ATEM Başkanı'ndan kira belirleme önerisi: Fahiş fiyatları önlemek için dünya modelleri örnek alınabilir

ATEM Başkanı Hakan Akçam son günlerde gündemden düşmeyen kira fiyatlarındaki artışa ilişkin açıklamalarda bulundu. 1 Temmuz itibarıyla yüzde 20 zam sınırının kalktığını ifade eden Akçam, birçok ev sahibinin TÜFE oranının üzerinde kiraya zam yaptığını belirtti. Dünyada kira fiyatlarında kullanılan modellere ilişkin örnekler veren Akçam, Türkiye’de de fahiş artışları önlemek için kira fiyatlarındaki kontrolün yetkililerce sağlanması gerektiğinin altını çizdi.

Temmuzda en yüksek yüzde 65.07 oranında zam yapıldı

2022 Haziran'da uygulamaya giren "yüzde 25 zam sınırı" uygulamasının 1 Temmuz 2024 itibarıyla sonlandığını hatırlatan Akçam, “Temmuz 2024'ten itibaren ev sahipleri, önümüzdeki aylarda yenilenecek kira sözleşmelerinde, o ay açıklanacak olan 12 aylık TÜFE ortalamasına göre kira zammı uygulayabilecek. Örneğin Temmuz ayında ev sahipleri, kira sözleşmesi yenilenecek olan kiracıları için en yüksek yüzde 65.07 oranında zam yapabildi. Birçok ev sahibinin ise bu orana uymadığı çok kez gündem oldu. Bundan dolayı da zam sınırının kalkması ile yüzde 20 oranında kira fiyatlarında artış yaşandı. İlerleyen süreçte de bunu daha çok konuşabiliriz” dedi.

Türkiye’de kira fiyatları bir sisteme bağlanmalı

Dünyada uygulanan kira modellerine ilişin örnekler veren Akçam, Türkiye’de de kira fiyatlarının artık bir sisteme bağlanması gerektiğini vurguladı.

Almanya’da, kira endeksi modelinin uygulandığını ifade eden Akçam, “Bu model ile kira artış sınırlayıcısı ve fiyat yönlendiricisi bir arada bulunuyor. Yani kiralık konut pazarında kira artışlarını sınırlayan, taban ve tavan kiraları gösteren önemli bir kira düzenlemesi kullanılıyor. Bu yöntem ile kiraların aynı bölgedeki diğer benzer konutların kiralarını yansıtması gerekiyor.

İsveç’te Kiracılar Birliği ve Ev Sahipleri Derneği arasında ulusal düzeyde müzakereye olanak tanınıyor. Böylelikle herhangi bir anlaşmazlıkta benzer konumlardaki benzer dairelerin kira seviyeleri göz önünde bulunduruluyor.

ABD’de, kira artışları Kira Kurulu tarafından yıllık olarak belirleniyor.

Birleşik Krallık ise yürürlükte olan Kira Yasası ile kiraların adil olmasını sağlamak amacıyla, kiraların bağımsız bir kira memuru tarafından belirlendiği bir sistemi baz alıyor” diyerek dünyada kullanılan modelleri anlattı.

“Semte göre tavan ve taban uygulamasına geçilebilir”

Dünyanın birçok yerinde de kiraların yüksek olduğunu söyleyen Akçam, “Buna rağmen her birinde oturmuş bir sistem mevcut. Herhangi bir anlaşmazlıkta çözülmesi daha kolay oluyor ve kira için belirlenmiş bir piyasadan bahsetmek mümkün olabiliyor” dedi.
Türkiye’de belirlenen bir sistemin olmamasından dolayı herkesin kafasına göre kira fiyatını belirlediğini vurgulayan Akçam, “En azından büyükşehirler için semte göre tavan ve taban uygulamasına geçilebilir. Belirlenen fiyatların altına inen ya da üstüne çıkanlara çeşitli yaptırımlar da uygulanırsa hem fahiş fiyatlar ortaya çıkmaz hem de ev sahibi-kiracı çatışması önlenmiş olur” diyerek sözlerini sonlandırdı.