Her rapora ayrı tahmin

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 2022 yılına ilişkin ilk enflasyon raporunu sundu. Kavcıoğlu 2022 enflasyon tahminine ilişkin olarak “2022 yıl sonu enflasyonunu yüzde 11,8’den yüzde 23,2’ye yükselttik” diyerek umutları başka bahara bıraktı. Kavcıoğlu, 2023 yıl sonu enflasyon tahmininin ise yüzde 8,2’ye yükseltildiğini açıkladı. Kavcıoğlu 20 Aralık’taki kur korumalı mevduat hesabının duyurulduğu gün Merkez Bankası’nın “el altından” döviz sattığı iddialarına ilişkin ise “O gün (20 Aralık 2021) Merkez Bankası tek kuruş satmadı. Bireyseller, kurumsallar, yurt dışı yaklaşık 2,250 milyar dolar satarak kuru düşürdü” iddiasında bulundu.

Kavcıoğlu kur korumalı mevduata döviz tevdiat hesaplarından (DTH) dönüşün miktarına ilişkin olarak ise “Kur korumalı mevduata DTH’lardan 4,7 milyar dolar dönüş olmuştur” ifadelerini kullandı. Türk Lirası’ndaki değer kaybının faiz indirimiyle “hiçbir alakası yok” diyen Kavcıoğlu “Üretim yatırım istihdam ve ihracat. Türkiye bunu sağladığında dünyadan da olumlu anlamda ayrışacaktır” değerlendirmesi yaptı.

Kavcıoğlu’nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

- Küresel talepteki toparlanma, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, tedarik teslim sürelerinde uzama, küresel navlun fiyatlarının tarihsel olarak yüksek seviyeleri ve arz-talep uyumsuzlukları gibi unsurların etksiyle küresel enflasyonda dikkat çeken artışlar gözleniyor.

- Gelişmiş ülke merkez bankaları arasındaki söylem ayrışmasının ise arttığına şahit oluyoruz. Varlık alımları azalarak devam ederken, mevcut durumda destekleyici görünüm korunuyor. Gelişmekte olanların pek çoğunda da gerek gerçekleşen enflasyon gerçekleşmeleri gerekse de enflasyon beklentileri hedefin üzerinde seyrediyor.

- Büyümenin daha dengeli bir kompozisyonda gerçekleştiğini değerlendiriyoruz. Son çeyrekte döviz piyasasında yaşanan sağlıksız fiyat oluşumlarına bağlı döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicisi oldu. Uluslararası emtia fiyatlarındaki yüksek seyir tüm dünyada olduğu gibi üretici ve tüketici fiyatları üzerinde etkili olmaya devam ediyor.
TL’yi öncelikleyen politika…

- Bu süreçte fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla Merkez Bankası’nın tüm politika araçlarında TL’yi öncelikleyen geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci yürütüyoruz.

- Orta vadeli tahminler üretilirken makro ekonomik politikaların orta vadeli bir perspektifle enflasyonu düşürmeyi odaklı bir görünümü esas aldık. Temel varsayımlarımız ve kısa vadeli öngörülerimiz çerçevesinde baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla enflasyonun kademeli şekilde hedeflere yaklaşacağını düşünüyoruz. 2022 yılı sonunda enflasyon tahminimiz 22,3, 2023 sonunda yüzde 8,2 ve 2024 sonunda ise yüzde 5’e tekabül etmektedir. Böylece 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 11,4 puanlık güncellemeyle 11,8’den 22,3’e güncelledik.

‘TL’deki değer kaybının faiz indirimiyle hiç alakası yok’muş!

Türkiye’de yüksek enflasyonun sebebi kurun yaptığı baskı. Eğer biz liralaşmayı sağlamış olsaydık. Bunun etkisi sıfıra yakın olurdu. Ve biz bunu sağlayacağız. Tüm ticareti döviz üzerine oluşturmuş durumdayız. Türkiye’de döviz alıp döviz satanın olmadığı bir noktada kurun yükselmemesi mümkün değil. Bunun faiz indirimiyle hiçbir alakası yok. Faiz indirimi yapmasaydık da bu sefer faiz artımı için baskıyla aynı şey yapılacaktı. Dolayısıyla biz şimdi doğru bir modeli çalıştık ortaya koyduk. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde Türkiye ekonomi modeli. Üretim, yatırım, istihdam ve ihracat. Türkiye bunu sağladığında dünyadan da olumlu anlamda ayrışacaktır.” 

