İşçi kapanın elinde kalmış!

Türkiye’de neredeyse her iki evden birinde işsiz var ama TÜİK’in açıkladığı işsizlik oranı, haziranda bir önceki aya göre 2,5 puan azalışla yüzde 10,6 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK verilerine göre, işsizlik oranı son üç yılın en düşük seviyesinde… Yani haziran ayıda işsizler kapanın elinde kalmış… AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, 4 Ağustos akşamı, katıldığı TV programında, ağustos ayı enflasyonunun temmuzun “çok çok altında olacağını” bir ay önceden bildi, “Bunu da özellikle buradan bir yerde ben de sinyalimi belli yerlere herhalde vermiş oluyorum. Çünkü bundan böyle enflasyonun daha yukarı çıkması mümkün değil” demişti.
TÜİK, ağustos enflasyonunu beklemeden işsizlik verilerinde de “sinyali” değerlendirdi. İş gücü verileri haziranda hem istihdamın arttığını hem de iş gücünün gerilediğini gösterdi. Böyle olunca resmi işsizlik verisi haziranda rekor düşüş kaydetti.
Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 823 bin kişi azalarak 3 milyon 399 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 2,5 puanlık azalış ile yüzde 10,6 seviyesinde gerçekleşti. Haziran ayı istihdam verilerine bakıldığında, istihdam edilebilecek toplam iş gücü 32 milyon 206 bin kişiden 31 milyon 984 bin kişiye geriledi.
İstihdam artışı dağılımı
TÜİK’e göre işsizlik oranında yaşanan sert düşüş sonrası toplam istihdam edilen çalışan sayısı 1 ayda yaklaşık 1,4 milyon kişi arttı. İstihdam edilenlerin ekonomik faaliyet alanına göre dağılımları ise birbirine yakın seyretti. Tarımda 376 bin, sanayide 340 bin, inşaat sektöründe 311 bin, hizmetler sektöründe ise 358 bin kişilik istihdam artışı yaşandı.
Son 3 yılın en düşük işsizlik oranı
Açıklanan işsizlik oranı haziran ayında yaşanan sert düşüşle birlikte son 3 yılın en düşük seviyesine geriledi. İşsizlik oranı son olarak 2018 mayıs döneminde yüzde 10,6 düzeyindeydi. İşsilik oranı 2017 Aralık ile 2018 Mart döneminde tek hanede seyrettikten sonra 2018 Nisan döneminden bu yana çift hanede seyrediyor. Bu dönemde işsizlik oranı 2020 Temmuz döneminde yüzde 14,4 ile zirve yapmıştı.
İstihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 602 bin kişi artarak 28 milyon 586 bin kişi, istihdam oranı ise 0,9 puanlık artış ile yüzde 44,9 oldu.
Genç nüfusta
işsizlik yüzde 22,7
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,2 puanlık azalışla yüzde 22,7, istihdam oranı 0,4 puanlık artışla yüzde 32,6 oldu. Bu yaş grubunda iş gücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0,6 puan artarak yüzde 42,3 seviyesinde gerçekleşti.

