 ve yüzde 7'lik değer kayıplarının oluşmasıyla tetiklenerek yatırımcıların panik işlemleriyle zarar görmesini en aza indirmek için kullanılıyor.​​​

Küresel piyasalarda deprem

ABD'de artan resesyon endişeleriyle tetiklenen satış baskısı Japonya pay piyasalarında son 37 yılın en sert düşüşüne neden oldu. Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 12,4 düşüşle günü 31.458 puandan, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 8,77 değer kaybıyla 2.441,5 puandan günü tamamladı. Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,05 azalışla 16.593 puanda, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,5 düşüşle 2.860 puanda, Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 3 düşüşle 78.520 puanda bulunuyor.

Analistler, Japon yeni borçlanması ile yüksek getirili varlıklara yapılan yatırımların BoJ'un faiz artışı ve Japon yeninin hızla değerlenmesiyle bölge piyasalarındaki satış baskısını tetiklediğini söyledi.

Güney Kore, hisse senedi piyasalarındaki bugünkü düşüşü 'aşırı' olarak değerlendirirken, gerektiğinde dengeleyici adımları hızla atacağını belirtti.

Avrupa borsaları, yeni güne sert düşüşle başladı. Açılışın ardından Stoxx Europe 600 gösterge endeksi yüzde 3 düşüşle 483,1 puan, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 2,7 azalışla 17.162 puan seviyesinde işlem görüyor. İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,4 değer kaybıyla 7.979 puan, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 3,9 düşüşle 30.773 puan, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 2,9 azalışla 7.043 puan ve İspanya'da IBEX 35 endeksi yüzde 3,2 değer kaybıyla 10.336 puanda bulunuyor.

Nasdaq 100 vadelileri yüzde 6,2; S&P 500 vadelileri ise yüzde 3,1 düştü.

Kripto paralar tepetaklak

ABD ekonomisine ilişkin resesyon endişeleriyle, kripto paralarda sert satışlar yaşanıyor. Küresel piyasalardaki riskten kaçınma krizinden etkilenen Bitcoin, 50 bin doların altını gördü ve Coinmarketcap verilerine göre, son 24 saatte yüzde 18'e yakın değer kaybetti. Lider kripto para birimi böylece yaklaşık 6 ayın dibini gördü.

Ethereum ise, 2021 yılından bu yana en büyük düşüşünü yaşarken, ETH'deki kayıp yüzde 25'e ulaştı.

Küresel bazda kripto paraların piyasa değeri, son 24 saatte yaklaşık yüzde 15,70 oranında değer kaybederek 1,81 trilyon dolara geriledi.

Ons altında kâr satışları

Ons altın fiyatları, ABD'de resesyon endişeleri ve Fed'in eylül ayında faiz indirimine gideceğine yönelik artan beklentilerden kaynaklanan desteğe rağmen, kâr realizasyonun etkisiyle negatif tarafta seyrediyor. 2414 - 2458 bant aralığında hareket eden ons altın, saat 09.17 itibarıyla yüzde 0,47 düşüşle 2431 dolarda bulundu.

Gram altın tarihi rekorunu yeniledi

Fiyatı ons altın ve dolar/TL'nin değerine göre hesaplanan gram altın fiyatı, bu bileşenlerindeki yükselişle tüm zamanların en yüksek seviyesini 2657 liraya çekti. Gram altın şu sıralarda yüzde 0,59 kayıpla 2593 liradan alıcı buldu.

Dolar/TL'de tüm zamanların zirvesi

Dolar fiyatları, yeni haftaya hızlı başladı. Kur, Türkiye piyasalarının açılışının ardından 33,3647 TL'ye kadar yükselirken, böylelikle piyasalar açıkken gördüğü en yüksek seviyeye ulaştı. Dolar, saat 09.51 itibarıyla yüzde 0,30 yükselişle 33,3028 TL seviyesinde hareket etti.

Aynı zamanda dolar, bugün Türkiye piyasalarının kapalı olduğu saatte uluslararası piyasalarda 33,7170 TL'ye kadar tırmandı.