Finansal sistemde liralaşma stratejisi

‘Liralaşma Stratejisi’ TCMB’nin politika gözden geçirme sürecinin asli unsurlarından biridir. ‘Liralaşma Stratejisi’ yeni finansal ürünler, teminat çeşitlendirilmesi ve likidite yönetimi uygulamaları vasıtasıyla, Türk Lirası’nın sistemdeki kullanımını merkeze alan bütüncül bir yaklaşımla oluşturulmaktadır. Bu strateji kapsamında TCMB, bir dizi uygulamayı yakın zamanda hayata geçirmiştir. 2021 yılı Aralık ayında yabancı para ve altın mevduatların TL’ye dönüşümü desteklenerek, TL mevduat tercihinin güçlenmesi yönünde bir adım atılmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın tamamlayıcı ürünüyle birlikte döviz kurlarında oluşan sağlıksız fiyat oluşumlarının önü alınmıştır. Para politikası aktarım mekanizması etkinliği açısından, fonlama miktarı, kullanılan araçlar, dağılım, vade ve teminat yapısı gibi likidite yönetiminin unsurları önem arz etmektedir.

20 Aralık ısrar ve iddiası…
20 Aralık’ta TCMB tek kuruş satmamıştır. Bireysel ve kurumsallar 20 Aralık’ta 2,25 milyar dolar sattı. Bilançoda rezervlerin düşmesine yönelik yorumlar yanlıştır. Rezervlerdeki düşüşte BOTAŞ’a yapılan döviz satışı etkili oldu. Kur korumalı TL mevduatı modelimizle kurun enflasyona olan etkisi sıfırlanmış olacaktır. Enflasyonun indirilmesinin en önemli ayaklarından biri bu. Liralaşma stratejisi enflasyonun üzerinde olumlu etki gösterecek. Dezenflasyon sürecini hızlı bir şekilde başlatacağız. Liralaşma süreciyle enflasyon tek haneye inecek ve Türkiye’nin gündeminden kalkacak.

Piyasa faizleri konusunda aralık ayında yaşanan olayları baz alarak konuşmak çok doğru değil, bankalarla biz de görüşüyoruz, bankalar da gerekli adımı atacaktır. Kur korumalı enstrümanda yavaş davranan bankalar var, buradan onlara da sesleneyim. Bankacılık sektörü kaynaklarında maliyet düşüyor, vade uzuyor. Türkiye ekonomi modelinde TCMB olarak üzerimize düşen düşük maliyetli finansman konusunda gereğini yapıyoruz. Sadece TCMB’nin sağladığı imkânlar bu işe yetmez, bütün bankacılık sektörünün de bu işe girmesi lazım, daha düşük oranda kredileri finanse etmeleri gerekiyor. Bankanın ortalama maliyetleri yüzde 16-17 civarında. Bu maliyetlerle yüzde 30’larda kredi vermeleri doğru değil. TCMB olarak bu maliyetlerle yüksek faizli kredi verilmesine razı değiliz. Cumhurbaşkanımız bu konuda söylediklerinde haklıdır.

İçeride döviz borçlanması olmayacak
İç borçlanmada dövizle borçlanma diye bir şey söz konusu olmayacak. Bir yandan hedefli kredilerle ihracat ve cari dengeyi, yatırımları ve istihdamı destekleyerek diğer yandan kredi büyümesini dengeli bir bileşimle istikrarlı kılacak adımları atarak fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde tesis edilmesine katkı sunacağız. Merkez Bankası’nın politika gözden geçirme sürecinde liralaşma stratejisi çerçevesinde, yakın, orta ve uzun vadede devreye alınacak tüm uygulamaların odağı fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde yeniden şekillenmesi amacıyla finansal sistemin liralaşmasını sağlamak olacaktır.”

DEVA sordu: Madem öyle, 9 milyar dolar nerede?

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun ‘’TCMB 20 Aralık günü tek kuruş satmadı’’ açıklamasına ilişkin DEVA Partisi Ekonomi Politikaları Başkanlığı, Twitter hesabından tepki gösterdi: TCMB Başkanı 20 Aralık’ta tek kuruş satmadık demiş. Madem öyle, 17-24 Aralık haftasında Merkez Bankası’nın net döviz pozisyonundaki 9 milyar dolar azalışın sebebini açıklayın. Aksi halde söylediğiniz halkı yanıltmaya devam etmekten başka bir anlam taşımaz.”