Emekli maaşını belirleyecek kanun Meclis'te: 4 milyon emekli açlık sınırı altında yaşayacak

Muhalefet partileri en düşük emekli maaşının 14 bin 469 lira olmasını da düzenleyen kanun teklifine itirazlarını kayda geçirdi, muhalefet şerhleri Meclis'e sunuldu.

CHP’nin şerhinde 9 maddeden oluşan teklifin torba kanun yöntemiyle hazırlandığı, birbirinden farklı 7 konuda, 4 ayrı kanunda ayrıntılı değişikliklerin yer aldığı düzenlemeler bulunduğu kaydedildi.

DEM Parti ise şerhinde “Bu torba yasanın da bize gösterdiği üzere iktidarın yasama önceliği emeğiyle geçinen milyonlarca yurttaş ve onların sorunları değil, patronlar ve sermayenin çıkarıdır” ifadelerini kullandı

CHP’nin şerhi

Duvar’dan Ceren Bayar’ın aktardığına göre; CHP, teklifteki Devlet Denetleme Kurulu’nun yetkilerini artıran düzenlemeye itiraz etti. Şerhte söz konusu maddenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği, 2024’ün son ayında yeniden gündeme getirildiği, muhalefetin itirazları üzerine yeniden değerlendirmek üzere geri çekildiği ve aradan 21 gün geçtikten sonra tekrar Plan ve Bütçe Komisyonu’na getirildiği hatırlatıldı.

Anayasaya aykırı itirazı

Anayasa Mahkemesi’nin “kooperatifler, birlikler ve bu kurum ve kuruluşların her türlü ortaklık ve iştiraklerinin” Devlet Denetleme Kurulu'nca denetimine alınmasını “sözleşme ve teşebbüs özgürlüklerine ilişkin sınırlama içerdiğinden” iptal ettiğini hatırlatan CHP şerhinde “Kamuya yararlı derneklerle vakıfların her türlü ortaklık ve iştiraklerini ve aynı zamanda , kooperatifler ve birlikleri ve bunların her türlü ortaklık ve iştiraklerini de DDK’nın denetimine alması açısından anayasaya aykırıdır” denildi.

Belediyelerin kötüye kullanımına müsait

Madde ile getirilen yeni düzenlemede de DDK’nın ilgili kurul üyesi ile denetçisine örgütlenme özgürlüğü ve hak arama hüviyeti kapsamında korunan haklara aykırı bir biçimde görevden uzaklaştırma yetkisi verildiği ifade edilirken “Özel olarak değerlendirildiğinde ise Büyükşehir Belediyeleri ve Belediyeler açısından da kötüye kullanılmaya müsait bir durum yaratmaktadır. ‘Diğer kamu görevlileri’ kavramı oldukça geniş yorumlanabilir ve seçilmiş kişiler de doğrudan denetçiler tarafından görevden alınabilir hale gelirler. Bu yetkinin, devletteki denetim sistemini de bozacağı bilinmektedir” denildi.

Yoksulluk vurgusu

En düşük emekli maaşının yüzde 15,75 oranında artırılarak 14 bin 469 lira seviyesine getirilmesini düzenleyen madde için de CHP, şerh metninde şu ifadeler kullanıldı: “TÜİK’in enflasyon rakamlarına hiçbir kesimce güven duyulmayan bir ortamda bu rakamların, memur, işçi ve BAĞKUR emeklilerine yapılacak artışlarda referans olarak alınması tarafımızca yanlış bulunmaktadır. Dar gelirlinin enflasyonunun gıda, konut, ulaştırma fiyatlarındaki artış verileri dikkate alınarak ayrıca hesaplanması gerekmektedir. 2003 yılında asgari ücretin 1.47 katı olan en düşük emekli aylığı, bugün 0.65 oranına düşmüştür. Memur ve emekliler ENAG ve İTO enflasyonunu yaşamakta ancak TÜİK enflasyonu ile zam almaya mecbur bırakılmaktadır. AKP iktidarlarının Türkiye'yi yönettiği süre içinde bölüşüm ilişkileri gittikçe bozulmuştur; fakirin daha fakir olduğu, zenginin daha zengin olduğu bir sistem yaratılmıştır.”

Kök aylık değişmiyor

CHP şerhinde şu bilgilere yer verildi: “Bu düzenleme bir zam değildir. Emeklilerin kendi kök aylıkları değişmemektedir. 14.469 TL altında kalan emekli aylıkları Hazine katkısıyla 14.469 TL’ye tamamlanacaktır. Yapılan işlem 5510 sayılı yasanın 119. maddesine göre farkın Hazine tarafından karşılanmasıdır. Burada da ince hesaplanmış bir 'AKP klasiği' ile karşılaşılmaktadır. Emeklilerin kök aylıkları aynı kalacağı için normal zam dönemlerinde emekli aylıklarına 14.469 TL üzerinden değil kendi kök aylıkları üzerinden zam yapılacaktır. İktidar sistemi düzeltmek yerine emekli aylıklarında dipte bir eşitlik sağlamayı hedeflemektedir. Böylece dipteki emekli aylıklarında bir miktar iyileştirme yapılırken daha yukarıdaki emekli aylıkları aşağıya baskılanmaktadır.”

DEM Parti: Patron çıkarları korunuyor

DEM Parti’nin ilgili yasa teklifine şerhinde ”Bu teklif, ekonomide aciliyet taşıyan ve çözüm bekleyen hiçbir soruna derman olmayacaktır. Çünkü bu torba yasa teklifinin gündeminde kronikleşmiş enflasyon, hayat pahalılığı, geçim sorunu, zamlar, yoksulluk, açlık ve fahiş kira artışları gibi sorunlar yoktur. Bu torba yasanın da bize gösterdiği üzere iktidarın yasama önceliği emeğiyle geçinen milyonlarca yurttaş ve onların sorunları değil, patronlar ve sermayenin çıkarıdır” ifadeleri kullanıldı.

4 Milyon emekli açlık sınırı altında yaşayacak

İktidarın bu teklifle emeklilere açlık sınırının 3’te 2’sine tekabül eden bir rakamı yasallaştırmaya çalıştığı ifade edilen DEM Parti şerhinde, “Yaklaşık 4 milyon emekliyi ilgilendiren en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liradan 14 bin 469 liraya çıkarılmaktadır. Bu da yaklaşık 4 milyon emeklinin sadece ve sadece aylık 14 bin 469 liraya mahkûm olması anlamına gelmektedir. Oysa açlık sınırı Türk-İş’in açıkladığı son rakama göre 21 bin 83 liradır. Milyonlarca emekli 14 bin 469 lira gibi açlık sınırının ancak üçte ikisi oranında maaş alacaktır” ifadeleri kullanıldı

(Alıntı)