İşsizlik Fonu işsize değil patronlara aktı: 124,2 milyar TL transfer edildi

Gazete Pencere - BirGün’den Melisa Ay’ın haberine göre, İşsizlik Sigortası Fonu’nun büyük bölümü işsizlere değil patronlara aktarıldı. 2023’ü 197 milyar TL ile kapatan fon, 2024 yılında yüzde 82 artışla 359 milyar TL’ye ulaştı. Ancak fondan işsizlere yapılan ödeme 45,7 milyar TL’de kalırken, patronlara teşvik ve destek adı altında 124,2 milyar TL kaynak aktarıldı. İşbaşı eğitim programları, aktif işgücü teşvikleri ve doğrudan destekler adı altında işverenlere sağlanan fon desteği, işsizlere ayrılan kaynağın neredeyse üç katına çıktı.

İşsize 45, işverene 125 milyar TL

İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılan harcamaların dağılımı dikkat çekici boyutlara ulaştı. 2024 yılı içinde işsiz kalanlara toplam 45,7 milyar TL ödenirken, işverenlere sağlanan teşvik ve destek ödemeleri 124,2 milyar TL’yi buldu. Patronlara aktarılan doğrudan teşvik ve destek ödemeleri bir önceki yıla göre yüzde 77 artarak 71 milyar TL’ye çıktı. İşbaşı eğitim programları kapsamında işverenlere 22,1 milyar TL, aktif işgücü programları çerçevesinde ise 30,8 milyar TL kaynak sağlandı. Konkordato ilan eden firmalara ise yıl boyunca 125,8 milyon TL ödeme yapıldı.

İşsizlik ödeneğinden faydalanabilen işsizlerin oranı da oldukça düşük kaldı. Kasım 2024 işsizlik verilerine göre, resmi işsizlerin yalnızca yüzde 14,2’si fondan yararlanabildi. Fonun yalnızca yüzde 12,73’ü işsizlere harcanırken, geri kalanı işverenlere yönelik teşviklere yönlendirildi.

İşsizlik Sigortası Fonu’nun amacından saptırılarak patronlara teşvik mekanizması haline getirildiği eleştirileri uzun süredir gündemde. Fonun, işsiz kalan işçilerin gelir kaybını önlemek için oluşturulduğunu hatırlatan uzmanlar, işverenlerin sigorta prim ve maaş yükümlülüklerini fon üzerinden karşılamasının işçileri daha da güvencesiz hale getirdiğini belirtiyor. Özellikle zincir marketler ve perakende sektöründe yaygın kullanılan işbaşı eğitim programları ile işçilerin ücret ve prim ödemeleri işverenler yerine fon tarafından karşılanıyor.

Öte yandan, 2025 yılı itibarıyla işsizlik ödeneği tavanı asgari ücrete bağlı olarak güncellendi. Geçen yıl 15 bin 880 TL olan tavan ödeme, 2025’te 20 bin 646 TL’ye yükseltildi. Ancak bu artış, fondan faydalanabilen işsiz sayısının düşüklüğü nedeniyle işsizlerin büyük bir bölümü için anlam ifade etmiyor.