Günaydın'dan Bakan Şimşek'e: Defterdarlıkları, Gelir İdaresi Başkanlığı'na bağlamanızın temel nedenleri nedir?

Gökhan Günaydın, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın teşlikat yapısında yapılan değişikliğe neden ihtiyaç duyulduğunu soru önergesiyle Meclis gündemine taşıdı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi sunan Günaydın'ın konuyu ilişkin açıklaması şöyle:

"Vergi dairesi başkanlığı bulunmayan 52 ilde defterdarlık kuruldu"

''3 Temmuz 2024 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 161 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı teşkilatını düzenleyen kararnamede bazı değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda defterdarlık kurumunun mevcut yapısına son verilerek Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatı defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) taşra teşkilatı vergi dairesi başkanlıkları tek çatı altında toplandı. Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile mevcut defterdarlıklar kapatılırken vergi dairesi başkanlıklarının unvanı 'defterdarlık' oldu ve illerde yeni kurulanlar Gelir İdaresine bağlandı.

Düzenleme ile Defterdarlık, Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı birimi olarak konumlanmış oluyor. Vergi dairesi başkanı unvanı da kaldırılarak bu unvan defterdar unvanına dönüştürülüyor. Özellikle Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na geçmesi sonrasında büyük illerde defterdarlıklar bünyesinde sadece muhasebe ve muhakemat müdürlükleri kalmıştır.

Kararnameyle 29 ilde bulunan vergi dairesi başkanlıkları defterdarlığa dönüştürülürken bulundukları ilin ismini aldı. Vergi dairesi başkanları, defterdar unvanına sahip oldu. Vergi dairesi başkanlığı bulunmayan 52 ilde defterdarlık kuruldu.

Böylece GİB ülke genelinde tek tip örgüt yapısına kavuştu. Düzenlemeyle Bakanlık taşra teşkilatında bulunan Muhasebat ve Muhakemat birimlerinin görevleri aynen korunarak doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığına tabi defterdara bağlı çalışması sağlandı. Defterdar, taşrada Bakanlığın en büyük memuru ve il ile bağlı ilçeler teşkilatının amiri sıfatını da haiz oldu. Defterdarlık Personel Müdürlüğü de kaldırıldı. Bu müdürlüğün görevleri, GİB taşra teşkilatının ilgili müdürlüğünce yerine getirilecek. Yeni defterdarlıklar, vergi dairesi başkanlıklarının görev ve yetkilerini haiz olacak. İstanbul'da bulunan ve vergi dairesi fonksiyonlarına sahip Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı kaldırıldı. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefleri, GİB tarafından belirlenecek vergi dairesine aktarılacak veya yeni vergi dairesi kurulacak.

Değişiklik kapsamında 100 mal müdürlüğü tarafından sunulan muhasebe ve diğer saymanlık hizmetlerinin, hizmet birleştirmesi suretiyle defterdarlık muhasebe müdürlüğü veya geçiş süreciyle sınırlı olmak üzere belirlenmiş diğer ilçe mal müdürlüğü tarafından yürütülmesi uygun görülmüştür. Anılan kapsamda belirlenecek 200 malmüdürlüğüne ilişkin çalışmalar da devam etmektedir. Yapılan bu düzenlemenin detaylarının uyarlanabilmesi bakımından yaklaşık iki aylık bir süre öngörüldü. Düzenleme 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girmiş olacak.''

"Görevlendirmeler talepler gözetilmeden mi yapılmaktadır?"

Gökhan Günaydın, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e şu soruları yöneltti:

"Tasarruf genelgesi kapsamında kapatılan 100 malmüdürlüğü ve devamında kapatılacağı ifade edilen 200 malmüdürlüğünde görev yapmakta olan personel sayısı nedir?

Bu personellerden (müdür, müdür yrd., muhasebe uzmanı ve diğer personelin) yer değişikliği yapmak zorunda bırakılan kişilerin mazereti nedeniyle (eş durumu, sağlık vb.) bulundukları yerde kalmak zorunda olanların durumları nasıl değerlendirilecektir?

Kapatılan malmüdürlüklerinde çalışan personelin aynı ilçede bulunan vergi dairesi müdürlüklerine geçici olarak görevlendirmelerinde kişilerin talepleri alınmış mıdır? Görevlendirmeler talepler gözetilmeden mi yapılmaktadır?

Taşrada birçok biriminizin zor şartlarda hizmet verdiği gerçeğinden hareketle kapatılan İlçe malmüdürlüklerinin yapmakta oldukları iş ve işlemlerin, iş yoğunluğu çok fazla olan il muhasebe müdürlüklerine devrinin yapılmasında, personel ihtiyacı ve fiziki koşullarla ilgili herhangi bir çalışma yapılmış mıdır?

Taşrada teşkilatı bulunan tüm kamu kurumlarının, maaş dahil olmak üzere bütün ödemelerinin mevzuata uygun bir şekilde kontrol ve takibini yaparak, ödemelerin doğru ve zamanında gerçekleşmesini sağlayan, hatalı ödemelerin önüne geçerek kamu zararının gerçekleşmesini önleyen, mevzuat anlamında bütün kurumlara adeta mali danışmalık hizmeti yapan, tasarruf genelgesi yayınlanmasına gerek olmadan her zaman tasarrufta bulunan taşra teşkilatlarınızın (malmüdürlükleri) kapatılmasındaki kamu yararı nedir ?

Kapatılan malmüdürlüklerinin bulunduğu il ve ilçelerde vatandaşların zorunlu olarak yatırması gereken (ecrimisil, idari para cezası, teminat, taşınmaz satış bedelleri vb.) tutarların bankaya yatırılmasında (tahakkuk esaslı ödeme sistemine tam olarak geçilmediğinden) yaşanacak problemlerin çözümü nasıl sağlanacaktır?

Kamuda yapay zeka destekli muhasebe kontrol projesinin kapsamı nedir ve yapay zeka kullanımını ile ilgili nasıl bir çalışma yapılmaktadır? Şu anda kullanılan ödeme ve kontrol sisteminiz ile kamu kurumların bazılarının e-belge sistemine hala geçmediği düşünüldüğünde (Milli Savunma Bakanlığı) ve bir çok belgenin elektronik ortamda oluşturulmadığı bir sistemde yapay zeka destekli muhasebe kontrol ve ödemelerin ne şekilde yapılması planlanmaktadır?

Bakanlığınız taşra teşkilatlarını (Defterdarlıklar) Gelir İdaresi Başkanlığına bağlamanızın temel nedenleri nedir? Teşkilat yapınızda yapılan bu değişikliğin tüm bakanlık çalışanlarınız için görevde yükselme, atanma şartları belirlenmiş midir?

Bundan sonraki süreçte, yeni Defterdar atamalarının Gelir idaresi Başkanlığı kadrolarından yapılması planlandığı açıkken, sadece kadrosu Gelir İdaresi Başkanlığında olan personeliniz mi atama ve yükselme sınavlarında öncelikli olacaktır?"