DİSK-AR’dan işsizlik yorumu: Veriler izaha muhtaç

DİSK-AR, “Haziran 2021’de salgın kısıtlamalarının kalkması ve ekonominin tam olarak açılması nedeniyle işbaşında olanların sayısının artması beklenir bir durumdur. Ancak buna rağmen TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı işsizlik ile istihdam verileri izaha muhtaçtır” diyerek TÜİK verilerine dair soru işaretlerini ve tartışma noktalarını sıraladı:
1- Zamana bağlı eksik istihdamdaki azalma yeni istihdam yaratılması ve dar tanımlı işsizliğin düşmesi anlamına gelmemektedir. Zaten bu durum halihazırda istihdamda olan kişilerin tam zamanlı çalışmaya başlamasıdır.
2- TÜİK’e göre mevsim etkisinden arındırılmış iş gücünde 222 bin kişilik bir azalma yaşanmıştır. Oysa beklenen, ekonomideki açılma nedeniyle insanların iş gücü piyasasına daha fazla girmesidir. İş gücündeki azalma izaha muhtaçtır ve gerçekçi değildir.
3- Mayıs 2021’de pandemi ödeneklerinden yararlananların (kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve işsizlik ödeneği) sayısı 2 milyon 502 bin kişiyken, Haziran 2021’de bu sayı 552 bin kişi azalarak 1 milyon 950 bin kişiye düşmüştür. Dolayısıyla 552 bin kişi pandemi ödenekleri almayarak muhtemelen işbaşına dönmüş veya tam zamanlı çalışmaya başlamıştır. Öyle anlaşılmaktadır ki istihdamdaki artış ve işsizlikteki azalış yeni yaratılan işlerden kaynaklanmamaktadır. İstihdamda net bir artıştan ve yeni işler yaratılmasından söz etmek güçtür.
4- İŞKUR’da kayıtlı işsiz sayısı Mayıs 2021’de 2 milyon 893 bin iken Haziran 2021’de 2 milyon 950 bin kişiye yükselmiştir. Dolayısıyla veriler bize Mayıs 2021’e göre ve son 1 yılda kayıtlı işsiz sayısının artmakta olduğunu gösteriyor. Kayıtlı verilerde aktif iş arama kanallarındaki işsiz sayısı artarken TÜİK’e göre işsiz sayısının (aktif iş arama kanallarından birine başvuranlar) 823 bin kişi azalması da ayrıca izaha muhtaçtır.

Bu düşüşü açıklayabilecek iktisatçının elini öpmek lazım!

Mahfi Eğilmez: İşsizlik oranı Haziran ayında % 13,1’den %10,6’ya düşmüş. Ne diyeceğimi bilemediğim için sadece gösterge tablomu güncelledim.
Hayri Kozanoğlu: TUİK’ten yine gariplikler ! Haziran ayında işsiz sayısı 772 bini erkek,823 bin azalmış. Açılmalarla daha çok kişi, özellikle turizm ve ağırlama sektöründe iş bulabiliyor olabilir. Peki aynı dönemde 222 bini erkek, 344 bin kişinin istihdamdan çekilmesi hangi mantıkla açıklanır ?
Orhan Karaca: Haziran ayında işsizlik oranı 2,5 puan düşmüş. Bu muazzam bir düşüş ve daha önce görülmüş bir şey değil. Bu nasıl olabilir diye düşündüm; içinden çıkamadım. Ekonomide bunu mümkün kılacak bir gelişme yok gibi görünüyor. Bu düşüşü açıklayabilecek iktisatçının elinden öpmek lazım.
Oğuz Demir: İşsizlik oranı %10,6!Haziranda açılma işsizliği 2,6 puan düşürdü. Mayısa göre 600 bin yeni iş yaratılmış görünüyor. 2020 Haziran ayına göre yaratılan istihdam 2,1 milyon. Bu rakamlara bakınca her şey yolunda. Zaten her şey yolundaymış gibi yapa yapa buralara gelmedik mi?
Özcan KADIOĞLU: AÇIKLANAN HAZİRAN AYI İŞSİZLİK RAKAMININ DÜŞÜNDÜRDÜĞÜ? Geçmiş yıllarda Mayıs/Haziran aylarında işsizlik oranı yaklaşık aynı seyrederken ne oldu da 2021 yılı Haziran ayında işsizlik oranında %19’luk düşüş oldu?
Dr. Barış Esen: -Türkiye’de #işsizlik haziranda bir önceki aya göre 2,5 puan azalışla % 10,6’ya düştü.. -Haziran fesih yasağının olduğu son ay.. -İşten çıkarma yasağı Temmuz’da bitmişti..
Prof. Dr. Kamil Yılmaz: Haziranda güçlü bir istihdam artışı bekliyorduk ama bu kadar güçlü bir gerçekleşme beklemiyorduk. İstihdam artarken iş gücüne katılım neden düşüyor? Tersine ekonominin açıldığı bir ayda bunun artmasını beklersiniz.
Prof. Dr. Sinan Alçın: İşsizlik oranındaki bu sert harekette istihdamdaki kümülatif artışla birlikte TÜİK’in verilerdeki son metodoloji değişikliğinin de etkileri oldu. Yeni metodoloji dolayısıyla geriye doğru yeteri kadar veri birikmediği için aylık gerçekleşmede sert hareketler olabilir.