Fitch’ten deprem ve enflasyon etkisi altındaki yerel yönetimlere ilişkin rapor

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’de yerel ve bölgesel yönetimlerin bütçelerinin deprem ve enflasyona karşı dayanıklılığına ilişkin rapor yayımladı.

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, uzun süredir yüksek seyreden enflasyon ve son olarak depremlerin yarattığı yıkımla karşı karşıya olan yerel ve bölgesel yönetim bütçelerine ilişkin hazırladığı raporu yayımladı.

Rapora göre enflasyon ve depremin yarattığı yıkım, yerel ve bölgesel yönetimlerin bütçelerini sarsmayacak. Türkiye'den 9 büyükşehir belediyesi için 2022 yılına ait beklenen bütçe sonuçlarının, kuruluşun tahminlerinden daha olumlu geldiğini belirten raporda, belediyelerin olumlu bütçe görünümlerinin Türkiye'nin ülke notu (B/Negatif) ile sınırlandırıldığı bilgisi yer aldı.

“BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN NOTLARI, TÜRKİYE'NİN ÜLKE NOTU (B/NEGATİF) İLE SINIRLANDIRILDI”

Raporda konu hakkında şu ifadelere yer verildi:

“Ortalama operasyonel dengesi yüzde 39 olan beklentimize karşı yüzde 42'ye yükselirken, ortalama borç-faaliyet dengesi 1.6x olan beklentimize karşı 1.4x'e geriledi. Bu, yakın zamanda tüm belediyelerin 'b+' ile 'bbb' arasında değişen Bağımsız Kredi Profillerini (SCP'ler) onaylamamıza yol açtı. Tüm büyükşehir belediyelerinin notları, Türkiye'nin ülke notu (B/Negatif) ile sınırlandırılmıştır.”

Ankara ve İstanbul'un havacılık, finansal hizmetler ve enerji dahil olmak üzere bazı sektörlerin artan karlılıkları sebebiyle daha fazla vergi geliri elde ettiklerinin belirtildiği raporda Bursa ve Mersin’in otomotiv, imalat ve ihracata yönelik sektörleri nedeniyle ticari vergi ve KDV artışlarından daha çok yararlandığı belirtildi.
Raporda turizm bölgelerinin de getirdiği vergi ve KDV artışına dikkat çekildi.

Raporda Bursa ve Mersin'in ise otomotiv, imalat ve lojistik gibi ihracata yönelik sektörleri nedeniyle ticari vergi ve KDV artışlarından daha fazla yararlandığı bilgisi yer aldı.

Konya ve Manisa hakkında ise "Orta büyüklükteki sosyoekonomik çıktılarının ve işletme gelir kompozisyonlarında finansal kaynak transferlerinin yüksek payının bir yansıması olarak, nominal GSYİH büyüme oranının altında vergi gelir artışı kaydedildi."

DEPREMDEN ETKİLENEN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELELERİNİN İŞLETME GELİRLERİ AYAKTA TUTUYOR

Fitch, Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyükşehirler; Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Şanlıurfa üzerindeki etkisinin Fitch tarafından derecelendirilen dokuz büyükşehir belediyesinin bütçe performansını nasıl etkileyebileceğini de "Yedi il, Türkiye'nin 30 büyükşehir belediyesi sınırları içinde merkezi yönetim tarafından toplanan genel bütçe vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 5'ini oluşturmaktadır" ifadelerinin yer aldığı raporda Fitch, 2023'te, depremin etkilendiği yedi şehrin sınırları içinde sıfır vergi geliri tahsilatının olduğu ciddi bir senaryoda, Fitch tarafından derecelendirilen dokuz büyükşehir belediyesinin işletme gelirlerinden kaynaklanan kazançlarının, yüzde 2,9 azalacağını tahmin ediyor.

Antalya, Konya, Manisa ve Muğla gibi orta ölçekli sosyoekonomik yapıya sahip büyükşehir belediyelerinin ise transfer sisteminden net alıcı konumda olduklarından dolayı, azalan transfer ödemeleri nedeniyle depremlerin ekonomik yansımalarından daha fazla etkilenmelerinin ise muhtemel olduğu yorumu yapıldı.
Depremler nedeniyle yapılacak ekstra harcamaların büyük bir kısmının merkezi yönetim tarafından karşılanacağını ifade eden Fitch "Büyükşehir belediyelerinin bütçeleri üzerindeki etkinin, etkilenen bölgeleri desteklemek için araç ve ekipman temini ile sınırlı kalmasını bekliyoruz ve orta ölçekli büyükşehir belediyelerinde faaliyet giderlerinde yüzde 5, daha büyük belediyelerde ise yüzde 10 artış öngörüyoruz" tahmininde bulundu.

Deprem sebebiyle borç ödeme kapasitelerinden bozulmaya en çok yatkın belediyeler ise Konya ve İstanbul olarak öne çıktı.