Alım gücü eriyor: 100 liralık gıda sepeti 5 yılda 1.850 liraya çıktı

Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyat endeksine göre, Haziran 2020’den bu yana geçen 58 ay boyunca gıda fiyatları aralıksız arttı. Bu süreçte fiyatlar tam 16 kat yükseldi. Beş yıl önce 100 liraya alınabilen bir gıda sepeti, bugün ancak 1.850 liraya doldurulabiliyor.

Martta gıda fiyatları yüzde 6,8 arttı

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’na bağlı Ar-Ge birimi KAMU-AR’ın yayımladığı Mart 2025 “Halkın Enflasyonu” araştırması, fiyatlardaki artışın hız kesmeden sürdüğünü ortaya koydu. Halkın en fazla tükettiği 64 gıda kalemine dayalı endekse göre mart ayında fiyatlar yüzde 6,8 oranında arttı. Yılın ilk üç ayındaki toplam artış yüzde 13,6’ya ulaşırken, son 12 ayda gıda fiyatlarındaki artış yüzde 54,2 oldu.

Sebze ve meyvede sert artış

Araştırmada özellikle sebze ve meyve fiyatlarındaki sıçrama dikkat çekti. Mart ayında sebze fiyatları yüzde 19,8, meyve fiyatları ise yüzde 12,7 oranında arttı. Et ve balık grubundaki fiyat artışı yüzde 11,2 olurken, süt ve süt ürünlerinde yüzde 3,8’lik bir yükseliş yaşandı. Bu tablo, dar gelirli vatandaşların bütçesinin neredeyse tamamen gıdaya ayrıldığını, eğitime, sağlığa ya da barınmaya daha az kaynak kaldığını gösteriyor.

58 ayda yüzde 1.165’lik artış

Verilere göre, Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 1.165 oranında artarken, aynı dönemde kamu çalışanlarının maaşlarındaki artış yüzde 881,5’te kaldı. Ocak ayında verilen yüzde 6’lık toplu sözleşme zammı ise daha yılın ilk iki ayında eriyip gitti. Raporda, kamu çalışanlarının ilk üç ayda devletten alacaklı hale geldiği vurgulandı.

Resmi rakamlarla halkın yaşadığı arasında uçurum var

Mart 2024 ile Mart 2025 arasında gıda fiyatlarındaki yıllık ortalama artış yüzde 68,3 olarak hesaplandı. Sebzede yıllık artış yüzde 179,7’ye, meyvede ise yüzde 123,8’e ulaştı. Bu oranlar, TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon verileriyle arasında büyük bir fark olduğunu ve halkın hissettiği gerçek enflasyonun çok daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

Birleşik Kamu-İş’in raporu, sabit gelirli vatandaşların yaşam mücadelesinin giderek zorlaştığını, kalıcı çözümler üretilmediği sürece sosyal adaletsizliklerin derinleşeceğini söylüyor.